خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها- نسرین آذرکیش: عید نوروز پیام‌آور سال نو بوده که از گذشتگانمان به یادگار مانده و رنگ و بویی خاص و هویتی ایرانی دارد.

نوروز و آئین‌های مربوط به آن یکی از نشانه‌های بارز فرهنگ و تمدن این مرزوبوم است و باید دانست که جشن‌های مربوط به نوروز در امتداد و تکامل یکدیگر هستند که این جشن یک پایان خوش لازم دارد تا همه چیز آن کامل باشد به همین دلیل مردم سنت سیزده به در را به جای می‌آورند.

سیزده بدر یا جشن بدرقه نوروز از مهم‌ترین رسوم مشترک میان اقوام ایرانی است، روزی که به اعتقاد گذشتگان روز آشتی با طبیعت و غبارروبی از زشتی و پلیدی‌ها نیز است و از گذشته دور تاکنون جزو آئین و رسوم مهم ایرانیان بوده و درباره تشخیص زمان دقیق به وجود آمدن این رسم نیز ابهاماتی وجود داشته است.

در این روز مردم به دامان طبیعت می‌روند چرا که این باور در میان بسیاری مرسوم است که عدد ۱۳ نحس است به همین خاطر سیزدهمین روز فروردین برای راندن نحسی از خانه به بیرون می‌رفتند و به جشن و شادی می‌پرداختند تا به این شکل خود را از نحسی دور کنند.

ایرانیان معتقد بوده‌اند که در این روز نباید در خانه ماند، چراکه ممکن است دیوهایی که در خانه هستند به صاحب‌خانه و اعضای خانواده‌اش آسیب برسانند و نحوست آن دامن‌گیر صاحب‌خانه شود به همین خاطر همه مردم از شهرها و روستاها خارج می‌شدند و به صحرا می‌رفتند تا این روز را در هوای آزاد و در زیر سقف آسمان بگذرانند.

سر کردن سیزده در دامان طبیعت

در میان مردم باور بر این است که واژه سیزده به در به معنای در کردن نحسی سیزده است؛ اما با نگاهی به واژه نامه‌های فارسی متوجه می‌شویم که واژه «در و دشت» به عنوان مخفف «دره و دشت» به کار می‌روند و از سوی دیگر یکی از معانی واژه به، طرف و سوی نیز هست؛ مانند رفتن به مغازه.

با توجه به توضیحات مذبور می‌توان گفت که واژه سیزده به در به معنای سیزدهم به سوی در و دشت شدن است که معنای بیرون رفتن و در دامان طبیعت سر کردن را می‌دهد.

سیزده به در که جشن واقعی بهار بوده، طراوت و سرسبزی به طبیعت بازگشته و طبیعت نیز مردم را به سوی خود می‌خواند تا زیبایی واقعی خود را که نشانه‌ای از قدرت الهی است به همگان عرضه کند، بسیاری از مردم این روز را سرآغاز زندگی بهشتی دانسته و لوازم مربوط به این روز را آماده کرده و از سپیده دم روز ۱۳ فروردین رهسپار عرصه‌های طبیعی می‌شوند و با شادی و خنده دور هم این روز را سپری می‌کنند.

گره زدن سبزه با نیت بازگشایی بخت

این روز از همان ابتدا دارای آداب و رسومی بوده است که به مرور بعضی از آن‌ها کمرنگ شده‌اند، اما برخی از این آداب و رسوم نیز همچنان پابرجا هستند، از جمله آداب جشن سیزده بدر می‌توان به سبزه گره زدن یا آب دادن سبزه اشاره کرد.

اغلب دختران و پسران جوان که دم بخت بودند این کار را برای بازگشایی بخت خود انجام می‌دادند البته گره زدن سبزه تنها مربوط به پسران و دختران دم بخت نیست و همه افراد می‌توانند آرزویی در دل کنند و سبزه گره بزنند، با این اعتقاد که بعد از باز شدن گره مشکلات‌شان حل خواهد شد.

این رسم مربوط به فرزندان کیومرث یعنی اولین زوج یا اولین پدر و مادر (مشیه و مشیانه) است. زرتشتیان معتقدند چون این دو با هم ازدواج کردند، دو شاخه «مورد» را گره زدند و پایه ازدواج خود را بنا نهادند و از آن زمان به بعد این رسم معمول شد.

دور انداختن سبزه‌ها هم به این دلیل بود که ایرانیان باستان عقیده داشتند بدی‌ها و مریضی‌ها در این سبزه جمع شده و با به آب دادن یا به دور انداختن آن، این پلیدی‌ها و مریضی‌ها را از خود دور می‌کردند.

سیزدهم فروردین که از راه می‌رسد همه به تکاپو می‌افتند تا به بهترین شکل این روز را بگذرانند و با خاطره‌ای خوش تعطیلات نوروز را به پایان برسانند که ضرورت دارد در این روز در کنار خوشگذرانی‌های خود از آسیب رساندن به درختان و مراتع؛ ریختن انواع زباله به خصوص ظروف یک بار مصرف و مواد دیرتجزیه به عرصه‌های طبیعی، آتش زدن جنگل‌ها و مراتع خودداری کنند.

امید داریم مردم طبیعت دوست روز سیزده بدر را سرآغازی قرار دهند برای روزهای پاک طبیعت و برای روزهایی که اجازه تنفس را به سرسبزی و طراوت طبیعت می‌دهند.