در این مطلب به بررسی نکات کلیدی انتخاب و خرید اگزوز می پردازیم و بحث می کنیم که اگر بخواهید این سیستم را در خودروی خود تعویض کنید باید به چه مسائلی توجه کنید. با ما همراه باشید.

سیستم اگزوز چیست؟

هنگامی که موتور اتومبیل سوخت و هوا را ترکیب کرده و با شعله ور کردن آن انرژی برای خودرو تولید می کند، محصولاتی مانند بخار آب، دوده و گاز کربن دی اکسید تولید می شود. اگر این مواد در فضای داخل و اطراف سیلندرها باقی بمانند به راحتی می توانند عملکرد احتراق را مختل کرده و به اصطلاح موتور را خفه کنند، پس باید ساز و کاری برای تخلیه سریع، کامل و کم دردسر آنها طراحی شود. این همان کاری است که اگزوزها بر عهده گرفته اند.

اگزوز یکی از مهمترین سیستم های یک خودرو است که وظیفه آن استخراج دود و گازهای تولیدی در فرآیند احتراق از موتور بوده و بدون وجود آن با مشکلات عدیده در رانش مواجه می شوید. این کار از طریق تشکیل یک مدار کامل از موتور تا دورترین نقطه از آن انجام می شود که اغلب اوقات انتهای خودرو به عنوان این نقطه دور در نظر گرفته شده است. با وجود ساده بودن وظیفه، این شبکه طراحی به نسبت پیچیده ای دارد و از اجزای متعددی تشکیل شده است که در ادامه به آنها می پردازیم.

اجزای سیستم اگزوز

این سیستم به طور کلی شامل چندین بخش اصلی می شود:

• منیفولد یا چندراهی: اولین قسمت سیستم که پس از فرآیند احتراق در سیلندرها به جمع کردن گازها و دود تولیدی می پردازد. این قسمت در موتورهای خطی در یک سمت و در موتورهای خورجینی یا V شکل در دو طرف بدنه موتور قرار می گیرد.
• کاتالیست یا کاتالیزور: به طور خلاصه، قطعات کاهش دهنده گازهای الوده موتور هستند که تلاش می کنند سطح آلایندگی را پایین بیاورند. کاتالیزور اگزوز  هم برای عملکرد بهتر و هم برای فیلتر گازهای سمی کاربرد دارد و بلافاصله پس از منیفولد نصب می شود. جالب است بدانید که این قطعه فقط در دمای بالا کار می کند، پس نمی توان آن را چندان از موتور دور کرد.
• منبع یا صدا خفه کن: منبع دارای مجموعه ای از لوله های سوراخ دار است که جریان گاز در حال خروج از موتور را آشفته می کند. در واقع این قسمت با پخش کردن گاز و دود در داخل خود و گرفتن سرعت آن، کاری می کند که صدای سوت مانند خروج گاز از خودرو کاهش پیدا کند. به آن انباره هم می گویند، گرچه بیشتر با عنوان صدا خفه کن شناخته می شود.
• سر یا پخش کننده دود: این قسمت همان لوله ای است که پشت (یا کنار) وسایل نقلیه می بینید. وظیفه آن از این نظر مهم است که باید با سرعت هرچه تمام تر مواد دریافتی از موتور را به بیرون هدایت کند و به هیچ وجه نباید باعث تجمع آنها در پشت خودرو شود. اولویت آن بیرون ریزی گاز و دود با حداکثر سرعت است، به همین خاطر بخشی از صدای ناهنجار از این قطعه نشأت می گیرد.
• لوله های رابط: به طور کلی، مسیرهای ارتباطی بین منیفولد، صدا خفه کن و سری اگزوز لوله های رابط نام دارند. این لوله ها اغلب از جنس های بسیار مقاومی طراحی شده و در برابر فرسایش و خوردگی دوام بالایی دارند، با این وجود اولین قطعه ای که در سیستم خروج گاز از موتور آسیب می بیند معمولاً لوله های رابط هستند.

بسته به اینکه کدام قطعه را می خواهید تعویض کنید، نکات و مسائل متفاوتی وجود دارد که باید به آنها توجه کنید. در ادامه به طور خلاصه به سراغ کلیدی ترین نکاتی می رویم که با رعایت آنها می توانید خرید رضایت بخش تری داشته باشید.

 منیفولد

منیفولد اکثر خودروها در بازار از نوع استاندارد است و بنابراین تفاوتی نمی کند که از چه برندی منیفولد خودتان را تهیه کنید. با این وجود، دو مدل دیگر یافت می شود که برای بهبود احتراق کاربرد دارند: مدل ورودی متغیر و مدل طول متغیر.

از مدل ورودی متغیر می ‌توان در موتورهای اتمسفری و توربوشارژ استفاده کرد. هنگامی‌که سطح مقطع لوله انشعاب کاهش می ‌یابد، سرعت هوا افزایش می‌ یابد. به دلیل سرعت جریان بالا، مخلوط هوا و سوخت به طور موثرتری مخلوط می ‌شود که طبیعتاً به معنای احتراق بهتر و قدرت بالاتر موتور خواهد بود.

مدل طول متغیر از یک لوله بزرگ و یک لوله کوچک تشکیل شده است که به کمک یک شیر از هم جدا می شوند. در سرعت ‌های پایین میل لنگ، مسیر ورودی باید طولانی باشد و در سرعت های بالاتر باید طول کوتاه شود تا عملکرد بهینه تری را شاهد باشید. طولانی بودن مسیر باعث افزایش پاسخ دریچه گاز و گشتاور می‌شود، اما نیاز است که به محض افزایش دور، طول میله باید کاهش یابد. این مدل به افزایش راندمان سیستم کمک می کند و احتراق را بهبود می بخشد.

2. کاتالیزور

کاتالیزور نصب پیچیده ای دارد و پیشنهاد نمی شود بدون مشورت با یک فرد متخصص به سراغ خرید آن بروید، به خصوص چون انتخاب مدل اشتباه می تواند برایتان به شدت گران تمام شود. برخی افراد مطرح می کنند که با درآوردن کاتالیزور از شبکه خروج دود می توان قدرت موتور را افزایش داد. این موضوع گرچه از این نظر که سرعت خروج دود و گازهای سمی از موتور بیشتر می شود، درست است. با این حال این اثر کمتر از چیزی است که فکر می کنید و برای سلامت و بهداشت خودتان و محیط اطرافتان پیشنهاد می شود با مشورت یک مکانیک زبده مدل مناسب را انتخاب کنید.

3. منبع

مهمترین و متنوع ترین محصول مربوط به این سیستم در بازار ایران، منبع است. قیمت، نوع، جنس، میزان جذب آلاینده، برند و گارانتی همگی در میان نمونه های مختلف تنوع فراوان دارند و باید به همه آنها در هنگام خرید توجه داشته باشید. مثلا منابع در انواع اسپورت، ریموت دار و شرکتی در بازار یافت می شوند که هر کدام نقاط ضعف و قوت خاص خود را دارند. از نظر جنس هم همه چیز به این بستگی دارد که در چه آب و هوایی زندگی می کنید، چون مثلاً در محیط مرطوب احتمال آسیب دیدگی سیستم بیشتر است و پیشنهاد می شود از مدل های دارای لایه محافظ و ضدزنگ استفاده نمایید.

4. سر اگزوز

به دلیل استفاده برخی از افراد از سر اگزوز خودرو برای تولید سر و صداهای زیاد و گوش خراش، نظر اکثریت مردم نسبت به استفاده از این محصول مثبت نیست. اما باید بدانید که استفاده از این محصول و نصب آن روی اگزوز مانند استفاده از هر وسیله دیگری برای خودرو یک امر کاملا شخصی است. بعضی افراد دوست دارند زمان گاز دادن، صدای مورد علاقه خود را بشنوند که از اگزوز خارج می‌شود و هیچ ایرادی هم ندارد. در واقع استفاده یا عدم استفاده از آن کاملا به سلیقه شخصی افراد بستگی دارد.

ابعاد و حجم سر اگزوز، صدای تولیدی، جنس بدنه، وزن سر اگزوز و چگونگی نصب آنها همگی نکاتی هستند که در این حالت مهم می شوند. برای مثال نمونه های بزرگتر، صدای تولیدی و وزن بیشتری هم دارند، در حالی که نمونه های کوچکتر صدای کمتری تولید می کنند و ظریف تر و سبک تر هستند. جنس هم اهمیت پیدا می کند، چون استهلاک یکی از مشکلات اصلی این سیستم است و افزودن روکش های محافظ به قیمت محصول می افزاید.

5. لوله های رابط

بسته به اینکه در حال حاضر چه سیستمی استفاده می کنید و می خواهید برای آ« چه کاری انجام دهید، لوله های رابط متفاوتی برای اگزوزها وجود دارد. برای بسیاری از اتومبیل ها نمی توان آرایش آنها را چندان تغییر داد، برای در برخی موارد این امکان وجود دارد که به جای یک لوله از دو لوله در کنار هم یا دو سر اگزوز استفاده نمود. این لوله ها هم استاندارد هستند، گرچه مدل هایی با قطر بیشتر هم در بازار یافت می شود که می توانند قدرت موتور را با هدایت بیشتر دود به بیرون افزایش دهند. دقت کنید که این سرعت انتقال بیشتر به قیمت کاهش فشار برگشتی خواهد بود، پس سوخت شما ناقص می سوزد و خودرو بیشتر دود می کند.

جمع بندی

در این مطلب به بررسی اجمالی سیستم اگزوز پرداختیم و با معرفی قسمت های اصلی آن، نکات کلیدی در هنگام خرید هر قطعه را همراه با هم بررسی کردیم. لازم است دقت داشته باشید که خرید بهینه ارتباط مستقیم با نوع خودرو، مدل و ویژگی های فنی آن دارد، بنابراین پیشنهاد ما این است که در کنار به خاطر سپردن اطلاعاتی که در اینجا آوردیم با یک متخصص در این زمینه هم مشورت داشته باشید تا خرید بهتر، ایمن تر و به صرفه تری را تجربه کنید.

منبع : پیا صنعت