فلزات در عین داشتن خواص ویژه و استحکام بالا دچار زنگ‌زدگی می‌شوند!

همان‌طور که می‌دانید فلز آهن به لحاظ بهره مندی از خواص ویژه و استحکام بسیار بالا به شدت در معرض زنگ‌زدگی قرار دارد. به‌طوری‌که پس از اجرای درب، پنجره و سایر سازه‌های آهنی، شاهد تغییر رنگ فلرات و زنگ‌زدگی خواهیم بود. در واقع این مشکل معمولاً به لحاظ واکنش‌های شیمیایی و شرایط آب و هوایی رخ می‌دهد. به همین سبب میزان و شدت آن در موارد مختلف با هم متفاوت است. بدین صورت که در مناطق پرباران شمال کشور و همچنین آب و هوای شرجی و مرطوب جنوب کشور فلزات مختلف به ویژه آهن در معرض زنگ‌زدگی و پوسیدگی قرار دارند.

از این‌رو روش‌های حذف رنگ آهن نیز در شرایط مختلف تغییر پیدا می‌کند و می‌بایست با این‌روش‌ها آشنایی داشته باشید. تا ضمن از بین بردن زنگ آهن به‌طور کامل و اساسی، طول عمر آهن‌آلات افزایش یابد و کمتر شاهد پوسیدگی و خرابی فلزات بکار رفته در سازه‌ها و دستگاه‌های مختلف باشیم. معمولاً برای این کار از روکش‌های ضدزنگ و رنگ‌های ضدآب و رطوبت استفاده می‌شود و ابتدا یک لایه ضدرنگ به رنگ قهوه‌ای یا نارنجی روی آهن‌آلات می‌زنند.

اهمیت و ضرورت استفاده از روش‌های حذف زنگ آهن خانگی و صنعتی

با توجه به نوع، مدل و اندازه آهن‌آلات مصرفی در بخش‌های خانگی، تجاری، صنعتی، تولیدی و غیره، به نسبت روش‌های مختلفی برای از بین بردن زنگ آهن وجود دارد و از گذشته تا به امروز شاهد استفاده از آن‌ها هستیم. در این میان روش‌های اساسی و کاربردی به دو دسته اصلی خانگی و صنعتی تقسیم می‌شوند. همان‌طور که در بخش قبل نیز به آن اشاره نمودیم استفاده از ضدزنگ و رنگ‌های مختلف یکی از راهکارهای مؤثر و کاربردی برای رفع زنگ‌زدگی آهن‌آلات می‌باشد. این ‌روش در خانه‌ها نیز کاربرد مؤثری دارد و به نوعی روش خانگی محسوب می‌گردد.

اما در بعضی موارد فلزات سنگین و استراتژیک نظیر سازه‌های فولادی و همچنین قطعات صنایع نفت و گاز دچار زنگ‌زدگی می‌شود که در این‌گونه موارد قطعاً استفاده از روش‌های خانگی تأثیر چندانی نخواهد داشت و به دلیل اهمیت و حساسیت این دسته از مشاغل می‌بایست از روش‌های مؤثر و کارآمد استفاده کرد. بر همین اساس روش‌های صنعتی روی کار آمده‌اند و به‌صورت گسترده بکار برده می‌شوند. بنابراین اگر قصد جلوگیری از رنگ زدگی انواع آهن‌آلات در صنایع و بخش‌های تولیدی دارید، حتماً از روش‌های صنعتی استفاده نمایید. تا ضمن افزایش طول عمر و دوام دستگاه‌ها و تجهیزات، از بروز هرگونه مشکل احتمالی ممانعت به‌عمل آید.

چگونه می‌توان زنگ‌زدگی آهن را از بین برد؟

همواره عوامل محیطی و شرایط جوی روی فلزات مختلف به‌ویژه آهن و فولاد تأثیر می گذارند. بدین نحو که با قرارگیری در معرض اکسیژن هوا و سایر عوامل از قبیل رطوبت، باران و برف دچار زنگ‌زدگی می‌شوند. به عبارتی این عامل که اکسید آهن نامیده می‌شود، نه تنها طول عمر آهن‌آلات را کاهش می‌دهد و موجب پوسیدگی آن‌ها می‌گردد، بلکه سلامتی انسان‌ها را نیز تهدید می‌کند. با توجه به اینکه نمی‌توان آهن‌آلات را از ارتباط با اکسیژن و شرایط محیط دور نگه داشت، زنگ زدن آهن‌آلات یک امر طبیعی محسوب می‌شود. بدین ترتیب برای جلوگیری از بروز این مشکل می‌بایست از آهن و فولاد با کیفیت و ضدزنگ استفاده کرد. این دسته از محصولات سازگاری و مقاومت بالاتری نسبت به سایر فلزات دارند و دیرتر دچار زنگ‌زدگی می‌شوند.

علاوه بر این، استفاده از پوشش‌های گالوانیزه و حفاظتی نیز مانند یک عایق عمل می‌کند و لزوم استفاده از روش‌های مختلف برای از بین بردن زنگ آهن را به حداقل می‌رساند. از این‌رو می‌توان گفت علاوه بر محلول های ضدزنگ و همچنین رنگ‌آمیزی فلزات، این دسته از عایق‌ها نیز کاربرد مطلوبی دارند و از زنگ زدن انواع آهن جلوگیری می‌کنند؛ البته در صورتی‌که سطوح فلزی موردنظرتان دچار زنگ و اکسید آهن شده، ابتدا با پاک کردن زنگ‌زدگی آهن تمامی قسمت‌ها را تمیز کنید و سپس از این عایق‌ها به‌عنوان یکی از مؤثرترین روش‌های حذف زنگ آهن استفاده نمایید.

روش‌های زنگ زدن آهن‌آلات

براساس تحقیقات و بررسی‌های به‌عمل آمده مشخص شده که انواع فرآورده‌های فلزی و آهنی به دو صورت مخرب و پایدار زنگ می‌زنند. بدین صورت که در روش اول هنگام زنگ زدن آهن یک لایه اکسید بر روی تمامی سطوح ایجاد می‌شود. در واقع این امر از زنگ زدن لایه های زیرین فلزات جلوگیری می‌نماید و کمتر شاهد پوسیدگی در این‌گونه موارد هستیم. اما در روش دوم یعنی زنگ‌زدگی پایدار اکسید آهن و خوردگی به لایه های زیرین نیز نفوذ پیدا می‌کند و همین امر در طولانی مدت موجب پوسیدگی و شکستگی فلزات می‌گردد.

با این توصیف رسیدگی به زنگ‌زدگی پایدار آهن‌آلات بسیار مهم است و می‌بایست فرآیند پاک کردن زنگ‌زدگی آهن و استفاده از ضدزنگ و عایق‌های موجود انجام شود؛ البته در این‌خصوص باید نهایت دقت را به خرج دهید و ضمن از بین بردن زنگ آهن به‌طور کامل و دقیق از روش‌های مؤثر برای جلوگیری از زنگ زدن مجدد فلزات استفاده کنید. در غیر این‌صورت پس از گذشت مدت زمان کوتاه مجدداً شاهد زنگ‌زدگی و آثار مخرب آن خواهید بود.

انواع روش‌های حذف زنگ آهن

به‌طور کلی روش‌های متعددی برای از بین بردن زنگ آهن و حفظ طول عمر و کیفیت مقاطع آهنی و فولادی وجود دارد تا با استفاده از آن‌ها بتوانید از بروز هرگونه زنگ‌زدگی، پوسیدگی و خوردگی آهن‌آلات جلوگیری کنیم. در این‌خصوص بعضی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین روش‌های از بین بردن زنگ‌زدگی انواع آهن به شرح زیر عبارت است از:

1- سندبلاست آهن

براساس تحقیقات به‌عمل آمده و همچنین آمارهای موجود از نحوه عملکرد و کارایی روش‌های از بین بردن زنگ فلزات به این نتیجه دست یافتیم که سندبلاست آهن مؤثرترین و کاربردی‌ترین روش موجود می‌باشد که در صنایع مختلف و بین مهندسان و متخصصین فعال در این بخش با نام ساب پاشی نیز شاخته می‌شود. بدین صورت که با استفاده از ساینده‌های طبیعی تمامی سطوح زنگ زده پاکسازی شده و سپس به‌وسیله فشار بالای هوا فرآیند تمیزکاری قسمت‌های مختلف فلزات انجام می‌گردد.

به زبان ساده‌تر می‌توان گقت هوا به عنوان یک منبع اصلی تأمین نیرو عمل می‌کند که با پرتاب ذرات شن و ماسه روی سطوح آهن زنگ زده، فرآیند حذف زنگ‌زدگی و پاک کردن تمامی سطوح را به‌طور کامل و یک‌دست انجام می‌دهد. در این‌ روش‌ تمامی ناخالصی‌های موجود روی فلزات از جمله گرد و غبار، اکسیدهای آهن، روغن، گریس و غیره به‌طور کامل از بین می‌رود و در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توان سطح فلز را به حالت اولیه بازگرداند. بنابراین اگر به دنبال یک روش مؤثر و سریع برای از بین بردن زنگ آهن هستید، توصیه می‌کنیم سندبلاست آهن را انتخاب کنید و از مزایای منحصربه‌فرد آن در راستای رفع زنگ از روی انواع فلزات نهایت بهره را ببرید.

2- شات بلاست آهن

یکی دیگر از روش‌های مفید و مؤثر برای از بین بردن زنگ آهن، شات بلاست است. این‌روش به نوعی ماهیتی ماشبه سند بلاست دارد و یکی از زیرمجموعه‌های اصلی روش ساب پاشی می‌باشد. با این تفاوت که به جای شن و ماسه، ساچمه‌های فلزی برای پاک کردن اکسید آهن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجایی‌که ساچمه‌های آهنی با سرعت و قدرت بیشتری به مقاطع آهنی و فولادی برخورد می‌کنند، به نسبت سرعت از بین بردن زنگ آهن نیز افزایش پیدا می‌کند و راحت‌تر می‌توان تمامی سطوح را از اکسید آهن پاک کرد. در وب‌سایت آهن رسان نیز به این‌روش و نحوه استفاده از آن توجه ویژه شده است. بدین ترتیب می‌توانید با مراجعه به این سایت از اطلاعات و آموزش‌های لازم برای رفع زنگ‌زدگی و پوسیدگی‌های روی فلزات استفاده نمایید.

3- زنگ‌زدایی به روش واترجت

آب به‌عنوان یکی از مواد پاک کننده و مؤثر تا حد زیادی می‌تواند زنگ‌زدگی آهن‌آلات را برطرف نماید؛ البته در صورتی‌که آب با فشار و قدرت مناسب روی تمامی سطوح پاشیده شود و همه ناخالصی‌ها را به‌طور کامل برطرف سازد. در این‌روش دستگاه واترجت از نازل قوی و پرفشار برخوردار است و با شدت آب را مقاطع مختلف می‌پاشد. به‌عبارتی این فشار مناسب و قدرت مطلوب توانسته روش واترجت را به یکی از راهکارهای اساسی و مفید برای برطرف اگر زنگ‌زدگی انواع مقاطع آهنی و فولادی تبدیل کند.

درصورتی‌که می‌خواهید از این دستگاه استفاده کنید، باید بدانید که واترجت از بخش‌های مختلفی نظیر پمپ فشار قوی، شیلنگ فشار قوی، گان اسپری آب فشار قوی، فیلتر و پمپ بوستر تشکیل شده است. بنابراین هنگام تهیه این دستگاه کاربردی همواره توجه داشته باشید که تمامی این قطعات را به همراه داشته باشد. تا راحت‌تر بتوانید از آن استفاده نمایید و سطوح مختلف را از هرگونه اکسید آهن و ناخالصی پاک کنید.

4- لیزر کردن زنگ روی آهن

پیشرفت تکنولوژی و تولید دستگاه پیشرفته و قوی سبب شده تا روش‌های مختلفی برای از بین بردن زنگ آهن به‌وجود بیاید. به گونه‌ای که با استفاده از تجهیزات و دستگاه‌های امروزی در کوتاه‌ترین زمان و با بالاترین کیفیت می‌توان تمامی سطوح را پاک کرد و ضمن پاک کردن زنگ‌زدگی آهن، طول عمر و کارایی آن را تا حد زیادی افزایش داد. یکی از این ‌روش‌ها لیزر کردن زنگ روی آهن نام دارد و یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های حذف زنگ آهن در سال‌های اخیر شناخته شده است.

از نظر عملکرد نیز باید بگوییم که دستگاه لیزر اکسید آهن با کمترین میزان انرژی قادر است تا انواع زنگ‌زدگی فلزات را برطرف سازد و سطوح فولادی و آهنی را به حالت اولیه بازگرداند. نحوه عملکرد دستگاه لیزر در این زمینه نیز بسیار ساده می‌باشد و صرفاً با تولیدی گرما و دمای بالا زنگ‌زدگی آهن‌آلات موجود در دستگاه‌ها و قطعات موجود در بخش‌های صنعتی و غیرصنعتی را برطرف می‌نماید. استفاده از این ‌روش نیز مزایای فراوانی برای مصرف‌کنندگان به همراه دارد و از بین آن‌ها می‌توان به عدم استفاده از مواد شیمیایی، سرعت بسیار بالا، کاهش مصرف انرژی و کاربردهای وسیع اشاره کرد.

5- اسیدشویی زنگ‌زدگی مقاطع آهنی و فولادی

استفاده از اسید نیز یکی دیگر از روش‌های حذف زنگ آهن به صورت صنعتی است که شاهد استفاده از آن به‌طور گسترده در صنایع مختلف هستیم و کارایی مطلوبی از آن تا به امروز مشاهده شده است. به این‌ روش برای از بین بردن زنگ آهن اسیدشویی گفته می‌شود و معمولاً از اسید اگزالیک برای زدودن زنگ‌های موجود روی فلزات استفاده می‌گردد. بدین نحو که دو تا سه قاشق از این اسید با یک گالن آب مخلوط می‌شود و سپس تمامی قسمت‌های مقاطع آهنی و فولادی را با استفاده از آن پاکساری می‌نمایند.

هنگام برقراری تماس اسید اگزالیک با فلزت زنگ زده یک واکنش شیمیایی به وقوع می‌پیوندد و از طریق حل کردن زنگ فلزات در خود تمامی سطوح آهن‌آلات پاک و یک‌دست می‌گردد. خاطر نشان می‌شود که اسیدشویی به لحاظ ایجاد واکنش شیمیایی سرعت بالایی در رفع زنگ‌زدگی فلزت دارد؛ البته باید به میزان اسید مصرفی توجه داشته باشید و به هیچ عنوان بیش از حد تعیین شده استفاده کنید. چرا که اسید با فلزات واکنش سریع نشان می‌دهد و برای اینکه بتوان از آثار مخرب اسید بر روی آهن‌آلات جلوگیری کرد، باید صرفاً به اندازه استاندارد مورد استفاده قرار گیرد.

البته در صورتی که میزان زدگی قطعات زیاد باشد و بخواهید ابعاد وسیعی از آهن‌آلات را زنگ زدایی کنید، باید میزان اسید اگزالیک و سایر اسیدها را افزایش دهید. تا علاوه بر به‌وجود آوردن حالت اسیدی روی سطوح فلزات فرآیند پاک کردن زنگ‌زدگی آهن با کیفیت و سرعت بالاتری انجام شود. بنابراین قبل از انجام هر کار میزان زنگ‌زدگی، نوع آن (مخرب یا پایدار) و ابعاد مقاطع فولادی و آهنی را مدنظر قرار دهید و سپس اقدام به تهیه اسید به مقدار لازم کنید.

6- پاک کردن زنگ‌زدگی انواع آهن با الکترولیز

اگر به دنبال یک روش کارآمد، سریع و ساده برای رفع رنگ زدگی فلزات و جلوگیری از بروز معایب زنگ‌ زدگی آهن برای سلامت انسان‌ها و بهبود کارایی و کیفیت دستگاه‌ها هستید، توصیه می‌کنیم از الکترولیز استفاده کنید. این‌روش ساده‌ترین راهکاری برای زدودن زنگ‌زدگی انواع مقاطع آهنی و فولادی به شمار می‌رود و کاربرد مطلوبی دارد. از آنجایی که الکترولیز یک روش برقی می‌باشد، برای انجام آن باید از دو قطب آند و کاتد استفاده نمایید.

بدین ترتیب که علاوه بر محلول آب و جوش شیرین یا نمک و آبلیمو در آب الکترودهای آند و کاتد درون آب قرار گرفته و سپس به جریان برق متصل می‌گردد. بر همین اساس هنگامی‌که برق وصل می‌شود، جریان الکتریسیته از آند به سمت کاتد می‌رود و طی این فرآیند یک رسوب به جای می‌ماند. در واقع این رسوب حاصل برطرف کردن زنگ روی آهن می‌باشد و به‌‎واسطه این واکنش تمامی سطوح فلزات پاکسازی می‌شود.

آهن‌آلات در چه محیط‌هایی کمتر زنگ می‌زنند؟

در راستای زنگ‌زدگی انواع فلزات و همچنین از بین بردن زنگ آهن یک‌سری تحقیقات در زمینه شرایط آب و هوایی انجام شده است. تا بتوانند میزان تأثیر شرایط جوی را در بروز زنگ‌زدگی انواع مقاطع آهنی و فولادی مشخص نمایند. در این رابطه باید بگوییم که مناطق دارای آب و هوای گرم و خشک به نسبت برای فلزات مناسب‌تر هستند و کمتر شاهد پدیده زنگ‌زدگی خواهیم بود.

در مناطقی که آب و هوای خشک دارد، به نسبت در طول سال باران اندکی می‌بارد و در نتیجه رطوبت بسیار اندکی در محیط وجود دارد. از این‌رو آهن‌آلات کمتر با اکسیژن موجود در هوا واکنش نشان می‌دهد و درصد زنگ‌زدگی، پوسیدکی و خوردگی فلزات تا حد زیادی کاهش می‌یابد. این در حالیست که مناطق سردسیر و مرطوب اصلاً این‌گونه نیست و به دلیل رطوبت شدید هوا فلزات به شدت در معرض زنگ‌زدگی و پوسیدگی قرار دارند.

راهکارهای مؤثر کاهش زنگ‌زدگی آهن‌آلات

در بخش‌های قبل به علل بروز زنگ‌زدگی، روش‌های مختلف زنگ زدن آهن‌آلات و روش‌های حذف رنگ از روی فلزات اشاره کردیم. در این قسمت نیز می‌خواهیم شما را با راهکاری مؤثر و کارآمد برای کاهش زنگ زدن انواع فلز آشنا کنیم. تا ضمن پیشگیری صحیح و مؤثر میزان زنگ‌زدگی آهن‌آلات مصرفی و موردنیازتان را به حداقل برسانید. در این زمینه بعضی از اصلی‌‎ترین روش‌های جلوگیری از زنگ‌زدگی مقاطع آهنی و فولادی به قرار زیر است:

1- استفاده از آلیاژ مقاوم برای ساخت انواع سازه فلزی

همان‌گونه که مستحضر هستید مدل‌های مختلفی از مقاطع آهنی و فولادی با ابعاد، اندازه و کاربردهای متنوع در بازار وجود دارد. بدین ترتیب در راستای افزایش استحکام سازه و جلوگیری از زنگ‌زدگی، پوسیدگی و خوردگی بخش‌های فلزی سازه و دستگاه‌های مختلف باید از آلیاژ مقاوم استفاده کنید تا علاوه بر افزار مقاومت و کارایی سازه‌ها، کمتر شاهد زنگ‌زدگی و خرابی آن‌ها باشید. از بین مقاوم‌ترین آلیاژهای فلزات موجود در بازار که خاصیت ضدزنگ و طول عمر بالا دارند، می‌توان به مقاطع آهنی و فولادی با روکش ضدزنگ منیزیم، تیتانیوم، روی، اکسیدهای روم، آلومینیوم، پلی‌آنیلین و سایر پلیمرها با خاصیت رسانای الکتریکی برای جلوگیری از هرگونه زنگ‌زدگی اشاره کرد.

2- گالوانیزه کردن سطوح فلزات

در سال‌های اخیر روش‌های مختلفی برای عایق‌کاری و مقاوم‌سازی انواع فلز در مقابل عوامل محیطی و زنگ‌زدگی به‌وجود آمده است. یکی از این‌روش‌های مؤثر و مفید گالوانیزه کردن فلزات نام دارد. بدین نحو که یک لایه مانند روکش به‌عنوان محافظ روی تمامی قسمت‌های فلزات کشیده می‌شود و بدین ترتیب مقاومت آن‌ها در برابر زنگ‌زدگی، پوسیدگی و خوردگی افزایش پیدا می‌کند. تا جایی‌که کمتر شاهد خرابی آهن‌آلات گالوانیزه شده هستیم و از همه مهم‌تر طول عمر و کارایی آن‌ها نیز به‌طور قابل توجهی بهبود می‌یابد. در این‌روش تمامی سوراخ‌ها، شیارها و درزها پوشانده می‌شود و به هیچ عنوان رطوبت، گرد و غبار، آب و غیره به درون رویه اصلی فلزات نفوذ پیدا نمی‌کند. اگر به این نکته توجه اساسی داشته باشید و به روش صحیح و اصولی آن را پیاده کنید، قطعاً از بروز هرگونه زنگ‌زدگی، پوسیدگی و شکستگی در فلزات جلوگیری به‌عمل می‌آید و از همه مهم‌تر طول عمر فلزات به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت.

3- رنگ‌کاری و به‌وجود آوردن پوشش روی آهن‌آلات

رنگ‌کاری و ایجاد پوشش روی فلزات یکی از روش‌های مؤثر و قدیمی است که از دیرباز تا امروز به‌وسیله آن از زنگ‌زدگی، پوسیدگی و خوردگی انواع سازه فلزی جلوگیری به‌عمل می‌آوریم؛ البته باید حتماً از رنگ‌های ضدآب و مقاوم در برابر رطوبت استفاده نمایید تا ضمن جلوگیری از نفوذ آب به لایه‌های اولیه و زیرین مقاطع آهنی و فولادی، طول عمر آن‌ها نیز به‌طور چشمگیری افزایش پیدا کند. در غیر این‌صورت آب به‌راحتی جذب رنگ شده و پس از نفوذ به آهن موجب پوسیدگی، خوردگی و برآمدگی در بخش‌های مختلف آن می‌گردد.

4- استفاده از محافظ کاتدی

محافظت کاتدی یک روش الکتریکی برای سرکوب واکنش‌های شیمیایی است. بدین صورت که هنگان اتصال سازه از طریق محافظ کاتدی به جریان برق یک سد مقاوم در برابر خوردگی، پوسیدگی و زنگ‌زدگی به‌وجود می‌آید و در نتیجه کمتر شاهد خرابی فلزات مختلف هستیم. شایان ذکر است که در این ‌روش آند نیز وجود دارد. که به‌عنوان قربانی در واکنش‌ها وجود دارد و پس از برقراری اتصال و ایجاد واکنش مؤثر، کاتد سلول به‌وجود می‌آید. مقدار کاتد نیز در هر بار واکنش تولید شده و بدین ترتیب با افزایش تعداد کاتدهای محافط به نسبت سازه‌های فلزی نیز مقاومت و کارایی مطلوب‌تری خواهند داشت.

سخن پایانی

اکنون که با علل زنگ زدن آهن، روش‌های اصلی زنگ‌زدگی فلزات، انواع روش‌های حذف زنگ آهن و راهکارهای مؤثر برای جلوگیری از بروز این مشکل آشنا شدید؛ می‌توانید متناسب با نوع فلز، ابعاد، اندازه و نحوه استفاده مناسب‌ترین و مقرون به‌صرفه‌ترین روش‌های از بین بردن زنگ آهن را انتخاب نموده و مورد استفاده قرار دهید. در این‌خصوص نیز وب‌سایت آهن رسان با شناسایی دقیق نیاز جامعه هدف و همچین در اختیار داشتن تیم متخصص، باتجربه و کارآمد، آموزش‌های لازم را به بهترین شکل ممکن تهیه نموده و در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. شما نیز می‌توانید از خدمات و امکانات این سایت بروز در راستای دستیابی به اهداف‌تان در زمینه کاهش میزان زنگ‌زدگی آهن‌آلات و افزایش طول عمر آن‌ها استفاده کنید.

برای استعلام قیمت آهن امروز به سایت آهن رسان مراجعه نمایید. 

منبع:  https://ahanresan.ir/