به گزارش خبرگزاری اقتصادایران ، محمدسعید موسایی‌باغستانی در گفت‌وگو با خبرنگار اکونیوز،بر لزوم تدوین و اجرای برنامه جامع برای حوزه گردشگری مناطق آزاد تاکید کرد و اطلاع‌رسانی دقیق و معرفی ظرفیت‌های این مناطق را در راستای توسعه گردشگری مناطق آزاد ضروری دانست.

وی اظهار داشت: بخش گردشگری به عنوان یکی از بخش‌های راهبردی توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق آزاد مطرح است. صنعت گردشگری در سال‌های اخیر به عنوان صنعتی درآمدزا در جهان شناخته شده و به نقطه اثرگذاری در مراودات اقتصادی دولت‌ها و مردم مبدل گشته است‌.

موسایی‌باغستانی ادامه داد: ایران پهناور ما با مواهب خدادادی و تنوع اقلیمی، ظرفیتی بی‌مانند در این بخش دارد که با توجه و سرمایه‌گذاری بیشتر می‌تواند به درآمدزایی و توسعه بیانجامد؛ مناطق آزاد نیز همچون سایر نقاط کشور می‌توانند با معرفی داشته‌های فرهنگی و تاریخی خود و بهره‌مندی از امتیاز عدم‌نیاز به ویزا، درگاهی برای آغاز تحولات در زمینه جذب گردشگر خارجی باشند. مناطق آزاد کشور به عنوان نمونه‌ای کوچک از ایران بزرگ، ظرفیت‌های غنی از سنت، آیین، فرهنگ، تاریخ و جغرافیا دارند که شاید هنوز برای مردم داخل کشور ناشناخته است. گام نخست در این زمینه تدوین و اجرای برنامه جامع برای گردشگری منطبق بر حفاظت از اکوسیستم و با تکیه بر جامعه محلی است‌‌.

سرپرست مدیریت گردشگری و میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد چابهار اظهار کرد: گام بعدی، تهیه بسته‌های رسانه‌ای در قالب تصویر، کلیپ، خبر و… است. ما نیازمند آگاهی و دانستن هستیم و رسانه، سکویی برای پرتاب این آگاهی است. معرفی خوب ظرفیت‌ها به جذب گردشگر کمک می‌کند و قدم سوم شاید توسعه خدمات و امکانات زیرساختی با جذب سرمایه‌گذار است. سرمایه‌گذاران هم باید از ظرفیت‌های مناطق آگاه باشند تا به سرمایه‌گذاری رغبت پیدا کنند‌. سازمان‌های مناطق آزاد نیز به عنوان سیاستگذار، وظیفه توانمندسازی جامعه محلی، قانونگذاری و استانداردسازی و البته آماده‌سازی بستر توسعه و زیرساخت‌ها را دارند‌.

وی در پاسخ به این سوال که جذب گردشگران داخلی و جلوگیری از خروج ارز توسط مسافران به کشورهای همسایه در چه شرایطی می‌تواند در مناطق آزاد رونق گیرد، اذعان نمود: خوشبختانه این روزها علاقه مردم به گردشگری داخلی و آشنایی با ظرفیت‌های میراثی و طبیعی کشور نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده که علت عمده آن متاسفانه یا خوشبختانه شیوع بیماری کرونا، درگیری بیشتر مردم با شبکه‌های اجتماعی، اشتراک‌گذاری تجربیات طبیعت گردان، بالا رفتن نرخ سفر به خارج و موضوعاتی از این دست بوده است‌.

موسایی‌باغستانی افزود: رونق بیشتر این صنعت در مناطق آزاد، بخشی برعهده دولت و بخشی برعهده فعالان صنعت گردشگری است. لذا دولت با آماده کردن زیرساخت‌ها و وضع قوانین استاندارد و فعالان گردشگری با معرفی ظرفیت‌ها به مردم، ارائه اطلاعات درخصوص جاذبه‌های گردشگری کشور، تهیه و پیشنهاد بسته‌های جذاب و متنوع گردشگری، استانداردسازی اماکن اقامتی و خدمات پذیرایی، تسهیل حمل‌ونقل و خدمات تخصصی همه و همه زمینه‌ساز جلب توجه گردشگر داخلی به کسب تجربه و خاطره‌سازی در داخل مرزها به‌ویژه مناطق آزاد است‌.

وی ادامه داد: برای توسعه گردشگری ما نیازمند داشتن برنامه‌های مداوم در این زمینه هستیم که فقط محدود به روزهای عید نباشد. تهیه بسته‌های راهنما، برپایی جشنواره‌های آیینی و سنتی، بازارچه‌های صنایع‌دستی، تقویت اماکن اقامتی و پذیرایی و موضوعاتی از این دست در چارچوب حیطه فعالیت گردشگری و آمادگی برای میزبانی از ظرفیت مهمانان دعوت شده در قالب گردشگر با کار بر روی سیما و منظر شهری، موضوعات عمرانی و‌… به تحقق این امر کمک می‌کند.

طبق گفته موسایی‌باغستانی؛ برای رسیدن به مباحث توسعه‌ای و تبدیل مناطق آزاد به مراکزی برای جذب گردشگر، همه نهادها باید پای کار باشند‌.

سرپرست مدیریت گردشگری و میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد چابهار در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا مناطق آزاد ایران در ‌جذب گردشگران خارجی با تکیه بر ظرفیت‌های قانونی و نیز امتیازات گردشگری متعددشان در حوزه مقاصد گردشگری موفق نیستند، عنوان کرد: این موضوع که مناطق آزاد در حوزه جذب گردشگر خارجی موفق نیستند، شاید اصطلاح درستی نباشد؛ چراکه کلا صنعت گردشگری کشور به دلیل سیاست‌های حاکم و البته موضوع تحریم‌ها، نتوانسته موفق عمل کند.

وی درخصوص عملکرد مناطق آزاد در حوزه گردشگری حلال گفت‌: بحث گردشگری حلال، بحثی است که بارها مورد گفتمان قرار گرفته و منطقا به عقیده من در مورد ایران اسلامی نمی‌تواند مصداق داشته باشد؛ زیرا که تمامی صنایع کشور ما بر پایه حلال استوار است و اصولا گردشگر خارجی از پیش می‌داند که خدمات صنعت گردشگری در ایران دارای موازین شرعی و حلال براساس سنت دین مبین اسلام است. موضوعی که گردشگری کشور ما باید روی آن بیشتر برنامه‌ریزی کند، جذب مخاطب مسلمان با توسعه گردشگری مذهبی و جذب گردشگر غیرمسلمان با توسعه گردشگری تاریخی است که مناطق آزاد در بخش نخست کمتر و در بخش دوم با قدرت بیشتری می‌توانند اقدام کنند.

موسایی‌باغستانی درخصوص نبود نگاه اقتصادی به حوزه گردشگری در مناطق آزاد، بیان داشت: صنعت گردشگری در ایران نوپاست و شاید هنوز آن‌گونه که باید و شاید موردتوجه مسئولان امر قرار نگرفته است؛ ما در این حوزه هنوز به استاندارد واحدی در ارائه خدمت به‌عنوان مثال در بوم‌گردی‌ها نرسیده‌ایم. این نبود نگاه اقتصادی در ساختار کلان صنعت گردشگری نیز وجود دارد و مختص مناطق آزاد نیست. از طرفی، تمامی مناطق آزاد ظرفیت‌های مشابهی در این صنعت ندارند و آنهایی که دارند، در تلاش برای بهره‌وری و بهینه‌سازی هستند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا مناطق آزاد نمی‌توانند بسته‌های مشترک گردشگری را با کشورهای هدف و همسایه برنامه‌ریزی و اجرا نمایند، تصریح نمود: این موضوع که چرا نمی‌توانند، شاید باز هم به موضوع سیاست‌های کلان و بحث تحریم‌ها باز‌گردد. نتوانستن مطرح نیست، انجام هر کاری ممکن است؛ اما باید سازوکار آن مورد تایید نهادهای بالادستی باشد؛ ضمن این‌که محدودیت‌های ارتباط با دنیا نیز در شرایط فعلی، دست بسیاری از صنایع اقتصادی کشور را بسته است، وگرنه تهیه بسته‌های گردشگری برای ارائه به کشورهای همسایه که از نظر فرهنگی و دینی به ما نزدیک هستند، کار چندان سختی به نظر نمی‌رسد. کمااینکه برنامه‌هایی در این خصوص در دست اجرا بوده که با شروع پاندمی کرونا، ادامه تحریم‌ها و ناپایدار جلوه دادن شرایط سیاسی ایران از سوی کشورهای غربی و آمریکا، این موضوع تحت‌الشعاع قرار گرفته است.

سرپرست مدیریت گردشگری و میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد چابهار در پاسخ به این سوال که  تعطیلات عید نوروز امسال، آغاز فصل گردشگری مصادف با ایام رمضان است؛ چگونه باید این دو مقوله اقتصادی و مذهبی مورد مدیریت صحیح قرار گیرد تا ما شاهد افت میزان گردشگران نوروزی در مناطق آزاد و نقض حریم شعار اسلامی نباشیم، گفت‌: سفر امری است که افراد را با فرهنگ‌های مختلف آشنا می‌کند و آنها را به‌ یکدیگر پیوند می‌دهد. تاروپود فرهنگ ایرانی و اسلامی در هم تنیده است و احترام به آموزه‌های دینی در جامعه ما نهادینه شده، این امر رعایت چارچوب‌ها و موازین را بدون نیاز به اعمال محدودیت خاصی و صرفا به خواست مردم عادی کرده است.

وی در ادامه اظهار داشت: از طرفی فرهنگ متنوع ایران زمین در تلفیق با فرهنگ اسلامی، آیین‌ها و سنت‌های متفاوتی بسته به جغرافیای حادث شده، خلق کرده که خود می‌تواند به عنوان ظرفیتی در جذب گردشگر به‌کار گرفته شود که البته نیازمند طراحی و ساماندهی دارد‌.

موسایی‌باغستانی عنوان کرد: گردشگری در ایام نوروز با حال و هوای ماه رمضان، می‌تواند با پکیجی از جشنواره‌های غذایی و آیینی همراه شود که در هر منطقه آزاد، ساختار دیگرگونه‌ای برای عرضه به گردشگر ارائه دهد‌‌.

سرپرست مدیریت گردشگری و میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد چابهار در پایان درخصوص تضاد فرهنگی در مناطق آزاد خاطرنشان کرد: مسیر حرکت مناطق آزاد منطبق‌بر قوانین دولت و همسو با فرهنگ جامعه محلی هر منطقه است. موضوع نگرانی جامعه محلی درخصوص آسیب به فرهنگ اسلامی نیست؛ شاید درواقع منظور نگرانی درخصوص کم شدن اثر فرهنگ بومی و محلی باشد‌. البته که توسعه، جوانب منفی نیز با خود به همراه دارد، فرهنگ غنی هر منطقه آنقدر ریشه‌دار است که با برنامه‌ریزی مناسب، این موضوع قابل مدیریت خواهد بود.