به گزارش خبرگزاری اقتصادایران ، آذربایجان غربی در سه حوزه آبریز ارس، آبریز مرزی غرب و دریاچه ارومیه قرار دارد که افزایش بی رویه استفاده از آب‌های زیرزمینی موجب افت آبخوان‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی شده است.

آذربایجان غربی از استان‌های پرآب کشور بود که این روزها هیچ اثری از آن وجود ندارد، حتی وضع بدتر هم شده و کمبود آب به سفره‌های زیرزمینی این استان به ویژه در منطقه شمال رسیده و نوعی مرگ پنهان برای زمین در این استان اتفاق افتاده است.

با کاهش بارندگی‌ها و همچنین موضوع و معضل دریاچه ارومیه، مدیریت آب‌های سطحی برای اختصاص حق آبه دریاچه و همچنین بخش کشاورزی ضروری است تا کشاورزان کمتر به حفر چاه روی آورند که در آن صورت، می‌توان با بهبود وضعیت سفره‌های زیرزمینی، از تداوم بروز پدیده فرونشست جلوگیری کرد و چه بسا سفره‌های زیرزمینی را روز به روز بالاتر آورد.

سالانه ۳۶ میلیون مترمکعب در آذربایجان غربی کسری مخزن آب داریم

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی در این زمینه  گفت: سالانه در استان ۳۶ میلیون مترمکعب کسوری مخزن آب داریم که این میزان در سال زراعی ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ این عدد ۱۱۶ میلیون متر مکعب شده و نشان دهنده این نکته مهم است که مصرف بی رویه آب‌های زیر زمینی در سال‌های اخیر رشد زیادی پیدا کرده که باید از این موضوع جلوگیری شود.

محمد اشرفی با اشاره به این که ۳۷ هزار و ۶۳۰ حلقه چاه مجاز دارای پروانه بهره برداری در آذربایجان غربی وجود دارد که ۸۹ درصد معادل ۳۳ هزار و ۳۶۵ حلقه از این تعداد چاه در بخش کشاورزی مصرف می‌شود گفت: تا پایان سال گذشته در استان بیش از ۹ هزار و ۲۵۰ مورد نصب کنتور انجام شده است که امسال نیز ۲۱۴ دستگاه کنتور روی چاه‌های استان نصب شده است.

وی با بیان اینکه اما ۳۴ هزار حلقه چاه غیر مجاز نیز بعد از سال ۱۳۸۵ حفاری شده اند که جز اولویت‌های شرکت آب منطقه‌ای استان برای برخورد و انسداد قرار دارند، افزود: ۲۶ هزار و ۵۰۰ حلقه چاه وجود دارد که تاریخ حفر و بهره برداری آن‌ها به قبل از سال ۱۳۸۵ باز می‌گردد که آن‌ها مشمول قانون تعیین و تکلیف چاه‌های فاقد پروانه می‌شوند و به شرط ضرر نرساندن به منابع مجاور و اجرای آبیاری تحت فشار و نصب کنتور به آن‌ها پروانه بهره برداری تعلق می‌گیرد.

اشرفی با بیان این که سال ۱۳۹۴ که شروع طرح احیا و تعادل بخشی است تا پایان سال ۱۴۰۰ در استان ۶ هزار و ۲۶۹ حلقه چاه با حجم صرفه جویی ۸۵ میلیون متر مکعب مسدود شده اند افزود: در شش ماهه نخست سال جاری نیز بیش از ۳۰۷ حلقه چاه غیر مجاز با صرفه جویی آب بیش از ۲ میلیون متر مکعب پر و مسدود شده است.

انسداد ۶ هزار حلقه چاه غیرمجاز در حاشیه دریاچه ارومیه و آذربایجان غربی

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی با اشاره به اجرای طرح انسداد چاه‌های غیرمجاز در استان از سال ۱۳۹۴ گفت: در این مدت، ۶ هزار و ۲۶۹ حلقه چاه غیرمجاز در شهرستان‌های مختلف مسدود شده است.

اشرفی عنوان کرد: از این تعداد، پنج هزار و ۳۳۶ حلقه چاه غیرمجاز در حوضه انسداد ۶ هزار حلقه چاه غیرمجاز آبریز دریاچه ارومیه بوده که در این مدت مسدود و مسلوب المنفعه شده است.

وی اضافه کرد: میزان ذخیره آب صورت گرفته از این اقدام در آذربایجان غربی طی حدود هفت سال، نزدیک به ۸۵ میلیون مترمکعب در استان و ۶۶ میلیون مترمکعب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بوده است.

به گفته وی، در امسال هم، ۳۰۷ حلقه چاه غیرمجاز از چرخه مصرف خارج شد که از این تعداد، ۲۸۱ حلقه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه قرار داشت.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی همچنین از نصب کنتور به ۹ هزار و ۲۵۱ چاه در استان خبر داد و ادامه داد: از این تعداد، ۲۱۴ حلقه در سال جاری صورت گرفته است.

استقرار ۶۰ اکیپ صحرایی برای بازرسی از منابع آب آذربایجان غربی

اشرفی اظهار کرد: از کل کنتورهایی که بر سر چاه در آذربایجان غربی نصب شده، هفت هزار و ۱۵۴ مورد در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بوده و بیشترین تعداد نصب کنتور هم مربوط به سال گذشته با ۳۱۴ دستگاه اختصاص دارد.

وی یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته در راستای جلوگیری از مصرف نامتعارف آب به ویژه آب‌های زیرزمینی را توقیف دستگاه‌های حفاری عنوان کرد و گفت: از ابتدای اجرای این طرح تاکنون، ۴۱۰ دستگاه حفاری در کل استان توقیف شده که ۳۴۵ مورد مربوط به حوضه دریاچه ارومیه بوده و بیشترین تعداد هم به شهرستان ارومیه با ۱۸۵ دستگاه اختصاص داشته است.

اشرفی از استقرار و تقویت اکیپ‌های گشت و بازرسی از منابع آب در استان خبر داد و گفت: در این راستا امسال به تعداد ۶۰ اکیپ صحرایی در سطح استان که ۵۰ اکیپ آن در حوضه آبریز دریاچه ارومیه فعالیت داشته اند مستقر شده اند.

نگاه یک جانبه به توسعه کشاورزی و عدم رعایت الگوی مصرف از جانب متولیان امر کشاورزی از عوامل اصلی بروز پدیده نامطلوب افت ادامه دار در سطح آبخوان‌های استان محسوب می‌شود که با توجه به نقش تعیین کننده آب زیرزمینی در تأمین آب مورد نیاز برای مصارف مختلف از جمله شرب و کشاورزی در مناطق مختلف روستایی و همچنین تأمین آب بخش صنعت، اهمیت حفظ و نگهداری از منابع آب زیر زمینی و جلوگیری از برداشت‌های غیر مجاز را دو چندان می‌کند.

دلیل اصلی کسری آبخوان کاهش بارش‌های آسمانی و عدم تغذیه مناسب منابع آب زیرزمینی، چاه‌های غیرمجاز و اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی بوده است، در راستای چاره‌اندیشی برای کنترل افت و کسری مخزن حادث شده در آبخوان‌ها، با تعریف طرح تعادل بخشی، تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب برنامه‌های خود در زمینه بهبود وضعیت منابع آب زیرزمینی را از سال‌های قبل آغاز نموده‌ایم لذا برخورد با چاه‌های غیر مجاز در رأس فعالیت‌های همکاران شرکت آب منطقه‌ای قرار گیرد.