به گزارش خبرگزاری اقتصادایران ، امیرعلی حمیدیه در مراسم افتتاحیه دومین سمپوزیوم بین المللی و چهارمین سمپوزیوم ملی کریسپر (ویرایش ژن) جمهوری اسلامی ایران که پیش از ظهر امروز در پژوهشگاه مهندسی ژنتیک و زیست فناوری برگزار شد، بیان کرد:  در حوزه دست ورزی ژنتیکی هر روز یک روش یا فناوری جدید ظهور می کند و دانشمندان و محققان وقت نمی کنند که با تمام روش ها و فناوری ها آشنا شوند. یکی از داغ ترین ترندها و روش های دست ورزی ژنتیکی کریسپر کاس ۹ است و یکی از سوالات مهم فعلی این است که آیا کریسپر کاس ۹ آینده پزشکی بازساختی را رقم می زند؟

وی افزود: بحث کریسپر از  سال ۲۰۱۳ در دنیا داغ شد اما داستان آن به سال ۱۹۷۸ برمی گردد. ترندهای جهانی نشان می دهد که محصولات کریسپر نقش مهمی در بازار آینده ایفا می کنند. در حال حاضر آمریکا در این حوزه بیشترین فعالیت را دارد اما آسیا و اقیانوسیه با سرعت نور در حال پیشرفت هستند. برخلاف حوزه های دیگر که ابتدا دانشگاه و سپس صنعت روی فناوری سرمایه گذاری می کند، در کریسپر صنعت پا به پای دانشگاه در حال سرمایه گذاری است.

دبیر ستاد توسعه فناوری های سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی معاونت‌ علمی و فناوری ریاست جمهوری اظهار کرد: شرکت هایی که در حوزه کریسپر فعالیت می کنند، بازیگران اصلی این حوزه به شمار می روند و همگی در اروپا و آمریکای شمالی مستقر هستند. بسیاری از پتنت ها در حوزه کریسپر با حمایت صنعت ثبت می شوند و سرمایه گذاری در این حوزه در جهان به دست چهار شرکت اصلی انجام می شود. درآمد این حوزه در سال ۲۰۲۰ یک میلیارد دلار بوده و پیش بینی می شود در سال ۲۰۲۵ به ۵.۳ میلیارد دلار برسد.

حمیدیه با اشاره به این که درنهایت بیماران باید از تکنیک های کریسپر استفاده کنند، گفت: اگر به زودی وارد سرمایه گذاری در این حوزه نشویم از جهان جا می مانیم. مطالعات در ژن درمانی، سلول درمانی و مهندسی بافت با سرمایه گذاری بالا از سوی صنعت در جهان در حال انجام است و مطالعات کارآزمایی بالینی آنها به فاز دو و سه رسیده است. این مطالعات در خصوص درمان بیماری‌های غیرخونی بدخیم صعب العلاج، سرطان‌ها، دیابت، بیماری‌های عفونی، التهابی و نابینایی ژنتیکی منجر به کوری است. در حال حاضر ۴۱ مطالعه در حوزه کریسپر در جهان در حال انجام است که ۱۲ مورد آن وارد فاز ۲ مطالعات کارآزمایی بالینی شده است.

وی افزود: از کریسپر در حوزه mRNA استفاده می شود و چین یکی از پیشتازان این حوزه است.  یکی از کاربردهای کریسپر در سلول های ایمنی تی سل است که روشی ارزان و سریع برای درمان بیماری ها به شمار می رود. از روش کریسپر برای درمان بیماری لبر استفاده می‌شود، این بیماری در بازه سنی ۴۰ تا ۵۰ سالگی باعث نابینایی می‌شود. همچنین از این روش ژنتیکی برای درمان ایدز نیز استفاده می شود، مطالعه ای در این خصوص در آمریکا در حال انجام است که به مرحله بالینی رسیده است.

حمیدیه با اشاره به این که از کریسپر و هوش مصنوعی در تولید سلول های بنیادی پرتوان القایی یا iPScs نیز استفاده می شود، اظهار کرد: iPScs هزینه های درمان را کم می کند و مدت درمان را نیز کاهش می دهد. روش کریسپر وارد حوزه تشخیصی و آزمایشگاهی نیز شده است و حتی در پیوند اعضای بدن نیز به کار می رود. همچنین پیش بینی می‌شود نقشی حیاتی در تولید آنتی بیوتیک‌های نسل آینده داشته باشد. علاوه بر این در درمان مالاریا نیز استفاده می‌شود.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی ادامه داد: در آمریکا مطالعات کریسپر از سال ۲۰۱۶ به فاز انسانی رسیده است. در حال حاضر در جهان دست‌ورزی‌های ژنتیکی به محصولات غذایی کشاورزی و دامی نفوذ پیدا کرده است. برخی متخصصان بر این باورند که جنگ آینده جنگ هسته‌ای نیست بلکه جنگی بر سر کریسپر یا ویرایش ژنی است. بنابراین داشتن دانش در این حوزه برای کشور از اهمیت بالایی برخوردار است.