تصورات دردساز

تا چه اندازه می‌توان زمینه‌های ایراد گرفتن از همسر در خانواده‌ها را در توقعات دوران قبل از ازدواج جست‌وجو کرد؟

معمولاً مردها در دوران پیش از ازدواج، از همسر آینده خود تصویری می‌سازند که هیچ عیبی در آن راه ندارد. یعنی همسری را برای خود تصور می‌کنند که کمالات و خوبی‌های بسیاری دارد و عیب و ایرادی در وجودش پیدا نمی‌شود، غافل از اینکه تصور همسر ایده‌آل و تقویت خیالاتی از این دست، توقعات آنها را بالا می‌برد و در آینده مشکلاتی ایجاد می‌کند.

چرا؟

چون چنین تصوری اصلاً وجود خارجی ندارد.

دعوت به زندگی| ضرورت ایجاد «بهار معنویت» در سبک زندگی اجتماعی + فیلم

به همین علت است که بعد از ازدواج وقتی می‌بینند همسرشان آن کمالات ذهنی آنها را ندارد، دلگیر می‌شوند؟

همین طور است. وقتی به این صورت تصورات خود را از بین رفته می‌بینند، بنا را بر ایراد گرفتن و عیبجویی می‌گذارند. در این مورد، شاید دلیل عیب جویی از همسر این باشد که مرد گمان می‌کند با این کار خود می‌تواند زن را آن طور که خودش می‌پسندد، بسازد.

 در نهایت هم که به خواسته خود نمی‌رسد، خودش را بدشانس می‌داند و احساس می‌کند که در ازدواج شکست خورده است. همین احساس بدشانسی هم ایراد گرفتن و عیب جویی را تشدید می‌کند و موجب می‌شود مرد از کوچکترین اشکال رفتاری یا ظاهری همسرش طوری ایراد بگیرد که آن را بسیار بزرگ و نابخشودنی جلوه دهد، هر از گاهی آن ایراد را به رخ همسرش بکشد و با تحقیر کردن او بخواهد دل خودش را آرام کند. یا آنقدر نسبت به او بدبین شود که تصورات غلطی در ذهنش ایجاد شود و با بدگمانی زندگی خانوادگی‌اش را به باد بدهد.

به این صورت است که کانون خانواده به جای اینکه محلی برای امنیت و آسایش روان افراد باشد، به میدان جنگ تبدیل می‌شود. امام آیا در قرآن کریم راه‌حلی برای مقابله با این مشکل ارائه شده است؟

بله. در این مورد خوب است به هشدار خداوند متعال در آیه 12 سوره مبارکه حجرات توجه داشته باشیم که می‌فرماید: «یا أیها الّذینَ امَنوا اجْتَنِبوا کثیراً مَنَ الظَنِّ اِنَّ بَعضَ الظَّنِ اِثْمٌ وَلا تَجَسّسَوا ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید چرا که بعضی از گمان‌ها گناه است و هرگز تجسس نکنید.»

آتشی که دامن‌گیر می‌شود

درست است که همه آدم‌ها دوست دارند همسرشان از هر جهت کامل و بی‌عیب باشد، اما این اتفاقی نیست که در زندگی دنیایی روی بدهد. پس همان طور که تصور همسر ایده‌آل برای مردان به واقعیت نمی‌رسد، در مورد خانم‌ها هم همین طور است. به این صورت هیچ زنی نمی‌تواند بگوید که همسرش از هر نظر کامل و بی نقص است.

آیا عیب‌جویی و ایراد گرفتن مشکلات را حل می‌کند؟

بعضی خانم‌ها یا آقایان سعی می‌کنند در زندگی مشترک خود، عیب همسرشان را از بین ببرند. چقدر این تلاش به نتیجه می‌رسد؟

دقت کنید که همه افراد باید در طول زندگی خود درصدد رفع عیب برآیند، اما آقایان با خانم‌هایی که با عیب‌جویی و ایراد گرفتن می‌خواهند مشکلات ظاهری یا اخلاقی همسر خود را از بین ببرند، باید بدانند که روش بسیار بدی را برای اصلاح همسرشان انتخاب کرده‌اند.

چون ایراد گرفتن از هر کسی نه تنها باعث اصلاح او نمی‌شود، بلکه کینه و کدورتی در دل ایجاد می‌کند که روابط را تخریب کرده و از بین می‌برد.

چنین افرادی به جای اینکه به نقص‌های خودشان توجه کرده و در صدد رفع آنها برآیند، مدام چشم به همسرشان می‌دوزند و او را با دیگران مقایسه می‌کنند.

همین طور است. جالب اینکه در کتاب بحار الانوار در این باره نوشته شده که پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله فرموده‌اند: «هیچ عیبی بالاتر از این نیست که انسان عیب‌های دیگری را ببیند اما از عیب‌های خودش غافل باشد.»

بی‌توجهی به این حدیث شریف می‌تواند اساس یک زندگی را بر باد بدهد و حتی اگر زن و شوهر باز هم در کنار یکدیگر زندگی کنند، مدام با هم جر و بحث داشته و دلشان از کینه و دلخوری خالی نخواهد شد.

راه حل این مشکل چیست؟

راه حل، توجه به محاسن و خوبی‌های همسر است. اما دقت کنید که این گروه از خانم‌ها بدون توجه به خوبی‌های همسر خود آنقدر درباره کوچک‌ترین ایرادها و کمبودهای همسرشان فکر می‌کنند که در ذهن‌شان تبدیل به مشکلی بزرگ و غیر قابل حل می‌شود.

به این ترتیب افکار را بر زبان می‌آورند و با خرده‌گیری و سرکوب زدن می‌خواهند خود را آرام کنند. طبیعی است مرد هر اندازه که صبور و بردبار باشد، بعد از مدتی آتش خشمش شعله‌ور می‌شود و جار و جنجال راه می‌افتد.

به این ترتیب زنی که بنا را بر ایراد گرفتن و مطرح کردن نقص‌های همسرش گذاشته دچار عذابی در زندگی می‌شود که آرامش را از او سلب می‌کند. هرچند که عذاب آخرت هم در انتظار اوست. چراکه خداوند متعال در این باره در آیه اول سوره مبارکه همزه به صراحت تأکید فرموده است که : «وَیلٌ لِکلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ ؛ وای بر هر عیب‌جوی مسخره‌کننده‌ای»