به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ، این نمایشگاه هر ساله به منظور معرفی و انتقال دانش فنی و آشنایی با شیوه های جدید بازاریابی و فروش کالا و خدمات و ایجاد مکانی برای ملاقات فعالان گستره تبلیغات و بازاریابی با صاحبان کالا و خدمات برگزار می شود. در نمایشگاه امسال 110 شرکت حضور داشتند که آخرین شیوه های نوین تبلیغاتی و ابزارهای روزآمد را برای استفاده در تبلیغات محیطی و در بستر مجازی به نمایش گذاشته بودند. این نمایشگاه همانند دیگر نمایشگاه ها در حالی برگزار شد که به دلیل شرایط ویژه اقتصادی کشور؛ تنگناهای بسیار و تحریم ها ؛ تولیدکنندگان داخلی که از مشتریان اصلی صنعت تبلیغات هستند از شرایط مطلوبی برخوردار نیستند.

اهداف برگزاری و گروه های حاضر در نمایشگاه

با تغییر شیوه های تبلیغات و بازاریابی و گذار از سبک های سنتی؛ دست اندرکاران صنعت تبلیغات به این فکر افتادند تا مکانی برای نمایش تجهیزات و تکنولوژی ها و تبادل ایده های نوین تبلیغات و بازاریابی ایجاد نمایند. در طی هفده دوره برگزاری نمایشگاه تلاش شده است تا هرساله پدیده های جدید تبلیغاتی به نمایش درآیند. صاحبان کالا و خدمات برای دستیابی و گسترش بازارهای هدف ناگزیر به پذیرش شیوه های نوین تبلیغات و بازاریابی هستند و بر این اساس این نمایشگاه هر ساله با استقبال خوبی روبرو بوده است. برگزار کنندگان نمایشگاه امسال از مواردی مانند حمایت از صنعت تبلیغات، ارتقای سطح دانش جامعه و دست اندرکاران این صنعت، کم کردن عوارض منفی تبلیغات و بیشتر کردن کارکردهای مثبت تبلیغ های بازرگانی، شناخت تاکتیک های بازاریابی و ارتقای فروش، ترویج و آموزش فرهنگ بازاریابی، تشویق برای استفاده از ابزارهای جدید بازاریابی، شناخت آخرین تحولات بین المللی و تلاش برای رشد دانش فنی ، به عنوان اهم اهداف برگزاری نمایشگاه نام بردند. در نمایشگاه امسال غرفه های حاضر درچند بخش موضوعی دسته بندی شده بودند که موضوعاتی مانند تبلیغات محیطی، دیجیتال و رایانه ای، تبلیغات خدمات و کالاهای عمومی و تخصصی، مشاوران، مجریان و آژانس های ویژه تبلیغاتی، فن آوری اطلاعات( IT )، وسایل ارتباط جمعی و رسانه ها، علائم تبلیغاتی، چراغ های تبلیغاتی و نورپردازی، هدایای تبلیغاتی، ماشین های لیزر، نشریات تخصصی، چاپ و خدمات دیجیتال، خدمات و تجهیزات سینمایی و عکاسی و برندهای تجاری و تبلیغاتی بیشترین سهم را داشتند. آنچه که بیش از همه در نمایشگاه به چشم می خورد حضور پررنگ تولیدکنندگان تابلوها و بیلبوردهای دیجیتالی بود.

علاوه بر شرایط کرونایی فعلی که پیامد آن افزایش شیوه های تبلیغات و بازاریابی و فروش آنلاین بوده است؛ در چند ساله اخیر با گسترش شبکه های اجتماعی و افزایش ضریب نفوذ اینترنت و افزایش ضریب استفاده از گوشی همراه به عنوان ابزاری برای جستجو و خرید؛ دست اندرکاران تبلیغات و بازاریابی را به سوی یافتن فرمت و پلتفرمی مناسب برای بازارها و مشتریان هدف رهنمون شده اند. در این شرایط بحث سئو (Search Engine Optimization  ) پیش می آید که بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو و بهینه سازی سایت برای بازدیدکنندگان است. در نمایشگاه امسال شرکت هایی که در این زمینه فعالیت دارند نیز حضور داشتند و توانسته بودند بازدیدکنندگان زیادی را به سوی خود جذب کنند.

تبلیغات در ایران؛ از اعلان روزنامه تا عصر دیجیتال و اینترنت

در ایران تبلیغات کالا و خدمات پیشینه پر نشیب و فرازی دارد که در اینجا به بررسی آن می پردازیم. آغاز تبلیغات در ایران به زمان قاجار باز می گردد و نخستین گام ها برای تبلیغات را می توان در روزنامه وقایع اتفاقیه و در زمان صدارت امیرکبیر جستجو کرد که بعدها روزنامه حبل المتین نیز به آن افزوده شد. این روزنامه ها به معرفی کالاهای ایرانی که بیشتر شامل فرش و مخمل و پارچه های زربفت بود، می پرداختند. این شیوه تبلیغ تا زمان مشروطه ادامه داشت اما در دوره مشروطه، کالا از حوزه تبلیغات خارج شد و تبلیغات سیاسی و تبلیغ احزاب و گروه ها جایگزین شد. بعد از دوران مشروطه و تا زمان جنگ جهانی تبلیغات کالا در نشریات کمابیش ادامه داشت و با نفوذ دولت های خارجی در ایران، در کنار تبلیغ کالاهای ایرانی، کالاهای خارجی نیز به مجموعه تبلیغات روزنامه ای افزوده شد. جنگ جهانی باعث شد تا تبلیغ کالا به کمترین میزان خود برسد اما با پایان جنگ و بهبود نسبی شرایط اقتصادی کشور؛ تبلیغ کالا و خدمات دوباره به روزنامه ها بازگشت و به مرور بر حجم آنها افزوده شد. از دهه بیست خورشیدی به بعد، آگهی های تجاری مطبوعات از رشد نسبی خوبی بهره مند شد و در دهه های بعد تبلیغات تجاری تا جایی پیش رفت که تبدیل به یک ضرورت شد و تمامی تولیدکنندگان و وارد کنندگان کالا برای معرفی کالاهای خود به آگهی های مطبوعاتی روی آوردند. تبلیغات اولیه صرفا نوشته هایی با خطوط نازک و ضخیم بود اما با رشد تکنولوژی از نقاشی و عکس نیز استفاده شد.شروع دهه پنجاه خورشیدی را می توان سرآغاز گسترش تبلیغات در ایران دانست. در آن سالها با افزایش رشد اقتصادی و افزایش قدرت خرید عموم مردم و شکل گیری کارخانه های گوناکون و رشد تولید، بر میزان تبلیغات کالا و خدمات افزوده شد و علاوه بر آگهی های مطبوعاتی استفاده از تابلوها و بیل بوردهای تبلیغاتی گسترش یافت. با شکل گیری تلویزیون و افزایش ضریب نفوذ این رسانه در جامعه، تبلیغات تجاری به این رسانه راه یافت و تا جایی پیش رفت که گوی سبقت را از دیگر رسانه ها ربود. تلویزیون علاوه بر تبلیغ کالا در قالب آگهی های تلویزیونی(تیزر)، مسابقه ها و برنامه های سرگرم کننده ای را نیز پخش می کرد که جنبه تبلیغاتی داشت. یکی از این برنامه ها در آن سالها، مسابقه تلویزیونی مارگارت آستور بود که تبلیغ گسترده ای برای محصولات آرایشی این کارخانه بود و برای این برنامه یکی از مجریان توانمند آن روزگار؛ عزت اله متوجه انتخاب شده بود. با گسترش فضاها و وسایل تبلیغاتی و اهمیت تبلیغات به عنوان اهرم اصلی بازاریابی و جذب مشتری؛ استفاده از چهره های ورزشی و هنری برای تبلیغات رواج یافت. استفاده از بازیگران سینما و تلویزیون و ورزشکاران برای تبلیغ کالا در مواقعی مستقیم و در مواقع بسیاری غیر مستقیم بود که شامل استفاده بازیگران یا ورزشکاران از یک برند خاص می شد. در طول تاریخ تبلیغات تجاری در ایران بسیاری از هنرپیشه ها و ورزشکاران علی رغم پیشنهادهای مالی خوب؛ از پذیرفتن این کار خودداری کرده اند. از معروف ترین این افراد می توان از زنده یاد غلامرضا تختی نام برد که پیشنهاد قابل توجه کارخانه تولید تیغ صورت تراشی را برای تبلیغ محصولاتش نپذیرفت. در اواسط دهه پنجاه خورشیدی؛ تبلیغات محیطی و رسانه ای در اوج بود و استفاده از تابلوهای لامپ نئون فراگیر شد. تبلیغ کالا به شکل تصاویری بزرگ با خطوط نورانی و روشن و خاموش شدن آن که بر روی دیوارهای بناهای تجاری نصب می شد یکی از تبلیغات جذاب آن سالها بود. نوشیدن شوئپس توسط بانویی خندان که در ابعاد بزرگ و با خطوط نورانی طراحی شده بود و بر دیوار ساختمان پلاسکو تهران خودنمایی می کرد یکی از جاذبه های تبلیغاتی کالا در تهران بود. با وقوع انقلاب اسلامی تبلیغات جنبه سیاسی به خود گرفت و تبلیغ کالا به حاشیه رانده شد. تلویزیون که تبدیل به یکی از کانون های اصلی تبلیغات شده بود؛ با چرخش 180 درجه ای عنوان وسیله سرگرمی را از دست داد و از آن به عنوان دانشگاه و کلاس درس یاد شد و بر این اساس تبلیغات تلویزیونی به طور کلی حذف شد. پس از چند سال وقفه؛ سرانجان در سال 65 تلویزیون با تبلیغ ساده یک برند پیراهن ایرانی تبلیغ کالا را از سر گرفت. در ادامه با پایان یافتن جنگ ایران و عراق و افزایش نسبی تولیدات داخلی و تسهیلات ایجاد شده برای ورود کالاهای خارجی به کشور؛ تبلیغ  و بازاریابی کالا به یک ضرورت تبدیل شد. در صدا و سیما عنوان آگهی های تلویزیونی به پیام های بازرگانی تغییر یافت و به ضرورت شرایط بعد از انقلاب؛ در ابتدا بازیگری فیلم های تبلیغات به آقایان و کودکان سپرده شد و بعدها خانم ها با رعایت کامل ارزش ها و حجاب به جمع بازیگران تبلیغاتی افزوده شدند. با افزایش شبکه های تلویزیونی ماهواره ای فارسی زبان و استقبال از این شبکه ها؛ استفاده از بستر شبکه های ماهواره ای برای تبلیغ کالا و خدمات ایرانی گسترش یافت و تا جایی پیش رفت که بازیگران و ورزشکاران ایرانی داخل کشور نیز در این تبلیغات حضور یافتند. با گسترش ضریب نفوذ اینترنت در میان همه گروه های جامعه؛ ایجاد سایت های اختصاصی برای معرفی کالا و خدمات رواج یافت. در سال های اخیر حضور در شبکه ها اجتماعی و استفاده از گوشی همراه به عنوان ابزاری برای جستجو و خرید کالا و خدمات شتاب بسیاری گرفته است که دست اندرکاران تبلیغات را به سوی استفاده از این بستر و به کاربردن شیوه های نوین تبلیغاتی گسیل داشته است.

 آنچه که جای تامل دارد این است که  در سالهای گذشته علی رغم استفاده از شیوه ها و ابزارهای روزآمد در صنعت تبلیغات؛ دست اندرکاران این بخش توان رقابت با رقبای خارجی را نداشتند. اما با تسهیل شدن شیوه های تبلیغاتی امروزی؛ در صورت فراهم شدن زیرساخت های لازم مانند بالا رفتن سرعت اینترنت در کشور، دسترسی مناسب به فضاهای ماهواره ای و مخابراتی و رفع تحریم ها در این حوزه؛ می تواند صنعت تبلیغات ایرات را پا به پای رقبای خارجی پیش برد. در کنار رفع موانع یاد شده؛ این مهم را نیز از یاد نبریم که تبلیغات کالا زمانی معنا و مفهوم پیدا می کند که امکان گسترش تولیدات داخلی، بالا رفتن قدرت خرید عموم مردم و امکان صادرات کالاهای ایرانی در سطح بین المللی فراهم شود.

    گزارش و عکس از: جواد عرفانیان عالی منش