به گزارش خبرگزاری اقتصادایران،بنابراین سفته یک تعهدنامه پرداخت وجه توسط امضاکننده آن است؛ اما امروزه در قراردادهای همکاری و پیمان‌کاری و معاملات تجاری و بازرگانی از این سند برای تضمین حسن انجام کار و مانند آن استفاده می‌شود. البته سفته قوانین و شرایطی دارد که با رعایت آن‌ها می‌توان از مزایای حقوقی‌اش بهره برد. به همین دلیل قبل از گرفتن یا دادن سفته، مشاوره حقوقی با متخصصان بنیاد وکلا را فراموش نکنید.

با خواندن این مطلب با برخی قوانین و نکات حقوقی سفته آشنا می‌شوید.

تضمین حسن انجام کار با سفته

سفته، چک و برات سه سند تجاری هستند که از آنها برای تضمین انجام کار یا حسن انجام آن استفاده می‌شود. از این اسناد تجاری فقط چک سند رسمی است و جنبه کیفری هم دارد و سفته و برات سند عادی هستند. از چک بیشتر از سفته برای ضمانت به کار گرفته می‌شود؛ زیرا ضمانت اجرایی چک بیشتر است و نیز مانند سفته هزینه باطل کردن تمبر را ندارد. البته با قانون جدید چک و مقررات چک صیادی، از جنبه کیفری چک کاسته شده است.

سفته که وسیله به دست آوردن اعتبار است اگر با تشریفات قانونی آن استفاده نشود استفاده از مسئولیت تضامنی آن مشکل پیدا می‌کند و اعتبارش به اندازه نوشته معمولی و امضاشده خواهد بود.

مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل چک بنیاد وکلا، راه‌حل سریع و مناسبی برای جلوگیری از مشکلات چک و سفته است و نباید آن را دست‌کم گرفت؛ چون گاهی یک مشاوره کوتاه تلفنی از خسارت‌های سنگین و بعدی شما پیشگیری می‌کند.

مسئولیت ضمانتی و تضامنی سفته چیست؟

درباره میزان مسئولیت صادرکننده و همه ظهرنویسان نسبت به تعهد پرداختی که روی سفته نوشته شده است به نکات زیر توجه کنید:

●       سفته سررسید و زمان پرداخت دارد.

یکی از قسمت‌های سفته، موعد و تاریخ پرداخت آن است و زمان پرداخت سفته نیز به همین قسمت مربوط است. اگر سفته بدون تاریخ و بی‌وعده صادر شود، پرداخت آن به رؤیت و عندالمطالبه است و باید فوراً پرداخت شود. و اگر سفته تاریخ پرداخت داشته باشد طبیعی است که در همان موعد خودش قابل‌پرداخت است.

کارفرمایان غالبأ سفته را بدون تاریخ پرداخت درخواست می‌کنند؛ اما تا جایی که می‌شود تاریخ را ثبت کنید؛ مانند یک ماه پس از پایان قرارداد. درباره انواع قراردادهای اداری یا تجاری و تضمین آن با سفته و چک، با وکیل قراردادهای بنیاد وکلا مشاوره حقوقی آنلاین داشته باشید.

●       سفته سند رسمی نیست.

برخلاف اعتقاد خیلی‌ها، با وجود اینکه سفته سندی چاپی و تمبردار است اما جزو اسناد رسمی تجاری محسوب نمی‌شود و از نظر حقوقی و در دادگاه، مانند مبایعه‌نامه چاپی بنگاه املاک و خودرو، یک سند عادی است و مانند اسناد دفاتر رسمی لازم‌الاجرا نیست. همچنین قانون‌گذار برای آن جنبه کیفری درنظر نگرفته و چنین حمایتی هم از آن نمی‌کند. بنابراین برای ضمانت دادن یا گرفتن به وسیله سفته به این نکته توجه و دقت کنید.

●       سفته قابل‌انتقال است.

سفته مانند چک قابل‌انتقال به دیگری است. برای این کار معمولاً عبارت «حواله کرد» روی سفته چاپ شده است اما اگر این عبارت نیز وجود نداشته باشد از نظر قانونی امکان انتقال سفته از طریق پشت‌نویسی (ظهرنویسی) وجود دارد. یک نکته مهم حقوقی اینکه ظهرنویسی سفته می‌تواند با دو هدف صورت بگیرد که آثار حقوقی متفاوتی دارد.

●       پشت‌نویسی سفته همیشه به معنای انتقال نیست!

منظور از امضا و پشت‌نویسی در سفته در اصل به معنای انتقال تمام حقوق و مزایای قانونی سفته به شخص دیگر است. در این صورت دارنده سفته، طلبکار می‌شود و از همه امتیازهای آن می‌تواند استفاده کند.

اما پشت‌نویسی سفته می‌تواند به منظور وکالت برای وصول وجه آن باشد. در این صورت، شخص ثالث، وکیل دارنده سفته برای وصول آن است. البته اگر هدف از ظهرنویسی، وکالت در وصول وجه باشد باید در ظهرنویسی تصریح شود و وکالت‌دهنده (ظهرنویس) نیز آن را امضا کند. البته این وکیل، حق اقامه دعوا برای وصول سفته را دارد.

بنابراین برای وصول سفته، می‌توانید وکیل بگیرید و این وکالت را با ظهرنویسی سفته اعلام کنید.

●       همه ظهرنویسان سفته، نسبت به یکدیگر و دارنده سفته، مسئولیت تضامنی دارند.

اگر اشخاص متعددی پشت سفته را ظهرنویسی کنند و سفته دست به دست شود و انتقال یابد، آخرین نفر و دارنده سفته حق رجوع به امضاکننده سفته (نفر اول و صادرکننده سفته) و همه ظهرنویسان سفته (کسانی که پشت سفته را امضا کرده‌اند) را دارد؛ یعنی فرد امضاکننده سفته و همه ظهرنویس‌ها، در برابر دارنده سفته «مسئولیت تضامنی» دارند. بنابراین دارنده سفته می‌تواند برای وصول آن به یک یا دو یا چند نفر از آنها و به صورت دسته‌جمعی رجوع کند. همچنین هر کدام از ظهرنویسان نسبت به ظهرنویسی قبلی تا برسد به صادرکننده سفته، حق رجوع دارند. این موضوع در چک هم جاری است اما با سامانه صیاد، انتقال‌دهندگان چک و اطلاعات آنها ثبت می‌شود ولی برای سفته این امکان وجود ندارد.

●       مسئولیت ضامن سفته محدود است.

از صادرکننده یا ظهرنویس سفته می‌توان درخواست ضامن کرد؛ یعنی ضامن، تعهد آن شخص را ضمانت کند‌. در این صورت، ضامن فقط نسبت به شخصی که ضمانتش را کرده است (صادرکننده یا یکی از پشت‌نویسان) مسئولیت تضامنی دارد. بنابراین اگر به این افراد ضمانت‌شده رجوع نشود، ضامن نیز مسئولیتی ندارد.

●       وصول سفته فرصت محدود قانونی دارد.

شخصی که سفته را در اختیار دارد برای وصول آن تکالیف قانونی دارد و این طور نیست همیشه بتواند از این امتیاز سفته استفاده کند. دارنده سفته برای وصول آن باید ظرف ده روز از تاریخ سررسید سفته برای وصول آن اقدام کند. در این جا اگر روز دهم، تعطیل رسمی باشد، فردای آن روز نیز جزو فرصت قانونی وصول سفته محسوب می‌شود.

در مواردی که سفته بدون تاریخ پرداخت است، برای استفاده از حق وصول، روی آن تاریخ سررسید را می‌نویسند و در اینجا بهتر است به تعطیلات رسمی توجه گردد.

●       واخواست سفته، مهلت محدود قانونی دارد.

اگر سفته در زمان ده رز قانونی خود نسبت به تاریخ سررسید وصول نگردد، دارنده سفته امکان اعتراض رسمی از طریق دادگاه و با طی کردن تشریفات آن را دارد. به این اعتراض رسمی واخواست می‌گویند. برای واخواست، برگ مخصوصی از سوی قوه قضاییه طراحی و منتشر شده است. در بانک‌ها نیز واخواست چاپی مخصوص وجود دارد.

واخواست‌نامه در سه نسخه با اعتبار یکسان از سوی دادگاه صادر می‌شود و برای ابلاغ و اجرای آن لازم است تمبر باطل گردد. نسخه اصلی به واخواست‌کننده داده می‌شود، نسخه سوم در دادگاه بایگانی می‌گردد و نسخه دوم آن توسط مأمور اجرا به صادرکننده سفته ابلاغ می‌شود.

●       دادخواست سفته تجاری و غیر تجاری مشمول مرور زمان است.

دارنده سفته علاوه بر امکان واخواست علیه صادرکننده سفته، برای استفاده از مسئولیت تضامنی ظهرنویسان، از تاریخ واخواست تا یک سال پس از آن فرصت دارد دادخواست خود را علیه آنها تقدیم دادگاه کند و اگر این زمان رعایت نشود استفاده از این حق از دست می‌رود.

این مهلت یک‌ساله برای سفته غیر تجاری است و اگر سفته از طرف تاجر یا برای امور تجارتی صادر شده باشد، مهلت دادخواست تا پنج سال پس از واخواست یا آخرین تعقیب قضایی است. و اگر در این فرصت پنج‌ساله اقدام شود اما سفته وصول نشود، مهلت قانونی به ده سال از تاریخ واخواست افزایش می‌یابد که همان مهلت مرور زمان برای اموال منقول است.

●       در واخواست سفته امکان تأمین خواسته وجود دارد.

دارنده سفته پس از واخواست و دادخواست، می‌تواند تأمین خواسته را از دادگاه تقاضا کند. در نتیجه، قبل از رسیدگی و صدور حکم، از اموال طرف دیگر دعوا که متعهد به پرداخت وجه سفته است،معاپل وجه سفته توقیف می‌گردد.

یکی از مزایای تأمین خواسته این است که پس از صدور قطعی حکم دادگاه، شخصی که درخواست تأمین خواسته داده است در وصول طلبش نسبت به بقیه طلبکاران تقدم دارد.

●       بازپس‌گیری سفته حسن انجام کار

اگر سفته را برای ضمانت حسن انجام کار صادر می‌کنید تا حد ممکن این موضوع را در سفته ذکر کنید؛ زیرا در استرداد سفته اگر دارنده آن از پس دادن آن خودداری کند، اثبات ضمانتی یا امانتی بودن سفته به عهده صادرکننده آن است.

موضوع مهم دیگر در سفته حسن انجام کار، استفاده به ناحق از این اسناد است که برای آن مراحل قانونی دیگری وجود دارد.