اکونیوز گزارش می دهد/

نمایشگاه هنر فراموش شده سوزن دوزی های سنتی

اقتصاد ایران: به دنبال برگزاری موفق نمایشگاه سال پیش؛ دومین نمایشگاه نخ و نگاره توسط گروه هنرهای سنتی و صناعی هیما و با همکاری موسسه فرهنگی اکو برگزار شد. نمایشگاهی با آثار ارزشمند هنرمندان حوزه دوخت های سنتی و طراحی لباس که تلاش دارد به احیای هنر دوخت و سوزن دوزی سنتی در کشور بپردازد.

به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، این نمایشگاه تا سی ام شهریورماه جاری در گالری شماره یک فرهنگسرای نیاوران پذیرای علاقمندان این هنر زیبا و چشم نواز است.

پیشینه کهن دوخت و سوزن دوزی در ایران

ایران در طول کهن تاریخ خود از پیشگامان و سرآمدان به کار بردن ابزار های اولیه ریسندگی؛ دوخت لباس و سوزن دوزی و ایجاد نقش و نگار بر روی پارچه بوده است. در ادوار تاریخی، لباس ها و دوخت های ایرانی به عنوان یکی از بهترین هدایا برای دیگر اقوام به حساب می آمده است. به غیر از شکل لباس و نوع پوشش که به مواردی چون فرهنگ و رسوم و موقعیت جغرافیایی مربوط می شود؛ آثار به دست آمده از دوران اشکانیان و ساسانیان نشانگر استفاده از ملیله دوزی، قلاب دوزی و زردوزی برای تزیین لباس می باشد. سوزن دوزی های ایرانی در میان اقوام یونان، روم، قسطنطنیه و اعراب به عنوان یک اثر ارزشمند و فاخر شناخته می شد و بی رقیب بود. با گذشت زمان و در سده اخیر با تغییر سبک زندگی و  با صنعتی شدن تولید لباس در ایران؛ دوخت های سنتی و سوزن دوزی ها شکل محلی و قومی به خود گرفت تا جایی که امروزه این هنر ارزشمند جایگاه خود را حتی در جوامع محلی نیز از دست داده است و می رود تا به فراموشی سپرده شود.

اهداف برگزاری نمایشگاه

مریم السادات نیکجوی مدیرعامل هیما و دبیر نمایشگاه، شناسایی و معرفی هنرمندان و پیشکسوتان دوخت های سنتی در ایران و دیگر کشورها ی عضو اکو و بالا بردن سطح دانش و مهارت های این رشته کهن را از اهداف اصلی این نماشگاه می داند. ایجاد تعامل میان هنرمندان دوخت های سنتی با طراحان لباس و با دیگر رشته های هنری مانند ساخت زیورآلات سنتی، انتقال تجربیات و مهارت های پیشکسوتان به نسل های آینده و شناسایی و تشکیل بانک اطلاعاتی هنرمندان دوخت های سنتی نیز از دیگر اهداف نمایشگاه است. حضور هنرمندانی از کشورهای عضو اکو در کنار هنرمندان ایرانی می تواند موجب گسترش تعاملات هنری میان کشورهای عضو باشد. همکاری موسسه فرهنگی اکو در برگزاری نمایشگاه توانسته است وجهه منطقه ای و بین المللی به آن بدهد. سرور بختی رییس موسسه فرهنگی اکو، هدف از مشارکت در این نمایشگاه را حفظ میراث فرهنگی کشورهای عضو اکو و انتقال آن به نسل های آینده می داند.

آثار به نمایش گذاشته شده

آثار به نمایش درآمده شامل دو بخش دوخت سنتی و طراحی لباس است. مجموعه ارزشمندی از رودوزی های سنتی اقوام و قلاب دوزی ها پذیرای بازدیدکنندگان است. حفظ اصالت و حفظ محیط زیست از اصول اولیه پذیرش آثار بود که تلاش شده است تا این اصول در آثار راه یافته به نمایشگاه رعایت شود. یکصد و پنجاه هنرمند در بخش دوخت های سنتی و بیش از شصت هنرمند در بخش طراحی لباس آثار خود را به نمایش گذاشته اند. آثار استادان و پیشکسوتان این حوزه نیز در نمایشگاه به چشم می خورد. از کشورهای حوزه اکو؛ به دلیل شرایط کرونایی و عدم استقبال گسترده، فقط می توانیم شاهد آثار هنرمندانی از تاجیکستان، افغانستان و ترکمنستان باشیم. نمایش تعدادی از سوزن دوزی های ارزشمند ادوار تاریخی متعلق به مجموعه داران خصوصی که به دوران صفویه، زندیه و قاجاریه تعلق دارد و نمایش لباس های ویژه ارامنه جلفای اصفهان و کشور ارمنستان از دیگر بخش های جذاب نمایشگاه است. از میان بیش از یکصد نوع دوخت سنتی شناخته شده در ایران، آثار به نمایش گذاشته شده شامل پته دوزی، بلوچ دوزی، بخیه دوزی، شماره دوزی، آینه دوزی، شبکه دوزی و تاردوزی، ابریشم دوزی (ساده و برجسته)، سوزن دوزی، گلدوزی، پارچه سازی، نقش دوزی، زرابریشم دوزی، سیاه دوزی(ویژه شاهکوه)، ساقه دوزی، ده یک دوزی، شبکه دوزی، رشتی دوزی، مضاعف دوزی، درویش دوزی، خامه دوزی، گراف و سرمه دوزی، بخارا دوزی، زنجیره دوزی و چهل تکه دوزی و کلاژ است که بیشترین آثار ارایه شده به پته دوزی تعلق دارد. از دیگر موارد قابل ذکر در باره این نمایشگاه می توان از برگزاری کارگاه های آموزشی با حضور استادان و هنرمندان پیشکسوت دوخت سنتی نام برد که برای رعایت پروتکل های بهداشتی، در قالب مجازی و از طریق شبکه های اجتماعی برگزار می شود.

مشکلات و موانع هنرمندان دوخت سنتی

تامین مواد اولیه در زمینه دوخت سنتی مانند بسیاری از بخش های تولیدات صنایع دستی، از مشکلات پیش روی هنرمندان این حوزه است. بخشی از مواد مورد نیاز از خارج از کشور تامین می شود و کمبود و گرانی آن، هنرمندان دوخت سنتی را با مشکل روبرو ساخته است. علاوه بر این، از میان رفتن برخی مشاغل سنتی واسطه مانند رنگرزی و نخ ریسی و تولید پارچه به شیوه سنتی و دستی بر هنر دوخت سنتی تاثیرگذار بوده است. زیرا در این شرایط هنرمند مجبور به جایگزین نمودن مواد و اقلام غیر سنتی می شود و اصالت دست ساخته اش از بین می رود. نخستین کاری که می توان برای احیای این هنر و حفظ آن انجام داد، شکل دادن تشکل های صنفی و هنری در زمینه دوخت سنتی و سوزن دوزی در کشور است. در کنار برپایی نمایشگاه هایی مانند نمایشگاه فعلی؛ ایجاد مراکز دائمی و یا مراکز موقت و فصلی برای فروش دست ساخته های هنرمندان این بخش در داخل کشور و بازاریابی برای فروش تولیدات در سطح منطقه ای و بین المللی از موارد با اهمیت برای حفظ و ارتقای هنر دوخت سنتی و سوزن دوزی است. برای بازاریابی منطقه ای و بین المللی علاوه بر نهادها و مراکز اقتصادی و بازرگانی؛ از ظرفیت های موسسه فرهنگی اکو و دبیرخانه اکو نیز می توان بهره برد. یکی از نهادهای مرتبط؛ وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است که می تواند علاوه بر تاسیس موزه ای ویژه دوخت سنتی و سوزن دوزی و طراحی لباس، با همکاری بخش خصوصی که در این زمینه فعال هستند،کمک شایانی به اقتصاد هنرمندان و احیای این هنر رو به فراموشی داشته باشد.       

گزارش و عکس از: جواد عرفانیان عالی منش

نظرات کاربران

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

نرخ ارز

عنوان عنوان قیمت قیمت تغییر تغییر نمودار نمودار
دلار خرید 24759 0 (0%)
یورو خرید 28235 0 (0%)
درهم خرید 6741 0 (0%)
دلار فروش 24984 0 (0%)
یورو فروش 28492 0 (0%)
درهم فروش 6803 0 (0%)
عنوان عنوان قیمت قیمت تغییر تغییر نمودار نمودار
دلار 285000 0.00 (0%)
یورو 300325 0.00 (0%)
درهم امارات 77604 0 (0%)
یوآن چین 41133 0 (0%)
لیر ترکیه 16977 0 (0%)
ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ