به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران، فرودگاه کابل درحال حاضر مملو از جمعیتی است که از ترس طالبان به این مکان پناه برده اند. مقصر بحران فرودگاه کابل مردمی که منتظرند ، امریکا به وعده انتقال آنها عمل کند چرا که جو بایدن رئیس جمهور امریکا، برای خروج همه امریکاییان و افغان‌های حامی خود از افغانستان وعده داده است این درحالیست که امریکا تاکنون فقط توانسته است ۲۵۰۰ امریکایی را از افغانستان خارج کند. شاهدان عینی می گویند: هزاران نفر در فرودگاه کابل سرگردان هستند و حتی داخل برخی هواپیماهای سوار شده اند که خدمه و یا خلبانی در آن نیست. ادامه بحران در افغانستان؛ ایران به دنبال راه حل در همین حال گروه طالبان اعلام کرده است مسئول هرج و مرج در فرودگاه کابل نیست و کشورهای غربی باید برنامه بهتری برای بیرون بردن مردم ترتیب می دادند. گروه طالبان همچنین از مردم افغانستان که در داخل و اطراف فرودگاه کابل تجمع کرده‌اند خواسته است در صورتی که مدارک قانونی برای خروج از افغانستان ندارند ، این محل را ترک کنند. خبرگزاری رویترز نیز اعلام کرده است ، همزمان با وضع نابسامان فرودگاه کابل ، امریکا و آلمان به شهروندانشان در افغانستان توصیه کردند که به علل امنیتی به فرودگاه کابل مراجعه نکنند. به گفته مقامات ناتو ، طالبان و کابل ، تاکنون ۲۰ نفر در فرودگاه کابل به علت تیراندازی یا ازدحام جمعیت جان خود را از دست داده‌اند. طالبان دیروز یا طالبان امروز اوضاع نابسامان فرودگاه کابل و تسلط طالبان بر افغانستان نگرانی های بسیاری برای مردم این کشور بوجود آورده است. بیشتر نگرانی مردم افغانستان از این است که طالبان همان طالبان ۲۰ سال پیش باشد. همان طالبانی که سخت‌ترین قوانین و محدودیت‌ها را برای زنان و اقلیت‌ها ایجاد کرد به طوری که هیچ زنی بدون همراهی یک شخص محرم مانند پدر ، برادر و همسر و چادری به نام بُرقَع ، حق خروج از خانه را نداشت. در آن زمان زنان از کمترین حقوق انسانی خود مانند تحصیل نیز برخوردار نبودند. حالا پس از ۲۰ سال با سقوط دوباره حکومت افغانستان به دست طالبان ، نه فقط زنان و فعالان حقوق زن در افغانستان بلکه همه فعالان حقوق بشر در دنیا نگران بازگشت دوران تاریک تسلط طالبان در افغانستان هستند. آزمون طالبان درباره حقوق زنان سخنگوی طالبان در یک نشست خبری در کابل اعلام کرده است: طالبان، طالبان ۲۰ سال پیش نیست و تغییر کرده است. ذبیح‌الله مجاهد در پاسخ به پرسش خبرنگاری در رابطه با حقوق زنان می گوید: همه زنان اجازه کار و فعالیت دارند، اما باید چارچوب‌های مورد نظر ما را رعایت کنند. وی همچنین تاکید می کند: اگر جهانیان نگران تبعیض علیه زنان هستند، تبعیضی علیه زنان در افغانستان اعمال نخواهد شد و زنان حق دارند در چارچوب شریعت به کار ، تحصیل و فعالیت بپردازند. ادامه بحران در افغانستان؛ ایران به دنبال راه حل سخنگوی طالبان می گوید: کارشناسان حقوقی ، مذهبی و سیاست خارجی طالبان قصد دارند تا چارچوب حکومت جدیدی را در چند هفته آینده معرفی کنند. با این حال "شکریه نظری" یکی از فعالان حقوق زنان در کابل که این روزها به شدت نگران آینده خود و زنان کشورش است می‌گوید: درست است که رفتار و رویه‌ طالبان موجه‌تر به‌نظر می‌رسد، اما من به عنوان یک شهروند ، چشم‌انداز تاریکی درباره آینده زنان در افغانستان دارم چرا که مشخص نیست ۶ ماه بعد وضع ما چگونه خواهد بود. وی با اشاره به صحبت‌های سخنگوی طالبان می گوید: آنان فقط اشاره کردند که زنان به وظایف خود در بخش مکاتب با حجاب و پوشش اسلامی ظاهر شوند ما نیز در حال حاضر با همان چادر نمازی که قبل از این هم در شهر بودیم ، هستیم ولی مشخص نشد که منظور این افراد از حجاب اسلامی چیست و مشخص نکردند که کدام نوع حجاب اسلامی مد نظرشان است. نظری می گوید: شواهد امر نشان می دهد که نظر طالبان در رابطه با حضور زنان در جامعه همانند ۲۰ سال گذشته است و هیچ تغییری نکرده است. برای رسیدن به پاسخ های دقیق تر درباره اوضاع افغانستان وتسلط طالبان دراین کشور به میان افغانستانی های مقیم مشهد می روم . خراسان رضوی و شهر مشهد حدود ۴۰۰ هزار مهاجر افغانستانی را درخود جای داده است. نظر افغانستانی مقیم مشهد درباره طالبان برخی از افغانستانی های مقیم مشهد از روی کار آمدن طالبان خوشحالند و می گویند: دولت قبلی افغانستان از نظر مالی و اقتصادی فاسد بود و سرمایه های کشور را بدون اینکه طرح های عمرانی خاصی در کشور اجرا کند بر باد داده است. به باور این عده دولت اشرف غنی در تامین امنیت ناتوان بود و هیچگاه مردم نتوانستند در سایه امنیت کامل به زندگی عادی خود بپردازند. موافقان حاکمیت طالبان می گویند: طالبان هر چند در چارچوب شریعت به حکومت داری خواهد پرداخت اما نگاه کاملا متمایزی با گذشته خواهد داشت چرا که مردم افغانستان با افزایش سواد و گسترش مراکز آموزش عالی، تغییر رفتار طالبان و بازگشت آنان را به سیاست های افراطی گذشته تحمل نخواهند کرد. در این بین برخی دیگر از افغانستانی های مقیم مشهد نظر متفاوتی دارند. ادامه بحران در افغانستان؛ ایران به دنبال راه حل این افراد معتقدند حضور طالبان در قدرت منجر به افزایش امنیت و تامین امنیت نشده است، بلکه آنچه در عمل رخ داده حذف بمب گذاران انتحاری طالبان است. به عقیده این افراد دولت قبلی دولت موفقی بود که رضایت نسبی مردم را به دست آورده بود و هیچ مخالفت و اعتراض سراسری علیه آن در کشور شکل نگرفته بود، در دولت قبلی مدارس زیادی ساخته شد و بانوان از حق تحصیل برخوردار شدند، بسیاری از راههای خاکی آسفالت شدند و ساختمان های با معماری امروزی زیادی به عنوان مظاهر ترقی و پیشرفت بنا شد. از دید این افراد طالبان چهره ای بزک کرده دارد که به مرور نقاب از چهره اش کنار خواهد رفت و مردم با چهره واقعی اش آشنا خواهند شد. به باور این افراد با روی کار آمدن طالبان هرج و مرج زیادتر شده و مردم جرات بیرون آمدن از منزل را ندارند و ما به شدت درباره حفظ حقوق زنان و امنیت شغلی بانوان در افغانستان نگران هستیم. زنان بازنده تحولات افغانستان عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد نیز می‌گوید: با تجربه‌ای که ما از حکومت طالبان در افغانستان داریم، می‌دانیم که این گروه دارای افکاری بسیار تند و به دور از دموکراسی هستند و در حال حاضر نیز بزرگترین بازنده تحولات افغانستان زنان و سپس جوانان و تحصیل‌کرده‌های افغانی هستند. دکتر روح‌الله اسلامی می افزاید: البته تفاوتی که الآن با ۲۰ سال پیش دارد، این است که ایران و بسیاری از کشورهای منطقه به طالبان اجازه نخواهند داد رفتارهای توحش‌آمیز ۲۰ سال پیش خود را دوباره تکرار کند. وی می گوید: همچنین در حال حاضر تعداد تحصیل‌کرده‌های جامعه افغانستان افزایش یافته است و جوانان این کشور به شبکه جهانی اینترنت دسترسی دارند. یعنی طالبان زیر سایه سنگین تکنولوژی اطلاعات قرار دارند و هر کاری با مردم افغانستان انجام دهند، منعکس می‌شود و چون می‌خواهند قدرت را در افغانستان در دست گیرند، امتیازاتی کوچکی به مردم این کشور می‌دهند. ایران به دنبال راه حل اوضاع فعلی افغانستان نشان می دهد که آینده این کشور بسیار نگران کننده است و ایران که نزدیک به ۹۴۵ کیلومتر مرز زمینی با افغانستان دارد و یکی از بزرگترین همسایگان هم مرز با این کشور محسوب می شود، نمی تواند نسبت به تحولات این کشور بی تفاوت باشد. محمد جواد ظریف، ضمن بازنشر توئیت حامدکرزی می گوید:خشونت و جنگ، همانند اشغال، هیچگاه راه فیصله مشکلات افغانستان نبوده‌ و نخواهد بود. او می افزاید: جمهوری اسلامی ایران به کوشش خود برای مصالحه در افغانستان ادامه می‌دهد. دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین الملل نیز می گوید: جمهوری اسلامی ایران بر مذاکرات بین افغانی و ضرورت وحدت میان همه طرف‌ها تأکید دارد. امیرعبداللهیان تأمین امنیت مردم در داخل افغانستان و جلوگیری از موج مهاجران به سوی مرزها را مهم توصیف کرد و با اشاره به نقش سازمان ملل در ایجاد صلح و امنیت در افغانستان می گوید: جمهوری اسلامی ایران از ابتکارات سازمان ملل در حل بحران افغانستان حمایت می‌کند. ادامه بحران در افغانستان؛ ایران به دنبال راه حل وی همچنین با انتقاد از نداشتن اقدام فعال سازمان ملل در قبال تحولات اخیر افغانستان می افزاید: اقدامات غیرمسئولانه امریکایی‌ها و آثار رفتاری اشغالگران، مشکلات مردم رنج دیده افغانستان را چند برابر کرده است و ما نباید در ادامه بی‌مسئولیتی آمریکایی‌ها شاهد اقدامات کند و آرام سازمان ملل باشیم. امنیت در مرز‌ها با توجه به بروز تنش‌ها و درگیری‌های داخلی در کشور افغانستان، با تلاش‌ها و جانفشانی‌های فرماندهان و سربازان، امنیت و آرامش در مرز‌های ایران برقرار است. فرمانده ارشد ارتش در منطقه شمال شرق کشوردراینباره می گوید:هیچ چیز مرزهای ما را تهدید نمی‌کند و نیروی زمینی همانند روزهای نخست جنگ در مرزها مستقر و موجب امنیت پایدار در کشور شده است. امیرسرتیپ رضا آذریان می افزاید: امروز آمادگی نیروهای مسلح و ارتش جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌های دفاعی بسیار ارتقا یافته است و قابل مقایسه با دوران جنگ تحمیلی نیست و ما همه حرکات دشمن را در آن سوی مرزها رصد می‌کنیم . وی می گوید: اجازه نخواهیم داد هیچ تعرضی به خاک ایران اسلامی انجام پذیرد و دشمن و استکبار جهانی نیز این موضوع را به خوبی می داند که اگر از آنان خطایی سربزند پاسخ دندان شکنی خواهند گرفت. کرونا و ممنوعیت ورود به ایران مدیر کل امور مرزی وزارت کشور نیز با اشاره به تحولات افغانستان و وضع مرزهای جمهوری اسلامی ایران با کشور افغانستان می گوید: به استان‌های خراسان رضوی و جنوبی و سیستان و بلوچستان ابلاغ شد تا در صورت حضور اتباع افغانستان در مرزها آنان را به کشور خود بازگردانند. ادامه بحران در افغانستان؛ ایران به دنبال راه حل حسین قاسمی می افزاید: به علت شیوع ویروس کرونا ، گذرگاه‌های مرزی مشترک ایران و افغانستان با محدودیت‌ها سخت‌گیرانه‌ای روبرو است و نیروهای مستقر در مرزهای شرقی جمهوری اسلامی ایران به علت قطع زنجیره کرونا مانع ورود احتمالی مردم عزیز افغانستان خواهند شد. وی با انتقاد از سازمان های بین المللی توجه ویژه به بحران موجود در افغانستان و مدیریت پیامدهای آن برای کشورهای همسایه را خواستار شد. ‍‍ فرمانده مرزبانی خراسان‌ رضوی هم در این‌باره می‌گوید: ورود و خروج‌های اتباع افغان و تردد خودروهای ترانزیت توسط مرزبانان فرماندهی هنگ مرزی تایباد کنترل و نظارت می‌شود و تاکنون هیچ‌گونه مشکلی در مرز دوغارون گزارش نشده است. سردار مجید شجاع می‌افزاید: تجارت و ترانزیت با افغانستان برقرار است و مرزبانان استان با اشراف کامل به‌صورت شبانه‌روزی در مرزهای استان مستقر هستند و برای امنیت پایدار از هیچ تلاشی دریغ نخواهند کرد. تردد ۲۵۰۰ دستگاه خودرو در مرز دوغارون گزارشها حاکیست ؛ روزانه ۲۰۰۰ ماشین سواری و ۵۰۰ کامیون درمنطقه مرزی دوغارون بین ایران و افغانستان در تردد هستند. ادامه بحران در افغانستان؛ ایران به دنبال راه حل مدیر کل ترانزیت اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی می گوید: ترددهای تجاری در گذرگاه مرزی دوغارون تایباد با اسلام قلعه افغانستان در حال حاضر روزانه به حدود ۵۰۰ دستگاه کامیون و تریلی رسیده است. حمید محمدی فاز می افزاید: پس از روی کار آمدن حاکمیت جدید در افغانستان ساعات کاری مرز از هفت صبح تا ساعت ۱۷ و۳۰ دقیقه تعیین شده است و از دوهفته پیش گذرگاه مرزی دوغارون-اسلام قلعه در روزهای جمعه تعطیل است. دریافت ویزای تجاری فقط از طالبان گروه طالبان اعلام کرده است ، ویزاهای صادر شده در نمایندگی‌های دیپلماتیک افغانستان در ایران اعتبار ندارد و ایرانیان متقاضی ویزای ورود به افغانستان باید از طالبان ویزا بگیرند. ادامه بحران در افغانستان؛ ایران به دنبال راه حل ‏براساس اعلام طالبان که گمرگ اسلام قلعه را نیز در کنترل دارد ، ویزا برای ایرانی‌ها در نقطه صفر مرزی صادر خواهد شد. به عقیده کارشناسان ، بهترین راه‌حل برای افغانستان این است که ایران با کشورهای منطقه رایزنی کند تا به نگاه مشترکی درخصوص صلح و ثبات در افغانستان دست یابند. تنظیم: مریم یعقوبی