شاسی‌بلندها در بازار ایران محصولات تازه و ناشناخته‌ای نیستند. در دهه‌‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰، شرکت جیپ‌سازی ایران، انواع جیپ واگونیز (جیپ آهو) را با بدنه پهن‌پیکر و چرخ‌های بزرگ مونتاژ می‌کرد. در سال‌های بعد از انقلاب و قطع رابطه تجاری با آمریکا نیز، جیپ‌سازی ایران با تغییر نام به پارس‌خودرو، نیسان پاترول و نیسان رونیز را مونتاژ می‌کرد. با این اوصاف، مردم ایران بعد از انگلیس و آمریکا یکی از مشتریان باسابقه‌ خودروهای شاسی‌بلند در دنیا هستند.

با رسیدن به آخرین سال‌های قرن حاضر در تقویم ایرانیان، کراس‌اورهای ساخت چین با آستانه قیمت بیش از ۳۰۰ میلیون تومان ارزان‌ترین نمونه‌های صفرکیلومتر برای علاقه‌مندان به خودروهای شاسی‌بلند محسوب می‌شوند. البته این خودروها نیز برای بخش بزرگی از جمعیت کشورمان با درآمد متوسط کارمندی و کارگری خریدنی نیستند؛ اما ازنظر شرایط اقتصادی موجود، دردسترس‌ترین گزینه‌ها هستند.

در این مطلب، تعدادی از شاسی‌بلندها و کراس‌اور محبوب‌ بازار ایران را معرفی می‌کنیم که در سال ۱۴۰۰ به‌صورت صفرکیلومتر فروخته می‌شوند. همچنین، به بعضی از مدل‌های لوکس و گران‌قیمت اشاره می‌کنیم که عموما اقلیت متمول با قیمت‌های نجومی آن‌ها را می‌خرند. ملاک انتخاب این خودروها تجربه شخصی نگارنده بوده است و البته برای جلوگیری از زیاده‌گویی، بعضی مدل‌ها نادیده گرفته شده‌اند.

محبوب‌ترین خودروهای شاسی‌بلند بازار ایران

ام وی ام X33

تنوع کراس‌اورهای اقتصادی موجود در بازار ایران فراتر از انتظار است. علاوه‌بر لیفان X60 و چانگان CS35 که با توقف عرضه مواجه شده‌اند، شرکت‌های مونتاژکننده در کشورمان ام‌وی‌ام X22 و جک S3 را هم مثل سال‌های قبل پیش‌فروش می‌کنند؛ اما ام وی ام X33 قدیمی‌ترین خودرو چینی بازار ایران است که هنوز عرضه می‌شود. این محصول حدود ۱۰ سال سابقه فروش در کشورمان دارد و همچنان پرفروش‌ترین کراس‌اور چینی با قیمت کمتر از ۶۰۰ میلیون تومان است

پیشرانه دولیتری تنفس‌طبیعی با ۱۳۴ اسب‌بخار قدرت و جعبه‌دنده CVT نیاز خانواده را به کراس‌اور مناسب رانندگی روزانه و سفرهای بین‌شهری پاسخ می‌دهد. سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتربرساعت X33 حدود ۱۳ تا ۱۴ ثانیه و میانگین مصرف سوختش ۱۰ لیتر در صد کیلومتر است. مدل جدید X33 با جعبه‌دنده اتوماتیک پنج‌سرعته شتاب‌گیری بهتری از مدل CVT دارد؛ اما کمی افزایش مصرف سوخت به مالک تحمیل می‌کند. گفتنی است احتمالا تولید نسخه CVT از X33 در ماه‌های آینده متوقف خواهد شد.

در سال ۱۴۰۰، مدیران‌خودرو دو مدل X33 مونتاژ می‌کند. نسخه ارزان‌تر مشابه سال‌های قبل به جعبه‌دنده CVT مجهز است؛ اما مدل جدید با جلوپنجره و ظاهر متفاوت، از جعبه‌دنده اتوماتیک پنج‌سرعته به‌همراه سیستم مدیریت تعادل اضطراری و تقسیم ترمز (ESP) بهره می‌برد. قیمت مصوب مدیران‌خودرو برای تحویل ۳۰ روزه این خودروها، به‌ترتیب ۵۶۴ و ۶۰۰ میلیون تومان اعلام شده است.

جک S5

در سال‌های اخیر، واردات کراس‌اورهای چینی اندازه‌متوسط با پیشرانه توربوشارژ افزایش چشمگیری یافته است. این روند حدود ۵ سال پیش با مونتاژ جک S5 به‌دست کرمان‌موتور آغاز شد؛ ولی حالا به‌واسطه گروه بهمن با خودرو دیگنیتی و سیف خودرو با SWM و بسیاری دیگر شرکت‌ها گسترش یافته است. باتوجه‌به تعداد اندک این نوع کراس‌اورها در بازار ایران، هنوز جک S5 مهم‌ترین و پرفروش‌ترین کراس‌اور چینی با پیشرانه توربوشارژ محسوب می‌شوند.

جک S5 در ابتدای ورود به بازار ایران، به دو نوع پیشرانه دو‌لیتری تنفس‌طبیعی و دولیتری توربوشارژ مجهز بود. در سال‌های اخیر، این خودرو فقط با پیشرانه توربوشارژ و جعبه‌دنده اتوماتیک عرضه شد؛ اما احتمالا در سال ۱۴۰۰، با موتور ۱٫۵ لیتر توربوشارژ جایگزین می‌شود. از‌نظر توانایی فنی، تقاوت خاصی بین جک S5 جدید و مدل قبلی با موتور دو لیتر وجود ندارد؛ اما مصرف سوخت مدل ۱٫۵ لیتری کمتری خواهد بود. زمان لازم برای سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر‌بر‌ساعت جک S5 حدود ۱۲ ثانیه و میانگین مصرف سوخت آن ۱۱ تا ۱۲ لیتر در صد کیلومتر است. این خودرو در بازار ایران با قیمتی دذحدود ۸۰۰ میلیون تومان معامله می‌شود.

چری تیگو 7

لوکس‌ترین محصول مدیران خودرو در بازار ایران اختلاف قیمت زیادی با دیگر مدل‌های چینی موجود در کشور دارد. ازنظر ابعاد، این کراس‌اور چندان بزرگ‌تر از جک S5 و X33 نیست؛ اما به‌دلیل کیفیت ساخت بهتر و مواد مرغوب به‌کاررفته در کابین و امکانات اضافی نزدیک به یک‌میلیارد تومان قیمت‌گذاری شده است.

پیشرانه متناسب با وزن خودرو و جعبه‌دنده شش‌سرعته دبل‌کلاچ، چری تیگو ۷ را به کراس‌اوری باکیفیت در‌مقایسه‌با دیگر خودروهای چینی بازار ایران تبدیل کرده است.  این محصول با پیشرانه ۱٫۵ لیتری توربوشارژ، ۱۴۷ اسب‌بخار قدرت و ۲۱۰ نیوتن‌متر گشتاور فراهم می‌کند. سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتربرساعت تیگو ۷ حدود ۱۱ ثانیه و میانگین مصرف سوختش ۷ لیتر در صد کیلومتر است.

سوزوکی گرند ویتارا

حدود ۲ تا ۳ سال است که ایران‌خودرو تولید گرند ویتارا را متوقف کرده است؛ اما هنوز می‌توان نمونه‌های صفرکیلومتر یا بسیار کم‌کارکرد این کراس‌اور را در بازار ایران پیدا کرد. قیمت ویتارا با چنین شرایطی حدود ۱ تا ۱٫۲ میلیارد تومان است.

کابین ویتارا و ظاهر بیرونی‌اش کاملا قدیمی و دور از استانداردهای روز دنیا به‌نظر می‌رسد؛ اما به‌دلیل بهره‌گیری از پیشرانه و تجهیزات فنی ساخت ژاپن، هواداران بسیاری دارد. ویتارا از موتور ۲٫۴ لیتری تنفس‌طبیعی استفاده می‌کند که برای کراس‌اوری ۱۵۰۰ کیلوگرمی، شتاب‌گیری و قدرت بسیار مناسبی فراهم می‌کند. این خودرو ۱۷۰ اسب‌بخار قدرت و ۲۲۷ نیوتن‌کتر گشتاور تولید می‌کند و به سیستم دو دیفرانسیل مجهز است و حدود ۱۲ ثانیه بعد از شروع حرکت به سرعت صد کیلومتربرساعت می‌رسد.

شاسی‌بلند هیوندا سانتافه

هیوندای سانتافه، هیوندای توسان، کیا سورنتو و کیا اسپورتیج چهار شاسی‌بلند کره‌ای بازار ایران هستند که از گذشته، محبوبیت و فروش بسیار زیادی داشته‌اند. با رسیدن به سال ۱۴۰۰، به‌زحمت می‌توان نمونه‌های صفرکیلومتر این محصولات را در بازار ایران پیدا کرد و حالا علاقه‌مندان کراس‌اورهای کره‌ای به خرید مدل‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ مجبورند.

با هدف بهبود مطلب و جلوگیری از زیاده‌گویی، هیوندای سانتافه را به‌عنوان محبوب‌ترین کراس‌اور کره‌ای بازار ایران در نظر می‌گیریم. در سال‌های اخیر، این محصول با پیشرانه ۲٫۴ لیتری مجهز به فناوری DGi وارد ایران شد. این مدل سانتافه ۱۹۰ اسب‌بخار قدرت و ۲۴۵ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند و سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتربرساعت آن ۱۱ ثانیه و میانگین مصرف سوختش ۱۱٫۵ لیتر در صد کیلومتر است. اندک نمونه‌های صفرکیلومتر سانتافه مدل ۲۰۱۷ یا ۲۰۱۸ در بازار ایران، نزدیک به ۲ میلیارد تومان قیمت‌گذاری شده‌اند.

شاسی‌بلند تویوتا راو 4

خودروهای ژاپنی با عنوان محصولات کم‌استهلاک و بادوام در دنیا شهرت دارند. این شرایط برای تولیدات تویوتا، بزرگ‌ترین خودروساز ژاپن، بیش از دیگران در کانون توجه مردم است. در ایران نیز، مدل‌های دست‌دوم از محصولات مختلف تویوتا محبوبیت دارند؛ ولی با قیمتی بسیار گران‌تر از دیگر نقاط دنیا معامله می‌شوند.

راو4 یکی از خودروهای پرفروش‌ تویوتا در بازار جهانی است. این مدل در ایران نیز با نسل سوم و چهارم وارد شد. ابعاد جدیدرین راو4 موجود در کشور کمی کوچک‌تر از سانتافه و البته بزرگ‌تر از توسان است؛ اما کابین باکیفیت‌تری از کراس‌اورهای کره‌ای هم‌رده دارد و ازنظر فنی نیز، عملکردش بهتر است.

تقریبا تمامی راو4های نسل چهارم که به ایران وارد شده‌اند، به پیشرانه تنفس‌طبیعی ۲٫۵ لیتری مجهزند. این خودروها با فیس‌لیفت جدید مدل ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸، ۱۷۶ اسب‌بخار قدرت و ۲۳۳ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند که در ۹٫۵ ثانیه از حالت سکون به سرعت صد کیلومتربرساعت می‌رسد. ناگفته نماند میانگین مصرف سوخت این کراس‌اور ۹ تا ۱۰ لیتر در صد کیلومتر است. راو ۴ مدل ۲۰۱۸ با کارکرد کم و شرایط عالی با قیمتی حدود ۲٫۵ میلیارد تومان در بازار ایران معامله می‌شود.

شاسی‌بلند لکسوس NX

پلتفرم مشترک تویوتا راو4 و لکسوس NX مهندسی پیشرفته خودروهای تویوتا را ثابت می‌کند. این خودروها شاسی مشابهی دارند؛ اما از‌نظر ظاهر بیرونی و طراحی کابین، کاملا متفاوت به‌نظر می‌رسند. در بازار جهانی، کیفیت فنی و امکانات لکسوس NX با بی‌ام‌و X3 مقایسه می‌شود؛ درحالی‌که قیمت ارزان‌تر و هزینه نگه‌داری به‌صرفه‌تر دارد.

دو مدل اصلی لکسوس NX در ایران مدل‌های 300h و 200t هستند. نسخه‌ هیبریدی 300h به‌دلیل استفاده از قانون تخفیف عوارض گمرکی برای خودروهای هیبریدی که سال‌ها قبل وجود داشت، ارزان‌تر از 200t است. لکسوس NX300h علاوه‌بر پیشرانه ۲٫۵ لیتری تویوتا، یک موتور برقی نیز دارد و درمجموع، ۱۹۴ اسب‌بخار قدرت و ۲۱۰ نیوتن‌متر گشتاور تولید کند. سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتربرساعت ۹ ثانیه‌ای و میانگین مصرف سوخت ۹ لیتر در صد کیلومتر، ویژگی‌های مهم 300h هستند.

لکسوس NX200t مجهز به پیشرانه دولیتری توربوشارژ ۲۳۵ اسب‌بخار قدرت و ۳۵۰ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند. این مدل با جعبه‌دنده شش‌سرعته تیپ ترونیک حدود ۷ ثانیه بعد از شروع حرکت به سرعت صد کیلومتربرساعت می‌رسد و ۱۰ لیتر بنزین در صد کیلومتر مصرف می‌کند. قیمت نمونه‌های کم‌کارکرد NX300h در بازار ایران حدود ۳٫۵ میلیارد تومان است؛ درحالی‌که NX200t به‌دلیل تعداد اندک واردشده قیمت مشخصی ندارد و گاهی تا ۵ میلیارد تومان نیز ارزش‌گذاری می‌شود.

بی‌ام‌و X4 و X3

علاقه‌مندان شاسی‌بلندهای آلمانی حتی اگر متمول و بانفوذ باشند، حق انتخاب متنوعی در بازار ایران ندارند. تعداد کراس‌اورهای واردشده با برند مرسدس بنز بسیار اندک هستند؛ اما تعداد زیادی بی‌ام‌و X3 و X4 مدل ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ در ایران وجود دارد که البته ازنظر فنی، تفاوت چندانی باهم ندارند.

بعضی نمونه‌های قدیمی‌ X3 به پیشرانه سه‌لیتری و سیستم دودیفرانسیل X درایو مجهزند؛ اما غالب مدل‌های واردشده در سال‌های اخیر، به‌دلیل محدودیت‌های قانونی از موتور دولیتری توربوشارژ بهره می‌برند. با بدنه‌ X3 یا X4 این خودروها ۲۴۵ اسب‌بخار قدرت و ۳۵۰ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کنند و سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتربرساعت آن‌ها ۶٫۵ ثانیه و نهایت سرعتشان ۲۳۰ کیلومتربرساعت و میانگین مصرف سوختشان ۸ لیتر در صد کیلومتر است.

بی‌ام‌و X3 و X4 مدل ۲۰۱۵ با کارکرد کمتر از صدهزار کیلومتر در بازار ایران حدود ۲٫۵ تا ۳ میلیارد تومان قیمت‌گذاری می‌شوند. گفتنی است قیمت معدود نمونه‌های صفرکیلومتر مدل ۲۰۱۷ یا ۲۰۱۸ نزدیک به ۴ میلیارد تومان است.

شاسی‌بلند تویوتا لندکروزر

به‌جرئت می‌توان تویوتا لندکروزر را چشم‌گیرترین خودرو بازار ایران دانست. حتی نمونه‌های کلکسیونی از مازراتی گرن‌توریسمو و مرسدس بنز کلاس S هم به‌اندازه لندکروزر جدید برای عامه مردم جذاب نیستند و جلب‌ نظر نمی‌کنند.

عمده‌ لندکروزرهای مدرن موجود در ایران GXR هستند و بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ وارد کشور شده‌اند. این مدل به پیشرانه چهارلیتری شش‌سیلندر مجهز است که ۲۴۰ اسب‌بخار قدرت و ۳۷۶ نیوتن‌متر گشتاور می‌کند. وزن خالص لندکروزر GXR نزدیک به ۲٫۵ تن است؛ اما در ۹٫۵ ثانیه به سرعت صد کیلومتربرساعت می‌رسد و نهایت سرعتش ۲۰۰ کیلومتربرساعت است. میانگین مصرف سوخت این مدل با بنزین معمول در ایران، ۱۴ لیتر در صد کیلومتر است.

باتوجه‌به تنوع سال ساخت، اختلاف قیمت زیادی میان لندکروزرهای وارداتی وجود دارد. برای مثال، مدل ۲۰۱۰ با کارکرد ۱۵۰ هزار کیلومتر حدود ۳ میلیارد تومان قیمت‌گذاری می‌شود؛ اما قیمت متوسط برای لندکروزر مدل ۲۰۱۵ با شرایط مناسب و کارکرد کم‌ ۵ میلیارد تومان است. در بازار پایتخت، اندک نمونه‌های صفرکیلومتر این خودرو نیز با قیمت ۸ تا ۹ میلیارد تومان دیده می‌شوند.

در پایان مطلب، ذکر این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که بسیاری از شاسی‌بلندهای مشهور بازار ایران، مثل تویوتا پرادو و پورشه ماکان و لکسوس RX به‌دلیل نایاب‌بودن نسخه صفرکیلومتر و البته تلاش نویسنده برای جلوگیری از زیاده‌گویی معرفی نشدند.