چالش ها و مواضع جو بایدن درباره مسائل کلیدی
اقتصاد ایران: جو بایدن در حالی به طور رسمی قدرت را در دست میگیرد که جامعه آمریکا در چهارسال گذشته در اثر سیاستهای ترامپ و همهگیری کرونا، بسیار متزلزل شده و چالشهای اساسی را پیش روی رئیس جمهوری منتخب گذاشته است.
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، «سید یاسر موسوی نیا» کارشناس مسائل آمریکا در یادداشتی پیرامون چالشهای اساسی پیش روی جو بایدن و برنامه های احتمالی وی نوشت: پس از یکسال رقابت درون حزبی و رقابت برون حزبی، سرانجام «جو بایدن» را چهل و ششمین رئیس جمهوری آمریکا ساخت که سهم مهم آن اتحاد ارکان مختلف حزب دموکرات در برابر یک رقیب سرسخت به نام دونالد ترامپ بود که نوع عملکرد وی در حزب جمهوریخواه، این حزب را به یک محفل خانوادگی آن هم در سایه فقدان یک شخصیت کاریزماتیک در حزب تبدیل کرد.
اما ترامپ چهار سال با دمیدن در عوامگرایی و ملیگرایی، بخش زیادی از جامعه آمریکا را که وجه مشترک آنها برتریطلبی نژادی بود، تحریک کرد. این مساله، جامعه آمریکا را به شدت دو قطبی کرد و اختلافات را از سطوح سیاسی به سطوح عوام منتقل ساخت تا جایی که در ۱۷ دیماه، پس از فراخوان ترامپ برای یک اجتماع اعتراضی علیه نتیجه انتخابات که او متقلبانه میخواند، به کنگره یورش برده شد و در نتیجه آن دست کم شش نفر کشته شدند.
هنگامی که جو بایدن رسما نامزدی خود را در رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ آمریکا اعلام کرد، ایستاگی خود برای دو موضوع را مطرح نمود: یکی کارگرانی که آمریکا را ساختند و دیگری ارزشهایی که میتواند گروههای مختلف را به هم نزدیک کند.
اما در حالی که آمریکا با چالشهایی نظیر ویروس کرونا و نابرابر نژادی دست و پنجه نرم میکند، بایدن در کمپین های انتخاباتی خود از ایجاد فرصتهای اقتصادی برای کارگران حرف میزند و وعده داده که مقررات زیستمحیطی و حقوق مربوط به بهداشت و درمان را مجددا برقرار کند و روابط بینالمللی را از سر بگیرد.
چالش ها : استیضاح ترامپ و افق نهائی آن
پیرو توافق رهبران دموکرات و جمهوریخواه سنا که مورد حمایت جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا هم قرار گرفته است، محکمه ترامپ در ۲۱ بهمن ماه برگزار خواهد شد. در این فاصله اعضای دادستانهای منتخب مجلس نمایندگان و همچنین وکلای مدافع ترامپ میتوانند مستندات و دفاعیات خود را آماده کنند.ترامپ، تنها رییس جمهوری آمریکا است که در مدت چهار سال، ۲ بار استیضاح شد.
به این ترتیب، محکمه استیضاح دونالد ترامپ در سنای آمریکا که از یکم بهمن ماه با اکثریت دموکراتها خواهد بود و سازوکار استیضاح را آنها تعیین میکنند، چالش دیگری برای دولت بایدن خواهد بود. این چالش از آن جهت اهمیت دارد که بایدن به دنبال تسریع سنا در رسیدگی به گزینههای پیشنهادی وی برای دولت آینده است تا هرچه زودتر بتواند کار را آغاز و وعدههایی که برای ۱۰۰ روز آینده داده است، عملی سازد.
ویروس کرونا: برنامه آزمایش و ردگیری ملی
استراتژی جو بایدن برای مهار ویروس کرونا به عنوان تازهترین و آشکارترین چالش کنونی این کشور، انجام آزمایش رایگان در سطح ملی و استخدام ۱۰۰ هزار نفر برای راهاندازی برنامه ردگیری تماسهای مبتلایان است.
رایدهندگانی که به اختیارات دولت فدرال مظنون هستند، چنین اقداماتی را غیرقابل اجرا میدانند، اما این وعدهها با نگرش کلی بایدن و حزب دموکرات در رابطه با نقشی که دولت باید ایفا کند، همخوانی زیادی دارد.
پول و اشتغال: افزایش حداقل دستمزد و سرمایهگذاری در انرژی پاک
بایدن قول داده به منظور مقابله با تاثیر آنی بحران ویروس کرونا، هر چقدر لازم است برای دادن وام بیشتر به کسب و کارهای کوچک و افزایش پرداختهای مستقیم به خانوادهها هزینه کند. افزایش ۲۰۰ دلاری پرداختهای ماهانه تامین اجتماعی، لغو قانون کاهش مالیات که در دوره ترامپ وضع شد و بخشش ۱۰ هزار دلار از وام هر دانشجو، از جمله طرحهای اوست.
او از افزایش حداقل دستمزد دولت فدرال به ۱۵ دلار در ساعت حمایت میکند، اقدامی که در بین جوانان محبوبیت یافته و به نوعی به نماد حزب دموکرات در سال ۲۰۲۰ تبدیل شده است.
چنین حرکتی همچنین از گرایش این حزب به جناج چپ هم حکایت دارد. بایدن همچنین، قصد دارد دو تریلیون دلار در انرژی پاک سرمایهگذاری کند، با این استدلال که تقویت صنایع پاک به ایجاد اشتغال برای کارگران کمک میکند.
جو بایدن علاوه بر این وعده داده ۴۰۰ میلیارد دلار از بودجه دولت فدرال را برای خرید کالاهای ساخت آمریکا اختصاص دهد و قانون "خرید کالای آمریکایی" را به شکل گستردهتری در پروژههای جدید حمل و نقل به اجرا درآورد. بایدن در گذشته به دلیل حمایت از قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) مورد انتقاد بود. قراردادی که به اعتقاد منتقدان باعث خروج فرصتهای شغلی از کشور میشد.
بایدن در کارزار انتخاباتی ۲۰۲۰ این را وعده را هم داده که از دولت فدرال بخواهد ۳۰۰ میلیارد دلار بودجه به اجناس و خدمات آمریکایی و همینطور تحقیقات و فناوری در کشور اختصاص دهد.
به دنبال اعتراضات نژادی که آمریکا امسال با آن روبرو بود، بایدن اظهار کرده که این موضوع را میپذیرد که در آمریکا نژادپرستی وجود دارد و برای مقابله با آن به برنامههای گسترده اجتماعی و سیاسی در حمایت از اقلیتها نیاز است.
یکی از ستونهای بخشهای اساسی برنامه «دوباره بسازیم» بایدن طرحی ۳۰ میلیارد دلاری برای حمایت از کسب وکارهای جوامع اقلیت است.
در رابطه با عدالت کیفری، او از موضع سختگیرانه خود در دهه ۹۰ که با انتقادات شدیدی روبرو بود، بسیار فاصله گرفته است. او حالا سیاستهایی در جهت کاهش مجازات حبس، رسیدگی به نابرابریهای نژادی، جنسی و مبتنی بر درآمد در نظام عدالت کیفری و بازپروری زندانیان پس از آزادی مطرح کرده است.
جو بایدن وعده داده که برای تشویق ایالتها به سرمایهگذاری روی طرحهای مربوط به کاهش مجازات حبس، لغو موارد حداقل مجازات اجباری، قانونی کردن ماریجوانا و لغو محکومیتهای پیشین مربوط به آن و همینطور پایان دادن به مجازات مرگ ۲۰ میلیارد دلار به آنها کمک خواهد کرد.
با این حال، بایدن با کاهش بودجه پلیس موافق نیست و میگوید به جای آن منابع باید صرف حفظ استانداردها شود. او معتقد است بخشی از بودجه پلیس باید به سمت خدمات اجتماعی از جمله سلامت روان هدایت شود و قول اختصاص بودجهای ۳۰۰ میلیون دلاری به پلیس محلی را داده است.
ترس از شورش فاشیستی که یکی از گروههای اصلی آن را پسران مغرور و گروه کیوانان تشکیل دادهاند که حتی مراسم تحلیف بایدن را تحت تاثیر قرار داد.
بایدن تغییر اقلیمی را تهدیدی واقعی توصیف کرده است و میگوید که با بازگشت به معاهده اقلیمی پاریس، سایر کشورها را به اقدام هر چه سریعتر در جهت کاهش تولید گازهای گلخانهای فرا خواهد خواند. بر اساس این توافق که دونالد ترامپ از آن خارج شد، آمریکا متعهد شده بود تا سال ۲۰۲۵ انتشار دی اکسید کربن خود را نسبت به سال ۲۰۰۵ به میزان ۲۸ درصد کاهش دهد.
هر چند جو بایدن از طرح «نیو دیل سبز»، برنامه پیشنهادی جناح چپ حزب دموکرات در رابطه با تغییرات اقلیمی و اشتغال، استقبال نکرده، اما قول سرمایهگذاری یک تریلیون و ۷۰۰ میلیارد دلاری در تحقیقات مربوط به فناوریهای پاک در طول ۱۰ سال آینده را داده که بخشی از آن با بودجههای مربوط به طرحهای اقتصادی او همپوشانی دارد.
او همچنین قصد دارد میزان انتشار دیاکسید کربن در آمریکا را تا ۲۰۲۵ به صفر برساند و این قولی است که سال گذشته ۶۰ کشور دیگر هم دادهاند. چین و هند که از بزرگترین کشورهای تولیدکننده دیاکسیدکربن هستند هنوز چنین تعهدی ندادهاند. این سرمایهگذاری با طرح اقتصادی او برای ایجاد اشتغال در کارخانههایی که با انرژی پاک کار میکنند هماهنگ است.
سیاست خارجی: بازسازی وجهه آمریکا و احتمالا ایستادن در برابر چین
او قول داده تا رابطه آمریکا با همپیمانانش را ترمیم کند، به ویژه با ناتو که ترامپ بارها تهدید کرده بودجهاش را قطع خواهد کرد.
جو بایدن مدعی شده که چین باید برای اقدامات نادرست زیستمحیطی و تجاری خود پاسخگو باشد. اما به جای تعرفههای یکطرفه، پیشنهاد تشکیل یک ائتلاف جهانی با سایر کشورهای مردمسالار را مطرح کرده که چین نمیتواند آن را نادیده بگیرد. او البته در مورد این موضوع به روشنی حرف نزده است.
«جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده که طرح بیمه سلامت عمومی را که باراک اوباما به تصویب رسانده بود، گسترش خواهد داد و طرحی را به اجرا در خواهد آورد که ۹۷ درصد از آمریکاییها تحت پوشش بیمه قرار بگیرند.
بایدن وعده داده همه آمریکاییها به نوعی بیمه سلامت عمومی شبیه به «مدیکر» دسترسی داشته باشند. مدیکر، بیمه درمانی دولتی برای سالمندان در آمریکاست و بایدن همچنین قول داده سنی که افراد میتوانند تحت پوشش آن قرار بگیرند را از ۶۵ به ۶۰ کاهش دهد.
کمیته موسوم به «بودجه مسئولانه فدرال»، که یک موسسه غیرحزبی است، تخمین میزند طرح بایدن در مجموع دو تریلیون و ۲۵۰ میلیارد دلار ظرف بیش از ده سال هزینه داشته باشد.
بایدن متعهد شده که ظرف ۱۰۰ روز اول حضور خود در کاخ سفید، سیاستهای ترامپ که باعث جدایی والدین از فرزندان خود در مرز مکزیک و آمریکا شده را تغییر دهد. او همچنین تصریح کرده که محدودیت تعداد تقاضاهای پناهندگی و ممنوعیت سفر اتباع چندین کشور عمدتا مسلمان به آمریکا که توسط ترامپ وضع شد را هم لغو خواهد کرد.
جو بایدن قول حمایت از رویابینها را هم دادهاست؛ آنها افرادی هستند که در کودکی به شکل غیرقانونی وارد آمریکا شدهاند و در دوره اوباما اجازه اقامت موقت دریافت کردند. این نامزد انتخابات امریکا همچنین اعلام کرده که اطمینان حاصل خواهد کرد که این افراد تحت پوشش کمکهای تحصیلی دولتی قرار بگیرند.
آموزش: پیشدبستانی جهانی، افزایش دانشگاههای مجانی
جو بایدن با چرخشی قابل توجه به سوی جناح چپ، بر چندین مورد از سیاستهای بزرگ آموزشی که در درون حزب محبوبیت یافته مهر تایید زده است. بخشش بدهی وام دانشجویی، افزایش دانشگاههای مجانی و دسترسی به پیشدبستانی جهانی از جمله این سیاستها هستند و بودجهشان از طریق لغو قانون کاهش مالیاتها که در دوره ترامپ به تصویب رسید، تامین خواهد شد.