به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، صنعت فولاد یکی از مهم‌ترین صنایع در ایران است. آمار تولید ۳۵ میلیون تن فولاد در هشت ماهه نخست سال ۹۹ گواه بیشترین میزان رشد در بین کشورهای تولیدکننده فولاد در سال اخیر است. با توجه به آمار انجمن جهانی فولاد از سال ۲۰۱۰ سالانه حدود ۱۵۰۰ میلیون تن فولاد خام در جهان تولید شده است. با شروع پاندمی کووید-۱۹ تقاضای صنایع برای فولاد و همچنین قیمت آهن‌آلات کاهش یافت و حال با آغاز واکسیناسیون، تقاضا برای خرید فولاد افزایش و به تبع آن شاهد بالا رفتن قیمت‌های جهانی فلزات اساسی هستیم. یک روش رایج برای تولید فولاد، استفاده از منابع طبیعی سنگ آهن است. دیگر روش مرسوم نیز در واقع بازیافت ضایعات و قراضه فولاد بلااستفاده در صنایع دیگر است. به طور کلی برای درک روند قیمت محصولات فولادی ذکر شده باید به بهای تمام شده آن‌ها و قیمت سنگ آهن و قراضه توجه کرد. روند قیمت آهن‌آلات برای بسیاری از افراد که وابستگی به این صنعت دارند، بسیار حیاتی است.

مقایسه قیمت آهن در بازارهای داخلی با بازارهای جهانی

امروزه شاهد آن هستیم که بازارهای جهانی با رشد قیمت آهن‌آلات در بازار روبه‌رو است. با آن‌که پیش‌بینی می‌شد قیمت آهن تا سال ۲۰۲۴ کاهش قیمت را به خود ببیند، اما در حال حاضر نمودارها نشان‌گر افزایش قیمت آهن در جهان است. هر چند در هفته‌های اخیر شاهد آن هستیم که کمی کاهش قیمت در بازار ایجاد شده است. اما دلیل این کاهش قیمت چیست؟

در روزهای پایانی دسامبر بازار سنگ آهن شاهد یک فشار نزولی بود. بعد از آن‌که قیمت سنگ آهن به سقف هفت ساله خود یعنی ۱۵۷ دلار در هر تن رسید، دولت چین که بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در جهان است، درخواست تعدیل بازار را کرد. در سال جاری قیمت مواد اولیه خام حدود ۷۰ درصد افزایش پیدا کرد.

میانگین قیمت سنگ آهن در بازه یک‌ساله

بعد از آن‌که چین، که اقتصادش در همه‌گیری کرونا کمتر دچار خسارت شده بود، برای تولید آهن‌آلات به شدت سنگ آهن مصرف نمود، قیمت این ماده روند صعودی به خود گرفت در حالی که پیش‌بینی می‌شد چین درخواست زیادی برای واردات آهن نداشته باشد؛ اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که تقاضا و تولید فولاد چین بسیار فراتر از تصورها بوده است. مولفه دیگری که بیان‌گر رشد قیمت در سال آینده بوده، افزایش درخواست آهن در بازارهای جهانی است. آیا چنین روندی در مورد بازار ایران نیز صادق است و باید در ماه‌های آینده شاهد افزایش قیمت آهن باشیم؟ پاسخ به این سوال کمی سخت‌تر از بازارهای جهانی بوده و دلیل آن وجود تحریم‌ها در بازار ایران است.

در حال حاضر بازارهای آهن در ایران راکد بوده که دلیل این رکود مشخص است. تحریم در صنایع فولاد و نبود صادرات، رکود در بازار مسکن و کاهش ساخت و ساز در این بازار، قفل شدن بازار خودرو و دپو شدن بیش از حد آن باعث می‌شود تقاضا برای فروش کم شود. اما از جهت دیگر بار روانی بازار است که به دلیل انتظار رفع تحریم و کاهش قیمت دلار این احتمال وجود دارد که قیمت آهن در سال آینده کاهشی باشد. در صورتی که تحریم‌ها رفع و ایران بتواند وارد بازار جهانی فولاد شود، این احتمال وجود دارد در آن موقع بتوان پیش‌بینی کرد روند قیمت افزایشی شود. اما با توجه به رکود در صنعت ساختمانی، در آینده نزدیک نمی‌توان پیش‌بینی رشد قیمت آهن را داشت.

ارتباط آهن با قیمت دلار

پس از توقف روند نزولی قیمت آهن‌آلات در سال ۹۸، حال در ماه‌های اخیر شاهد آن بودیم که حجم معاملات در بورس کالا رشد ۷۰ درصدی داشت که همین باعث افزایش قیمت در بازار آهن شد اما بعد از آن به‌دلیل آن‌که هر دو سمت بازار یعنی عرضه کالا به بازار و تعداد خریدار کاهش پیدا کرد، تغییر چندانی در بازار حاصل نشد. اما چنان‌چه در آینده نزدیک سیاست تغییر پیدا کند و عرضه کالا به بورس زیادتر شود، شاهد کاهش قیمت در بازار خواهیم بود. چنین سیاستی در حال حاضر وجود ندارد؛ زیرا فعالان اقتصادی در حال رصد انتخابات امریکا و اتفاقاتی هستند که در آینده رخ خواهد داد. طبیعی است که انتظار بازار بر انجام مذاکرات بین ایران و آمریکا است. اگر چنین اتفاقی بیفتد این امکان وجود دارد که بورس کالا نسبت به بازار مثبت شود و عرضه در بازار بورس بیشتر شود که همین امر سبب کاهش قیمت خواهد شد.

این‌که دولت بتواند با فروش نفت، قیمت را پایین بیاورد و یا این‌که برای پیروزی در انتخابات به طور دستوری قیمت دلار را پایین بیاورد، تفاوت بسیاری است. کاهش قیمت دلار در هر صورت باعث کاهش قیمت آهن خواهد بود اما اگر قیمت دلار به شکل دستوری کاهش داده شود، طبیعی است که بازارهای دیگر با مقاومت روبه‌رو خواهند شد و از آن‌جا که دولت آینده تصمیم‌گیرنده اصلی خواهد بود، برای همین بازار به کاهش قیمت چندان تمایلی نخواهد داشت و روند کاهشی قیمت آهن زیاد طول نخواهد کشید.

اما کاهش دلار به تنهایی سبب نخواهد شد که قیمت آهن پایین بیاید. در وهله اول باید منتظر واکنش بازار ماند؛ بخش زیادی از سرمایه راکد در بازار در بخش مسکن است. با کاهش قیمت دلار و کاهش قیمت آهن، شاهد افت قیمت مسکن خواهیم بود. با کم شدن قیمت مسکن این امکان وجود دارد که ساخت و ساز مسکن مجددا شکل بگیرد. رونق بازار ساخت و ساز یعنی نیاز کشور به آهن و احتمالا واردات آهن! با واردات آهن و این که قیمت آهن در بازارهای جهانی بالا رفته است، ما شاهد افزایش مجدد قیمت آهن خواهیم بود. هر چند دلار کاهش پیدا کرده باشد.

استفاده از میلگرد در آرماتوربندی فنداسیون

رکود یا رونق بازار آهن تا پایان سال؟

برای پاسخ به چنین سوالی فعلا کمی باید صبر نمود. اما با وجود نشانه‌هایی که در حال حاضر در بازار جریان دارد، می‌توان حدس زد که در سه ماه باقی مانده از سال، رونق آن‌چنان در بازار اتفاق نخواهد افتاد. تا روی کار آمدن دولت آمریکا هنوز چند هفته‌ای باقی مانده است و بعد از حضور دولت جدید مسائل کلید‌ی‌تر از ایران نیز وجود دارد که باید حل شود. پس انتظار نمی‌رود دولت جدید امریکا در ماه‌های اول برای رفع تحریم‌های ایران قدمی بردارد. هرچند در روزهای گذشته نشانه‌هایی از رفع تحریم دیده می‌شود؛ اما هنوز برای نتیجه‌گیری زود است. اما از آن‌جا که بازار خرید و فروش مسکن در ماه‌های آخر سال رونق پیدا می‌کند و انتظار می‌رود پروژه‌های نیمه تمام نیز برای روزهای آخر سال تکمیل شود، این احتمال وجود دارد در ماه‌های آخر سال شاهد رونق در بازار آهن باشیم. در واقع در حال حاضر مازاد عرضه شش ماه ابتدایی سال ۹۹ جذب بازار شده و با توجه به کاهش تقاضا طی دو ماه گذشته به نظر می‌رسد تقاضا به سمت تعدیل می‌رود و احتمالا طی چند ماه آینده باید به قیمت‌های جهانی و قیمت ارز نگاه کرد تا روند بازار را درک کنیم.

کلام پایانی

این‌که قیمت آهن تا کجا نزولی خواهد بود نمی‌توان پاسخ دقیقی داد؛ زیرا همان‌طور که اشاره شد قیمت آهن به عوامل زیادی بستگی دارد که باید بازار را دقیق رصد نمود زیرا با رصد بازار است که می‌توان هوشیارانه عمل نمود و قدم صحیحی در بازار برداشت. البته آن‌چه که مشخص است نظرات کارشناسی شده در یک مقاله و یک کارشناس نخواهد توانست کاملا درست باشد. برای همین بهتر است در این زمینه به خصوص دیگر نظرات را نیز شنید و بعد از جمع‌بندی اقدام نمود. اگر شما نیز نظری دارید که بتوان قیمت آهن را پیش‌بینی نمود خوش‌حال می‌شویم در قسمت کامنت‌ها پیش‌بینی خود را بنویسید.