گردشگری یک از منعطف‌ترین و پرشتاب‌ترین بخش‌های اقتصادی ـ اجتماعی است که هفت درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد و به عنوان یک کارفرمای پیشرو میلیون‌ها شغل مستقیم و غیر مستقیم ایجاد کرده است.

پس از شیوع کووید 19، طبیعت جان تازه‌ای گرفته و فرصتی برای بازیابی طبیعت و تنفس دوباره زیست کره  فراهم شد و با ابتکار سازمان جهانی گردشگری نحوه‌ی تعامل گردشگری با اکوسیستم و منابع طبیعی نیز باز تعریف شده است. در این راستا با انتخاب شعار سال 2020 با عنوان«گردشگری و توسعه روستایی»، گردشگری به عنوان یک رکن راهبردی در سیاست‌های توسعه روستایی قرار گرفته است.

گردشگری با محیط زیست پیوندی ناگسستنی دارد و در صورت نبود برنامه‌ریزی مناسب و مسافرت‌های غیرمسئولانه آثار زیان‌بار گردشگری بر اکوسیستم بیش از آثار مثبت آن خواهد بود. امروزه ما شاهد آثار مخرب ناشی از ورود بیش از حد گردشگران در مکان‌ها و فضا‌های پر بازدید هستیم؛ به طوری که این رفتار، میزان پایداری اکولوژیک و تاب‌آوری محیط زیست شهری و روستایی را کاهش داده و اثرات نامطلوبی را برای جوامع محلی به جا گذاشته است. به‌عنوان مثال در بعد داخلی هجوم میلیون‌ها مسافر و گردشگر در ایام پیک سفر و تعطیلات به استان‌های شمالی  به علت چشم‌انداز، مزیت‌ها و ارزش‌های جغرافیایی، اختلالات و آثار زیانباری به محیط زیست این استان‌ها وارد آورده است. تاب‌آوری شکننده محیط زیست استان‌های شمالی اکنون به یک چالش بزرگ زیست محیطی تبدیل شده است. مداخلات انسانی  و هجوم اکولوژی به نقاط بکر طبیعت و حضور مستمر ماشین و انسان در نوار شکننده شمالی، پایداری اکولوژیکی این استان‌ها را تضعیف کرده و به حد هشدار رسانده است. پس از شیوع بیماری کرونا آلودگی‌های پلاستیکی (دستکش، ماسک، بطری‌های آب آشامیدنی و ضد عفونی) تشدید شده و این هدایای مسمومِ انسان به طبیعت که پس از یک چرخه به انسان‌ها و جانوران بر‌می‌گردد و خاک را آلوده می‌کند از ابر چالش‌های آینده است که حاصل رفتار غیرمسئولانه انسان و هجوم گسترده گردشگران به نواحی بکر طبیعت است که هم اکنون نیازمند تدبیر و راهکار ملی است.

  افکار عمومی در بسیاری از کشورها روز به روز بر میزان توجه خود به مساله تغییرات آب و هوایی و حفاظت از محیط زیست می‌افزایند. بحران پاندمی ویروس کرونا از طریق برجسته‌سازی ارتباطات میان سلامت انسان‌ها و وضعیت سالم زیست محیطی کره زمین بر تهیه هر بیشتر طرح "نظم سبز ملی در صنعت گردشگری" افزوده است. توجه ویژه به سیاست سبز و مسایل محیط زیستی از مطالبات مردمی و دوستداران محیط زیست است که بیش از پیش صنعت گردشگری به آن نیازمند است.

هر چند گردشگری بدون کربن، تاب‌آورتر، سبزتر، مسئولانه و اخلاقی نیز از سوی سازمان جهانی گردشگری  مورد تاکید قرار گرفته است؛ تهیه سند نظم سبز ملی صنعت گردشگری به عنوان یک ابتکار ملی می‌تواند با هم‌افزایی و همسویی بین دستگاهی تهدید‌های زیست محیطی را کاهش  و در پایداری توسعه گردشگری گام بردارد و به عنوان مکمل «سند راهبردی توسعه گردشگری» در حفاظت و پاسداری از ارزش‌های طبیعی و بنیادهای زیستی عمل نماید.

 یوسف سلمان‌خواه