به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، با وجود معادن فراوان و متنوع در ایران تولیدات و درآمدزایی معدنی بسیار اندک نسبت به حجم بالا وجود دارد ، درحالی که این امکان وجود دارد درآمد معدنی کشور جایگزین درآمدهای نفتی در بودجه کشور قرار گیرد.
برای اینکه ببینم چرا این روزها آن طور که باید درآمدزایی از محصولات معدنی صورت نمی گیرد و نیمی از معادن فعلی کشور که حدود 5 هزار واحد هستند رو به تعطیلی کشیده شده اند گفتگویی با «بهرام شکوری» رئیس کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران انجام داده ایم که در ادامه می خوانید.
اودر این باره می گوید:« طبق بررسی های جهانی ارزش منابع طبیعی ایران 27 تیریلیون دلار ارزیابی شده است، که یکی از این منابع طبیعی معادن است.»

‎وی ادامه می دهد:« ایران یک درصد مساحت و یک درصد جمعیت دنیا را دارد؛ همچنین یک درصد از ذخایر طبیبی جهان نیز در ایران قرار دارد، البته این آمار بر اساس مطالعات و اکتشافات سطحی در کشور رخ داده که در بخش عمده ای از مساحت کشور اکتشافاتی صورت نگرفته است، از 95 درصد باقی مانده مساحت کشور 16 درصد آن در اختیار سازمان انرژی اتمی قرار دارد که در همین محدوده مواد معدنی گوناگونی وجود دارد، 11 درصد دیگر مساحت کشور در اختیار سازمان محیط زیست کشور و دیگر مساحت کشور در اختیار منابع طبیعی قرار دارد که اگر بخواهیم انقلاب معدنی در کشور ایجاد کنیم باید از دیگر مساحت ها استفاده کنیم تا درآمدزایی کشور را بالا برد و به نوعی درآمد نفتی را از بودجه کشور حذف کنیم.»

‎آن طور که رئیس خانه معدن ایران می گوید:«  5درصد مساحت کل کشور در اختیار 11 هزار معادن است، که متاسفانه 50 درصد این معادن فعال اند و 50 درصد دیگر به دلایل مشکلات مالی، اجرا نشدن زیر ساخت ها، نبود بازار فروش محصول معدنی و مشکلات سیاست گذاری های دولتی مانند افزایش عوارض صادراتی به تعطیلی کشیده شده اند و به عبارتی دو و نیم درصد مساحت کشور در اختیار معادن فعال است؛ که انتظار وجود دارد که سازمان های دیگر مانند میراث فرهنگی، انرژی اتمی، منابع طبیعی، محیط زیست و.. همکاری لازم را با معدن کاران انجام دهند.»

« شکوری» به آب مورد نیاز معادن اشاره می کند، می گوید:« بخش صنعت و معدن کشور تنها دو درصد از ذخایر آب استفاده می کند، آب شرب هموطنان 6 درصد و بیش از 90 درصد آب کشور در کشاورزی مصرف می شود و اگر در حوزه آب کشاورزی صرفه جویی صورت بگیرد مشکلات آب بسیاری از صنایع و معادن برطرف خواهد شد.»

‎عضو هیئت مدیره خانه معدن ایران در پاسخ به خبرنگار اکونیوز درباره اینکه چرا خام فروشی در حوزه معادن صورت می گیرد؟ می گوید:« متاسفانه برخی بر این باور هستند صادرات محصولات معدنی به شکل خام فروشی انجام می شود و این امکان وجود دارد که در کشور آن کالا را فرآوری کنیم و سپس صادرات کنیم تا ارزش افزوده بیشتر کسب شود در حالی که باید تعادل صادرات کالای فرآوری و خام فروشی را حفظ کنیم، مانند سنگ های تزئینی که در بالاترین میزان تولید در طول یک سال در کشور  15 میلیون تن بوده است، در حالی که ذخایر سنگ تزئینی کشور به شکل قطعی بالای 3 میلیارد تن و ذخایر احتمالی بالای 5 میلیارد تن وجود دارد و اگر با این میزان تولید بخواهیم کار کنیم تا 400 سال آینده با همین میزان اکتشاف توان تولید 15میلیون تن سنگ وجود دارد.»

‎او ادامه  می دهد:« ایران بیشترین مصرف کننده سنگ تزئینی ساختمان است که 93 درصد سنگ فرآوری شده کشور در بازار داخلی مورد استفاده قرار می گیرد و تنها 7 درصد سنگ فرآوری به آن سوی مرز صادر می شود، در مجموع 23 درصد اکتشافات فرآوری و 77 درصد سنگ  به شکل خام صادرات صورت می گیرد که 350 میلیون دلار درآمد برای کشور کسب می شود، خام فروشی در حوزه معادن سنگ ایرادی ندارد کشوری مانند ترکیه نیز حدود 73 درصد اکتشافتش را به شکل خام صادرات می کند، علت این امر این است که کالاهایی مانند کاشی، سرامیک، شیشه و...در ساختمان به کار می رود و به نوعی بازار مصرف سنگ در حال کاهش است و اگر بازار سنگ در دنیا از بین برود و اشتیاق به محصولات مصنوعی بیشتر شود به نوعی محصول معدنی کشور روی دست مان می ماند، جا دارد این نکته را عنوان کنم که ایتالیا مهد فرآوری سنگ تزئینی و ماشین آلات فرآوری سنگ در دنیا است اما همین کشور نیز 22 درصد سنگ های اکتشافی را به شکل خام صادر می کند، در مجموع انتظار این است که کارشناسی تر به موضوع معدن و صادرات محصولات معدنی نگاه شود.»

‎رئیس کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به سوال خبرنگار اکونیوز درباره اینکه میزان معادن طلا در کشور به چه شکل است؟ می گوید:« طبق هدف گذاری که برای معادن تا سال 1404 کشور صورت گرفته باید سالیانه 10 تن طلا تولید شود، که خوشبختانه معادن جدیدی در حال اکتشاف است و این نشان می دهد که کشور پتانسیل بالایی برای تولید طلا دارد و استان های سیستان و بلوچستان، کردستان، آذربایجان مناطق طلا خیز هستند.»

گفتگو از: محمد خادمی