به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران، دولت ها نیز به مانند خانوارها در شرایط دشوار اقتصادی با کاهش درآمدهای خود مواجه می شوند و این کاهش درآمد گاهی باعث می شود مجموع هزینه‌ها از مجموع درآمدها بیشتر شود. کسری بودجه دارای پیامدهای منفی زیادی نظیر انباشت بدهی دولت، کاهش طرح های توسعه ای، کاهش رتبه اعتباری و سخت تر شدن استقراض جدید می شود.

دولت ها برای جبران کسری بودجه خود دو راه کلی کاهش هزینه ها و افزایش مخارج را دارند. اگر چه کاهش هزینه‌ها ساده ترین کار است اما دارای تبعات زیادی روی رشد اقتصادی، نرخ اشتغال و سطح درآمدی است. از سوی دیگر افزایش درآمدها به صورت کلی از دو طریق افزایش مالیات ها و رشد اقتصادی قابل تحقق است. افزایش مالیات ها نیز در صورت افزایش بیش از حد دارای پیامدهای زیادی روی سطح فعالیت های اقتصادی خواهند بود. رشد اقتصادی نیز معمولا زمانی موثر خواهد بود که بالای دو درصد باشد و همچنین در کوتاه مدت این راهکار خیلی کارایی نخواهد داشت.  

دفتر کنترل بودجه کنگره آمریکا در گزارشی مفصل به بررسی راهکارهای مدیریت کسری بودجه پرداخته است. توجه نکردن به مساله کسری بودجه می تواند دارای پیامدهای توسعه ای و ثبات زای جدی در بلندمدت و میان مدت باشد. این دفتر ۱۲۹ راهکار مختلف را برای کاهش، جبران و کنترل کسری بودجه پیشنهاد کرده است که در ادامه با مهم ترین آن ها آشنا می شوید:

۱- کاهش هزینه‌های اجباری

حدود ۷۰ درصد کل هزینه های دولت ایالت متحده در سال ۲۰۱۷ مربوط به این هزینه ها بوده است. تامین اجتماعی و مراقبت های درمانی دو زیرمجموعه اصلی این هزینه ها هستند. این هزینه ها شامل هزینه های کشاورزی، مسکن، آموزش، بهداشت و درمان، تامین اجتماعی، هزینه نیروهای نظامی نخبه و هزینه های ترکیبی می شود.

به گفته این دفتر، محدودیت در بخشودگی وام های دانشجویی، افزایش حداقل سن بازنشستگی ( سن پیشنهادی حداقل ۶۷ سال)، بازسازی نظام درمانی برای کارآمدی و بهره وری بیشتر و افزایش حق بیمه کارکنان از جمله راهکارهای مناسب برای کاهش هزینه های دولت در این بخش است.

۲- کاهش هزینه‌های اختیاری

 این هزینه‌ها شامل هزینه‌های دفاعی، بین المللی، انرژی، فضایی و حمل و نقل است.

کاهش بودجه نظامی، استفاده از نیروهای داوطلب مردمی برای انجام برخی امور کمتر حساس انتظامی، کاهش برنامه های سلاح های هسته ای و کشتار جمعی، کاهش کمک های خارجی، افزایش عوارض جاده ای و بزرگراهی و کاهش تعداد کارکنان دولت از جمله راهکارهای پیشنهادی این بخش است.

۳- افزایش درآمدهای دولت

افزایش مالیات بر درآمد اشخاص، اخذ مالیات بیشتر از درآمدهای بلندمدت افراد در مقایسه با درآمدهای کوتاه مدت، کاهش یارانه های پرداختی حوزه درمان به صورت عمومی و محدود شدن آن ها به اقشار آسیب پذیر، اخذ مالیات از درآمد صندوق های کارکنان بخش های مختلف، افزایش نرخ مالیات بر درآمد شرکت ها، افزایش مالیات بر ارزش افزوده، افزایش مالیات بر فعالیت واحدهایی که گازهای گلخانه‌ای تولید می کنند، اخذ کارمزد از تراکنش‌های بانکی و دریافت مالیات اضافه از موسسات مالی و بانک ها از جمله راه‌هایی پیشنهاد شده در این بخش هستند.

۴- تامین مالی هزینه‌های دولت در بازارهای مالی

بسیاری از دولت ها ترجیح می دهند از طریق بازارهای پول و سرمایه به جبران یا کاهش کسری بودجه خود بپردازند. با توجه به اطمینان بالاتر سرمایه گذاران به دولت ها نسبت به شرکت ها، در صورت ارائه شرایط جذاب توسط دولت، سرمایه زیادی از این طریق جذب خواهد شد.

عرضه سهام شرکت های دولتی در بورس، انتشار اوراق قرضه، اسناد خزانه، معرفی صندوق های سرمایه گذاری و سبدهای دارایی و حتی چاپ پول از جمله گزینه های موجود تامین مالی هستند.