به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران،آذر ماه سال ۹۶ وقتی که لایحه بودجه سال ۹۷ توسط دولت تقدیم مجلس شورای اسلامی شد، عوارض خروج از کشور که تا آن زمان برای سفرهای خروجی هوایی  ۷۵ هزار تومان بود، به ۲۲۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد.

این رقم طبق لایحه پیشنهادی باید برای سفر اول غیر زیارتی به خارج از کشور، ۲۲۰ هزار تومان، برای سفر دوم ۳۳۰ هزار تومان و برای سفر سوم و بیشتر ۴۴۰ هزار تومان در نظر گرفته می شد.

همان ایام علی‌اصغر مونسان در یک نشست خبری گفت:‌ آنچه رییس‌جمهور تاکید داشتند، به موضوع رونق گردشگری و ارتقا این صنعت و افزایش تورهای ورودی مربوط است. به همین خاطر در زمان تدوین لایحه بودجه، دولت برای عوارض خروج از کشور تصمیمی گرفت که بر این اساس بخشی از اعتبار به این سازمان تعلق می‌گیرد و سازمان برنامه و بودجه این اعتبار را در بودجه سازمان برای سال ۹۷ در نظر گرفته است.

او در پاسخ به اینکه آیا سازمان میراث فرهنگی برای افزایش عوارض نظر مشورتی داشته است گفت:‌ «حتما در تدوین بودجه دستگاه‌ها نظر دارند و همه بخش‌ها موظف به همکاری هستند و برای ما مهم، افزایش منطقی است و اگر قرار است درآمدی به دست آید، باید صرف حمایت‌ از تورهای ورودی شود.» البته او بعدها گلایه کرد که باید نظر این سازمان هم گرفته می شد!

مونسان گفت: این موضوع باید در بودجه سال ۹۷ پس از تصویب مجلس نهایی شود، اما در گذشته ۱۰ هزار تومان از عوارض خروج از کشورِ هر شخص به سازمان می‌رسید که اکنون به ۴۰ هزار تومان افزایش یافته و در کل ۱۶۰ میلیارد تومان اعتبارات عوارض به  این سازمان تعلق خواهد گرفت. در واقع مونسان متصور شده بود که سهم گردشگری از عوارض ۱۶۰ میلیارد تومان خواهد شد.

اما با افزایش عوارض خروج از کشور افراد مختلف نسبت به این موضوع واکنش نشان می دادند برخی با طعنه و برخی با انتقاد . برخی از افراد نیز کاریکاتورهایی کشیده و این اقدام را «پول شیرینی سفر» خواندند برخی دیگر نیز تکه‌هایی از یک سریال را برداشت کرده و عوارض خروج از کشور را «پول زور» دانستند.

اما درست یکی دو روز بعد ، در زمانی که فضاهای مجازی و فعالان گردشگری از افزایش سه برابری عوارض انتقاد کردند رئیس سازمان میراث فرهنگی در توئیتی نوشت: با این رویکرد که سفر ارزان باید در سبد زندگی همه ایرانیان فراهم شود، معتقدم اجرای هر تصمیمی باید متناسب با وضعیت اقتصادی مردم باشد؛ ای کاش تصمیم‌گیران افزایش عوارض خروج از کشور، نظرات کارشناسی سازمان میراث فرهنگی، فعالان و متولیان گردشگری را جویا می‌شدند. برای تعدیل موضوع، هنوز هم دیر نشده و نهایت تلاش خود را برای اصلاح ارقام به کار خواهیم بست.    

افرادی که به خارج می روند به فکر گردشگری ایران هم باشند   

وقتی همه داشتند از این موضوع انتقاد می کردند، نوبخت سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری سیما، در این باره گفت: افرادی که به کشورهای خارجی می روند یک مقدار هم به گردشگری کشور خودشان کمک کنند، ما از آنها سپاسگزاریم و این را یک مشارکت عمومی در توسعه زیرساخت های گردشگری کشور تلقی می کنیم، به همین خاطر هم در بودجه سال ۹۷ برای گردشگری منابع ویژه ای درنظر گرفته‌ایم. زمینه توسعه برای گردشگری در داخل کشور فراهم شده است، با این حال همه گلایه دارند چرا به موزه‌ها و آثار باستانی رسیدگی نمی‌شود، سازمان میراث فرهنگی نیز انتظار دارد برای جذب گردشگر فرصتی را ایجاد کنیم، اما همه باید در این مورد مشارکت داشته باشیم، همانطور که به کشورهای دیگر می‌رویم، به کشور خودمان هم بپردازیم و زیرساخت‌های گردشگری را فراهم کنیم.

درست در زمانی که نوبخت از دارندگی و برازندگی ناشی از سفرهای خارجی صحبت می کرد، رئیس انجمن دفاتر مسافرتی می گفت که چرا فکر می کنند همه فقط به خارج از کشور برای سفر و تفریح می روند؟ چر متصور نمی شوند ۹ میلیون نفری که از ایران خارج شده اند برای تعاملات تجاری رفته اند و یا حداقل ۲و نیم میلیون نفر آنها در زمان اربعین سفر کرده اند.

ابراهیم پورفرج رئیس جامعه تورگردانان ایران هم با بیان اینکه مردم را برای سفرهای خارجی شان تنبیه نکنیم گفته بود: زمانی که عوارض خروج از کشور ۷۵ هزار تومان بود، ما گفتیم که ۳۰ درصد از آن به بخش خصوصی تعلق بگیرد و یا صرف تبلیغات و ایجاد زیر ساخت شود که البته هیچ گاه تعلق نگرفت. با این وجود  آن زمان این رقم یک منطقی داشت اما اکنون علت این روند افزایش را متوجه نمی‌شویم.

پیشنهاد عوارض ۸۵ هزار تومانی آقای رئیس

علی اصغر مونسان رئیس  سازمان میراث فرهنگی وقت که متوجه شد فعالان گردشگری چه واکنشی به این موضوع داشته اند ، در نامه ای به معاون اول رئیس جمهور پیشنهاد کرد: « نرخ پایه عوارض خروج از کشور از ۷۵ هزار تومان به ۸۵ هزار تومان تعیین شود.» پیشنهادی که اصلا هیچ وقت بحثی هم درباره آن نشد انگار که اصلا چنین نامه ای نوشته نشده است!

 او یک بار دیگر هم  در اظهار نظری گفته بود: آن طور که ما شنیدیم این رشد تصاعدی حذف خواهد شد و فقط یک عدد برای عوارض خروج فیکس شده است.

در نهایت بدون اینکه نظر رئیس سازمان میراث فرهنگی در این باره اعمال شود، این عوارض تصویب و از اول فروردین سال ۹۷ اجرایی شد در بودجه سال ۹۸ نیز این رقم همان اعلام شد. علی اصغر مونسان ـ رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این بار امیدوار بود سهم ۴۰ هزار تومانی از عوارض خروج از کشور به گردشگری تعلق گیرد. اما وی مهر ماه سال ۹۷ درباره سهم گردشگری از عوارض خروج گفت:  سهم گردشگری به ازای هر نفر «مبلغ ناچیز» ۱۷ هزار تومان است، یعنی از هر سه مبلغ عوارض خروج از کشور  ۲۲۰ هزار تومان، ۳۳۰ هزار تومان و ۴۴۰ هزار تومان، ۱۷ هزار تومان سهم گردشگری است.

حالا که سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه تبدیل شده است، در لایحه بودجه پیشنهادی ۹۹ دولت که روز گذشته به مجلس تقدیم شده بود، در جدول مربوط به عوارض خروج از کشور تعرفه ۲۲۰ هزار تومانی برای سفر اول به ۲۶۴ هزار تومان افزایش پیدا کرده است. سفرهای دوم نیز با ۵۰ درصد و سفرهای سفر با ۱۰۰ درصد افزایش همراه خواهد بود.

امسال هم برای ترویج صنایع دستی و توسعه گردشگری مبلغی در نظر گرفته شد که البته به نظر می رسد یک اشتباه در نوشتار آن رخ داده است چون به حروف نوشته شده مبلغ چهارصد هزار ولی داخل پرانتر  ۸۰۰۰۰۰ ریال نوشته شده که از این عوارض برای توسعه زیرساختها و تأسیسات گردشگری و حمایت از بخش میراث فرهنگی و صنایع دستی اختصاص می یابد.

هر چند باز هم معلوم نیست که این سهم از عوارض برای گردشگری چقدر خواهد بود ولی تجربه سالهای گذشته و اعتراف وزیر میراث فرهنگی نشان می دهد که نباید چشم امید به برگشت این هزینه به صنعت گردشگری داشت. از طرفی حتی اگر وزیر هم به افزایش تعرفه عوارض بازهم واکنشی نشان دهد در دولت پذیرفته نخواهد شد مانند سالهای گذشته!