اختصاصی اکونیوز|
رشد نقدینگی و نگرانی از موج جدید تورم در کشور
اقتصاد ایران: آخرین گزارشهای بانک مرکزی از رشد بیسابقه نقدینگی در خرداد و تیر ۱۴۰۴ حکایت دارد؛ مسئلهای که بار دیگر موجی از نگرانیها را درباره احتمال بازگشت تورمهای شدید به اقتصاد ایران ایجاد کرده است.
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران , بسیاری از کارشناسان معتقدند تداوم این روند، تبعات جبرانناپذیری برای معیشت خانوارها و ثبات بازارهای اقتصادی به دنبال خواهد داشت.
نقدینگی چیست و چرا مهم است؟
نقدینگی به مجموع اسکناس و سپردههای قابل دسترس در اقتصاد گفته میشود و یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر تورم به شمار میرود. طبق آمار رسمی، میزان نقدینگی در پایان تیر ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۳۴ درصد رشد داشته و به مرزهای نگرانکننده نزدیکتر شده است؛ رشدی که عمدتاً ناشی از افزایش پایه پولی، کسری بودجه و سیاستهای انبساطی محسوب میشود.
هشدارها و ریشههای رشد نقدینگی
اقتصاددانان معتقدند ادامه رشد پرشتاب نقدینگی عمدتاً نتیجه نبود انضباط مالی، وابستگی دولت به منابع بانک مرکزی و نبود راهکار موثر برای مهار بدهیهاست. در شرایطی که درآمدهای نفتی ایران با محدودیت مواجه است و اصلاحات ساختاری اقتصادی به تأخیر افتاده، دولت برای جبران کسری بودجه بیش از گذشته به استقراض از بانک مرکزی و انتشار اوراق اتکا کرده است.
آثار رشد نقدینگی بر تورم
بر اساس تجربیات گذشته اقتصاد ایران، رشد نقدینگی با تأخیر زمانی، خود را در قالب افزایش قیمت کالاها و خدمات نشان میدهد. در واقع کارشناسان بر این باورند که حتی اگر در کوتاهمدت نرخ تورم کاهشی دیده شود، سرریز نقدینگی جدید دیر یا زود خود را به شکل افزایش مجدد سطح عمومی قیمتها نشان خواهد داد؛ به ویژه در بازارهایی مانند مسکن، ارز و خودرو.
بیعملی دستگاه سیاستگذار؛ زنگ خطر آینده
با وجود هشدارهای مداوم صاحبنظران اقتصادی، هنوز نشانههای روشنی از در پیش گرفتن سیاستهای مهارکننده از سوی نهادهای ذیربط به چشم نمیخورد. از یک سو، دولت همچنان بر سیاست حمایتگرایانه و انبساطی پافشاری دارد، و از سوی دیگر، بانک مرکزی تاکنون نتوانسته با ابزارهای کنترل پولی و اعتباری، رشد نقدینگی را مهار کند.
واکنش بازارها و جامعه
در بازار ارز طی هفتههای اخیر شاهد نوسانات قابل توجهی بودهایم که برخی تحلیلگران آن را نتیجه رشد شدید نقدینگی میدانند. علاوه بر این، فعالان اقتصادی و صاحبان کسبوکارها نسبت به آینده ثبات اقتصادی اظهار نگرانی کرده و بسیاری از خانوادهها نیز در معرض کاهش قدرت خرید و افت استاندارد معیشت قرار گرفتهاند.
راهکارها از نگاه کارشناسان
اقتصاددانان مهار نقدینگی را منوط به اجرای سیاستهای مالی انقباضی، اصلاح ساختار بودجه، کاهش وابستگی به بانک مرکزی، افزایش شفافیت مالی و حرکت به سمت تولید مولد میدانند. علاوه بر این، استفاده از ابزارهای نوین پولی و استقلال بانک مرکزی از تصمیمات روزمره دولت نیز از جمله راهکارهای پیشنهادی است.
به گزارش اکونیوز، در نهایت، رشد افسارگسیخته نقدینگی یک هشدار جدی برای سیاستگذاران اقتصادی به شمار میرود؛ اگر اقدامات مؤثر و فوری برای کنترل این متغیر کلیدی انجام نشود، باید منتظر بازگشت موج جدید تورم و اثرات اقتصادی و اجتماعی آن باشیم.