خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - فاطمه سعادتیان نیک: مبعث، یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ اسلام است که به بعثت پیامبر اکرم (ص) به پیامبری اشاره دارد. این رویداد نه تنها برای مسلمانان، بلکه برای کل بشریت اهمیت دارد، زیرا نقطه عطفی در تاریخ انسان به شمار می‌رود. در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف ماهیت مبعث می‌پردازیم.

مبعث در لغت به معنای «برانگیخته شدن» است و در اصطلاح اسلامی، به روزی اطلاق می‌شود که خداوند متعال، حضرت محمد (ص) را به پیامبری برگزید و وحی الهی بر او نازل شد. این رویداد در غار حرا، در نزدیکی مکه مکرمه، در زمانی که پیامبر (ص) به عبادت و تفکر مشغول بود، رخ داد.

خداوند، حضرت محمد (ص) را از میان مردم برگزید و او را به عنوان فرستاده و رسول خود مأمور کرد تا پیام الهی را به مردم برساند.

نخستین آیات قرآن کریم در این روز بر پیامبر (ص) نازل شد و بدین ترتیب، قرآن به عنوان کتاب آسمانی و راهنمای مسلمانان، به تدریج ابلاغ شد.

پیامبر (ص) با پذیرش رسالت الهی، مأمور به هدایت مردم، ترویج توحید و مبارزه با شرک و بت‌پرستی شد.

مبعث، نقطه آغازی برای پایان دادن به نظام جاهلی و خرافات رایج در جامعه عرب بود. تعالیم اسلامی که توسط پیامبر (ص) ارائه شد، بر پایه عدالت، برابری و رفع تبعیض بود و به دنبال ایجاد جامعه‌ای عادلانه بود، مبعث، باعث گسترش ارزش‌های اخلاقی مانند صداقت، امانت‌داری، گذشت و مهربانی در جامعه شد.

مبعث، دریچه‌ای برای ارتباط انسان با خداوند متعال باز کرد و به مردم نشان داد که چگونه می‌توانند به کمال معنوی برسند، تعالیم پیامبر (ص) بر تزکیه نفس و تقوای الهی تأکید داشت و به مردم کمک می‌کرد تا از گناه دوری کنند و به خدا نزدیک‌تر شوند. مبعث، نه تنها برای مردم عرب، بلکه برای کل بشریت، راهی برای رستگاری و سعادت ابدی باز کرد.

عید مبعث سرفصل مهمی در تاریخ و تحولات تاریخ ایفا کرده است

در همین رابطه زهرا زحمتکش، پژوهشگر و استاد جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: بعثت در اصطلاح اسلامی به روزی گفته می‌شود که حضرت محمد (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) به رسالت مبعوث شده است. این اتفاق بزرگ در سن ۴۰ سالگی پیامبر (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) در غار حراء واقع در کوه نور (نزدیک شهر مکه) روی داد و سرآغاز دین مبین اسلام بود.

پژوهشگر و استاد جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان ادامه داد: طبق دیدگاه مشهور شیعه امامیه، این رویداد در روز ۲۷ رجب ۱۳ سال قبل از هجرت پیامبر (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) روی داده است. بعثت در فرهنگ قرآنی به معنای عامل برانگیختن و رسانیدن به مرحله‌ای خاص از تکامل است که در آن نوعی از تحول وجود دارد.

وی افزود: فلسفه بعثت پیامبر اکرم (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) همان فلسفه بعثت پیامبران الهی است که دو رکن اساسی آن دعوت به خدا و تکامل انسان می‌باشد. تفاوت فلسفه پیامبر (ص) با دیگر پیامبران این است که آن حضرت برنامه پیامبران گذشته را تکمیل نمود و پیامبری به او ختم گردید. بنابراین فلسفه بعثت پیامبر اکرم (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) دعوت به خدا و تکامل انسان و پاسخگویی به نیازهای مادی و معنوی او است. سایر اموری که در تبیین حکمت بعثت انبیا در قرآن بدانها اشاره شده است، در واقع فروغ اجابت دعوت خدا و جزئیات اجرای برنامه الهی تکامل انسان از جانب پیروان این آئین آسمانی است.

زحمتکش ادامه داد: خداوند اهداف متعالی و فواید بی‌شماری را در رسالت پیامبران به ویژه حضرت محمد (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) برای شکوفایی و رشد و تعالی انسان در نظر گرفته که به مهم‌ترین آنها اجمالاً اشاره می‌شود.

پژوهشگر و استاد جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان افزود: از مهم‌ترین اهداف زیربنایی و بنیادین بعثت انبیا فراخوانی مردم به پرسش خدای یگانه و دوری از طاغوت و مظاهر آن است. در سوره نحل آیه ۳۶ آمده است، «ما در هر امتی پیامبری برانگیختیم تا به آنان بگویند خدا را بپرستید و از پرستش غیر خدا (طاغوت) خودداری کنید. گروهی هدایت یافتند و گروه دیگر (به خاطر عناد و لجاجت) شایسته گمراهی و ضلالت شدند.

وی گفت: مقصود از کتاب، همان کتاب هر پیامبری است که با آن مبعوث شده است. مانند صحف نسبت به ابراهیم و انجیل نسبت به مسیح و قرآن نسبت به پیامبر اسلام (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء)، و مقصود از حکمت، آن دستورات حکیمانه است که ضامن سعادت انسان در دو جهان می‌باشد در سوره جمعه آیه ۲ اشاره شده است.

زحمتکش اظهار کرد: ما پیامبران خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنان کتاب و میزان فرو فرستادیم تا مردم به عدل و قسط قیام کنند. (حدید -۲۵)

پژوهشگر و استاد جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان افزود: این کتاب را برای تو (پیامبر) نازل کردیم تا مردم را از تاریکی‌ها به سوی روشنایی به فرمان پروردگارشان درآوری، به سوی آن خداوند شکست‌ناپذیر و ستوده (ابراهیم -۱)

وی گفت: یکی از مهم‌ترین اهداف پیامبران، تکامل عقلانی بشر است، از این رو باید عقل و دانش هر پیامبری از عقل و دانش امت خودش بالاتر و برتر باشد. پیامبر اکرم (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) می‌فرماید: خداوند هیچ پیامبر و رسولی را جز بر تکمیل خرد مبعوث نفرمود، و خرد او بالاتر از عقول امت وی است. (کافی، ج ۱، ص ۳۰، ح ۱۱)

زحمتکش اظهار کرد: پیامبر اکرم (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) فرمود: من برای تکمیل و اتمام اصول و کرامت‌های اخلاقی مبعوث شدم. (مکارم الاخلاق، طبرسی، ۲) در سایه این هدف متعالی سفارش و توصیه به رفتارهای اخلاقی از جمله: احسان به پدر و مادر، ادای حق و زن و پیمانه، عدالت در شهادت و داوری، وفا به عهد و پیمان، دوری از شرک، برپاداری حق و عدالت و تقوا و پاکی شکل می‌گیرد.

پژوهشگر و استاد جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان ادامه داد: مردم امتی واحد بودند، پس خداوند پیامبران را نویدآور و بیم‌دهنده برانگیخت و با آن کتاب خویش را به حق فرو فرستاد تا میان مردم در آنچه با هم اختلاف می‌ورزند داوری کند (بقره- ۲۱۳) داوری به حق که براساس کتاب‌های آسمانی است.

وی افزود: بهترین ره‌آورد پیامبران نشر حریت و آزادی و کرامت انسانی است، برخلاف مدعیان دروغین که هدف آنها استعمار و استثمار انسان‌هاست» «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ» ما به بنی آدم کرامت و شرافت دادیم (الاسراء- ۷۰)

زحمتکش اظهار کرد: خدای متعال در آیات متعددی، یادآوری نعمت‌های الهی را جزو دستورهای انبیا قرار داده است. «فاذکروا آلاء الله لعلکم تفلحون» پس نعمت‌های خداوند را به یاد آورید، شاید که رستگار شوید. (اعراف- ۶۹)

پژوهشگر و استاد جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان گفت: بعثت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بزرگترین حادثه در تاریخ آخرالزمان جامعه بشریت است. عید مبعث سرفصل مهمی در تاریخ و تحولات تاریخ ایفا کرده است، چرا که آخرین فرستاده خداوند همراه با کامل‌ترین دین با برآورده کردن نیازهای فکری معنوی و سیاسی به رسالت مبعوث شد و عید مبعث از ایام الله محسوب می‌شود.

وی گفت: بعثت پیامبر خاتم صلی‌الله‌علیه‌وآله فرصتی برای محور قرار دادن شخصیت ایشان در زمینه‌های تقریبی بیداری اسلامی است. در نظام ارزشی که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله آورده است، اقامه قسط جز اهداف اصلی رسالت ایشان مطرح بوده است، در سوره «حدید» آیه ۲۵ خداوند در این باره می‌فرماید: اقامه قسط جز اهداف رسالت انبیا و طبیعتاً رسالت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله است. عدالت خواسته، هدف و آرمان همه انبیا و اولیا بوده است، به طوری که آرمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بوده که شعار و پرچم اصلی قیام امام عصر عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف حول محور عدالت است. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «او خواهد آمد و جهان را از عدل و داد پر خواهد کرد».

مبعث، یک رویداد تاریخی، اجتماعی و معنوی است که در آن، خداوند متعال، حضرت محمد (ص) را به پیامبری برگزید و به عنوان آخرین فرستاده الهی، مأمور هدایت بشریت کرد. این رویداد، نقطه عطفی در تاریخ انسان بود و پیامدهای عمیقی بر زندگی بشر گذاشت.