همشهری: سازمان جهانی بهداشت درباره برخی بیماری‌ها از جمله فشارخون و بیماری‌های قلبی هدف‌گذاری کاهشی برای برخی بیماری‌ها اعلام می‌کند، اما تنها جایی که تأکید بر کاهش نیست و اگر ثابت هم بماند، شاهکار است، همین شیوع دیابت است. دلیلش هم این است که شیوع و بروز دیابت غیرقابل کنترل شده است.

شاهین آخوندزاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در سمینار تازه‌های دیابت با بیان اینکه آمار دیابت در ایران وحشتناک است، عنوان کرد: شیوع ۴،۲ درصدی در جمعیت بالغ کشور عدد قابل تاملی است که از نرم جهانی هم بیشتر داست. در حال حاضر حداقل ۶ میلیون مبتلا به دیابت، ۹ میلیون پیش دیابت داریم و سالانه حداقل ۵۰۰ هزار نفر به این آمار اضافه می‌شود.

اکونومیک ورژن بیماری هم ۱۰ میلیارد دلار است و نشان می‌دهد که ما کرونا را پست سر گذاشتیم، اما ان‌سی‌دی و دیابت نباید مورد غفلت قرار بگیرد.

او تاکید کرد: این موضوع به قدری اهمیت دارد که بیشترین تلاش شرکت‌های دارویی طی یک دهه اخیر روی داروی دیابت بوده است. غفلت از این موضوع باعث افزایش بار سیستم بهداشت و درمان می‌شود و نمی‌توانیم خدمات درست را به جامعه ایرانی ارائه کنیم. همین حالا هم بخش قابل توجهی از جامعه ما خدمات درمان را دریافت نمی‌کنند.

به تاکید آخوندزاده، مطالعات مختلف در این حوزه ضرورت دارد و در معاونت تحقیقات و فناوری هم هر کمکی نیاز باشد انجام خواهیم داد، چون در غیر اینصورت با سونامی دیابت مواجه می‌شویم.

ترند افزایشی دیابت 

باقر لاریجانی، رئیس مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران و رییس سمینار تازه‌های دیابت با تاکید بر اینکه درمان‌های متفاوتی برای دیابت وجود دارد، عنوان کرد: شیوع دیابت در کشور‌هایی شبیه ایران افزایش شدید دارد و پیش بینی می‌شود که در مناویژن ۲۰۲۱ تا ۲۰۴۵ افزایش بالاتری در مناطق مختلف داشته باشیم. باید خودمان را آماده کنیم که با بیش از ۶۰۰ میلیون دیابتی در ۲۰۴۵ مواجه شویم. ترند بیماری هم در حال افزایش است و منطقه ما جزو مناطق با شیوع بالا قرار دارد.

به گفته لاریجانی، کشور‌های عربی وضعیت بدتری دارند، اما وضعیت ایران هم جالب نیست. در ۲۰۱۶ در آمار خودمان ۷،۵درصد دیابتی در کروه بررگسالان داشتیم در ۲۰۲۱ به ۱۰،۴ درصد رسید و اکنون ۱۴ درصد داریم.

این پزشک با تاکید بر اینکه دیابت به طور جدی در حال گسترش است، عنوان کرد: مهم است که ما برنامه ملی در این باره داشته باشبم. در سال ۱۹۹۰ دیابت در رتبه ۱۷ بیماری‌ها بود، اما اکنون به رتبه هشتم رسیده است.

تثبیت آمار ابتلا هم شاهکار است 

علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت هم در سمینار تازه‌های دیابت گفت: در دوره کرونا کشور‌هایی که بیشترین بیمار را درباره بیماری‌های غیرواگیر داشتند، آسیب بیشتری دیدند و بیماران جان خود را بیشتر از دست دادند. به همین دلیل پرداختن به بیماری‌های غیرواگیر واکسینه شدن در برابر بیماری‌های واگیر است.

رئیسی با بیان اینکه اکنون در جهان یکی از هر ۱۰ نفر مبتلا به دیابت است، عنوان کرد: یکی از هر دو نفری که در معرض دیابت هستند، تشخیص داده نشده‌اند و این عدد بالایی است. بسیاری از افراد با قند ۱۲۰ تصور می‌کنند که صبح‌ها به جای قند، توت با چای مصرف کنند که بعد از شش ماه این عدد به ۲۰۰ می‌رسد و به پزشک مراجعه می‌کنند؛ بنابراین اطلاع‌رسانی در این حوزه بسیار موثر است.

او با بیان اینکه بار بزرگ بیماری در منطقه ما قرار دارد، عنوان کرد: در بحث شاخص‌های توسعه جهانی زمانی که به ریسک فاکتور‌ها می‌رسد، سازمان جهانی بهداشت درباره برخی بیماری‌ها از جمله فشار خون و بیماری‌های قلبی هدفگذاری کاهشی برای برخی بیماری‌ها اعلام می‌کند، اما تنهایی جایی که تاکید بر کاهش نیست و اگر ثابت هم بماند، شاهکار است همین شیوع دیابت است. دلیلش هم این است که شیوع و بروز دیابت غیرقابل کنترل شده است.

تنها بیماری غیرقابل پیش‌بینی 

رئیسی با بیان که تنها بیماری غیرقابل پیش بینی دیابت است، عنوان کرد: اپیدمیولوژیست‌ها سال ۲۰۰۹ پیش بینی کردند در سال ۲۰۳۰ حدود ۴۳۸ میلیون دیابتی در دنیا وجود داشته باشد. سه سال بعد گفتند ما اشتباه کردیم و این عدد ۵۵۲ میلیون خواهد بود. هشت سال بعد گفتند ۵۷۸ میلیون و ۲۰۲۱ گفتند ۶۳۰ میلیون بیمار دیابتی در آن زمان وجود دارد. تمام پیش بینی‌ها درباره دیابت اشتباه کم شماری دارند و این اهمیت زیادی دارد.

به گفته معاون وزیر بهداشت سال ۸۳ برنامه پیشگیری دیابت در نظام شبکه ادغام شد. سال ۹۴ سند بیماری‌های غیرواگیر تدوین شد که در حوزه اقدامات پیشگیرانه بیماری‌های غیرواگیر مورد توجه سازمان جهانی بهداشت قرار گرفت. این روند خوب پیش رفت، اما اکنون بعد از سه سال که برگشته‌ایم این سند فقط خاک خورده و امیدواریم بتوانیم آن را دوباره احیا کنیم.