به گزارش خبرگزاری فارس از بجنورد، نام ایران که می‌آید شاید در اولین تصویر ذهنی که برای هر شخصی ایجاد شود، موضوعاتی از قبیل تاریخ، گردشگری و طبیعت چهارفصلش است. طبیعتی که درآنِ‌واحد هم تابستان را دارد و هم زمستان، هم بهار را دارد و هم پاییز.

صنعت گردشگری (توریسم) در همه جای دنیا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده است به‌طوری‌که برخی کشورها از آن به‌عنوان منبع اصلی درآمد کشور خود بهره می‌برند. در کشورهای که از این صنعت به‌عنوان منبع درآمدزایی استفاده می‌کنند شاهد راندمان بالایی از اشتغال‌زایی و واردات ارز هستیم. همچنین به علت عدم نیاز به آموزش نیروی کار در مدت‌زمان طولانی، موجب شده تا کشورهای اروپایی بیشتر سرمایه و بودجه خود را به این صنعت اختصاص دهند.

صنعتی که ایران عزیز در کنار بسیاری از نا ملایمت‌های سیاسی اما به دلیل جاذبه‌های بسیارش همچنان یکی از مقاصد گردشگری دنیا به شمار می‌رود.

اما امروز در این وجیزه صحبت ما در خصوص جاذبه‌های گردشگری ایران نیست، بلکه می‌خواهیم در خصوص تکه‌ای کوچک از ایران به نام خراسان‌شمالی صحبت کنیم. استانی که با داشتن ظرفیت‌های مختلف فرصت‌های بسیاری برای جذب سرمایه‌گذاری و صنعت توریسم دارد. 

ظرفیت‌های خراسان‌شمالی باید احصاء شود

نام خراسان‌شمالی که می‌آید شاید ناخداگاه به این فکر بیافتیم که مرکز این استان شمال شرقی کجاست؟ بجنورد، بیرجند، بروجرد و یا بروجن. خیلی‌ها از این شوخی گلایه دارند که این اشتباه به دلیل نبود شناخت از این استان است اما منصفانه که نگاه کنیم این نام‌ها به دلیل تشابه فروانشان است نه ناشناخته بودن این مرکز استان.

از این موارد که بگذریم هر استانی برای خودش ظرفیت‌هایی دارد که در برخی از استان‌ها این ظرفیت‌ها احصاء شده و بسیاری نیز در حال استفاده از آن هستند، ظرفیت‌هایی که می‌تواند یک استان را جهش داده و منابع سرشار مالی را برای مردمانش حاصل کند.

اگر بخواهیم برخی از این ظرفیت‌ها را نام ببریم می‌توان به ظرفیت‌های گردشگری، صنایع‌دستی، کشاورزی، مذهبی، درمانی، صنعتی، فرهنگی، علمی، جمعیت جوان و ... اشاره کرد که همین‌ها در بسیاری از استان‌های کشور باعث رشد و ترقی شده است.

اما باید دید در خراسان‌شمالی کدام‌یک از این ظرفیت‌ها وجود دارد و یا چه ظرفیت‌های جدیدی می‌توان تعریف کرد.

خراسان‌شمالی با جمعیت کمی بیش از یک‌میلیون نفر که نزدیک به نیمی از آن در روستا زندگی می‌کنند با آب‌وهوای معتدل و کوهستانی در گوشه شمال شرق کشور جا خوش کرده است.

این استان جوان که در مردادماه سال جاری ۱۹ سالگی خودش را جشن گرفت تاکنون ۱۱ استاندار و ۳ سرپرست استانداری به خود دیده است که بسیاری از کارشناسان یکی از دلایل عقب‌ماندگی را همین تغییرات پی‌درپی می‌دانند.

خراسان‌شمالی که در سال جاری با افزوده‌شده ۲ شهرستان جدید حالا ۱۰ شهرستان کوچک و بزرگ را به خود می‌بیند در بین دو منطقه گردشگری شمال کشور و استان خراسان رضوی و در جوار مرقد امام رضا(ع) واقع‌شده است. همین مجاورت در بین این قطب گردشگری و مذهبی باعث شده طبق آمار سالانه ۲۰ میلیون زائر و گردشگر از این استان عبور کنند.

در عبارت فوق دو جمله «۲۰ میلیون گردشگر» و «عبور» جملاتی هستند که اولی خوشایند است و دومی باعث تأسف است! صرفاً عبور ۲۰ میلیون گردشگر نه‌تنها هیچ ثمره‌ای برای استان ندارد بلکه باعث هزینه‌زا بودن نیز است.

با نگاه اولیه به موضوع به این پی می‌بریم که این تعداد گردشگر نیاز به یک مدیریت برای ماندگار است، حوزه‌ای که مدیریتش چندبعدی و بین دستگاهی بوده و همه برای رسیدن به این مهم باید برنامه داشته باشند. 

ماندگاری مسافر در خراسان‌شمالی ۳۰ در صد افزایش یافت!

علی مستوفیان، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌شمالی در این خصوص اظهار کرد: از ابتدای تابستان تا پایان مردادماه سال جاری شاهد افزایش ۳۰ درصدی ماندگاری مسافر در استان خراسان‌شمالی بودیم.

وی گفت: با توجه به تحلیل‌های صورت گرفته از آمارهای به‌دست‌آمده از ابتدای تابستان تا پایان مرداد شاهد ماندگاری بیش از دو روز مسافران در استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته و رشد ۳۰ درصدی آن بودیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌شمالی این آمار را امیدوارکننده خواند و افزود: در راستای سیاست‌ها و چشم‌اندازهای ترسیم‌شده در توسعه صنعت گردشگری استان و برنامه‌های معرفی می‌توان خراسان‌شمالی را با برنامه‌ریزی درست و پیگیری‌های مجدانه به‌عنوان مقصد میانی گردشگری تبدیل کرد.

مستوفیان ادامه داد: با اجرای برنامه‌های همچون بازاریابی، تبلیغات، حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی و ملی، معرفی صنایع‌دستی، جاذبه‌های گردشگری، فضاهای فرهنگی تاریخی، اکو توریسم و ظرفیت‌های گردشگری مذهبی و نیز تولید محتوا و حضور در شبکه‌های استانی و ملی صداوسیما و اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی اعم از گردشگری مذهبی، گردشگری کودک، گردشگری حیات‌وحش و اکو توریسم، استان خراسان‌شمالی در نوروز ۱۴۰۲ از یک استان عبوری به استان مقصد میانی سفر تبدیل شد.

وی گفت: با توجه به اینکه در حال تهیه سند راهبردی مطالعات گردشگری هستیم تداوم این اقدامات و برنامه‌ها می‌تواند باعث افزایش هرچه بیشتر ماندگاری مسافر در استان شود و ما بتوانیم از مزایای حضور مسافران در استان در راستای اشتغال، توسعه صنعت گردشگری، پویایی استان و ایجاد یک درآمد پایدار بهره‌مند شویم.

همین آمار ماندگاری نیز جای بسی امیدواری دارد ولی شاید نگاه متفاوت‌تری باید برای ماندگاری مسافر در استان اتخاذ شود.

بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند یکی از اقداماتی که لازم است برای جذب ماندگاری مسافر در استان انجام داد موضوع جذب سرمایه‌گذار در حوزه‌های مختلف است.

سرمایه‌گذاری در چه حوزه‌هایی؟

ابتدا باید ظرفیت‌های خراسان‌شمالی را احصا و آن‌ها را اهم و مهم کرد، باید دید کدام‌یک از زمینه‌های رشدی که پیش‌تر از آن نام بردیم در خراسان‌شمالی وجود دارد و یا پررنگ‌تر هستند. همچنین نقاط ضعف استان نیز باید بررسی شود و باید دید چه مواردی باعث فرار سرمایه‌گذاری می‌شود. 

خراسان‌شمالی را بانام گنجینه فرهنگ‌ها می‌شناسند، وجود قومیت‌های مختلف در خراسان‌شمالی که هر یک دارای آداب‌ورسوم و تولیدات خاص خود هستند می‌تواند فرصتی را برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند.

صنایع‌دستی فرصتی برای سرمایه گزاری

مدارک موجود از زمان‌های دور تولید صنایع‌دستی در استان خراسان‌شمالی را تائید می‌کند. نقش و طرح‌های استفاده‌شده در این صنایع ریشه در باورها و اعتقادات این مرزوبوم دارد، هنرمندان این سرزمین با طرح و نقش‌های متنوع و بارنگ‌های طبیعی از طبیعت به خلق این آثار پرداخته‌اند. این تولیدات به دلیل وجود اقوام ترک، کرمانج، فارس، تات و ترکمن دارای تنوع بی‌شماری است.

سفره کردی، پلاس، پاپوش‌های سنتی، ساخت‌وسازهای سنتی، رنگرزی سنتی، دوخت لباس‌های محلی، زیلوبافی،گلیم‌بافی و نمدمالی از نمونه‌های صنایع‌دستی هستند که در استان خراسان‌شمالی به‌وفور تولید می‌شوند.

گلیم هنر دست‌زنان خراسان‌شمالی

گلیم را می‌توان یک نوع فرش پرزدار دانست که از تنیده شدن تاروپود در هم به وجود می‌آید و از باسابقه‌ترین زیراندازها محسوب می‌شود و دارای سابقه‌ی هفت‌هزارساله است. کاربرد بیشتر گلیم به‌عنوان زیرانداز است که الیاف به‌کاررفته در آن عمدتاً طبیعی است.

نقوش بکار رفته در گلیم الهام گرفته از فرهنگ سنتی و محلی این دیار است. در بافت گلیم از نقشه زیاد استفاده نمی‌شود و بیشتر ذهنی است. گلیم‌های تولیدی در این سرزمین دارای بافت یکرو و دو رو می‌باشند و می‌توان به‌عنوان جوال، رومیزی، روفرشی، خورجین، پادری، زیرانداز و گلیم تزیینی همچون تابلو، کوله‌پشتی، رومبلی، کیف و کفش زنانه جوراب و دستکش و زانو و چارق بند نیز مورداستفاده قرارداد.

سفره کردی

مرسوم‌ترین هنر عشایر کرمانج خراسان‌شمالی بافتن نوعی گلیم به نام سفره کردی است که راوی قصه زندگی بافنده است. این هنر اصالتش به خراسان‌شمالی برمی‌گردد و توسط زنان هنرمند کرد عشایر بافته می‌شود که جایگاهش اغلب شیروان، فاروج، اسفراین، بجنورد و مانه است.

اندازه سفره کردی متفاوت است و طرح‌های بسیار زیبا و خلاقانه که درواقع بیانگر اعتقادات این منطقه است بر روی آن نقش می‌بندد. جنس سفره کردی از پشم است.

طرح و نقش‌های متنوع و متعدد برگرفته از نقش‌های ذهنی و خیالی، حیوانی، گیاهی و اشکال هندسی، دایره، مثلث و مربع است.

این مطلب پیش‌زمینه‌ای بود برای بیان تمام ظرفیت‌های بالقوه‌ای که در خراسان‌شمالی وجود دارد و باید باهمت مردم و مسئولین بالفعل شود. بیان تمام ظرفیت‌های خراسان‌شمالی را نمی‌توان در یک گزارش خلاصه کرد، به همین دلیل این مطلب را در سلسله گزارش‌هایی ادامه خواهیم داد.

پایان پیام/ن/س