به گزارش خبرگزاری اقتصادایران  از تبریز، تاریخ ایران زمین دونیم است، قبل و بعد از مشروطیت. روح آزادی خواهی در ایران زمین از خانه مبارزانی چون ستارخان و باقرخان‌ها شروع می‌شود و سرتاسر ایران را می‌گیرد و اکنون خانه مبارز بزرگ آن، باقرخان خرابه ای بیش نیست و نیازمند احیا و مرمت فوری است.

هویت یک شهر با بناها و مکان‌های تاریخی آن شهر مشخص می‌شود. از طرفی بناها و اماکن تاریخی به فضای شهر، روح شهری خاصی می‌دهند که آن را از بقیه شهرها متفاوت‌تر می‌کند.

روح شهری تبریز را با قدم زدن در کوچه‌ها و خیابان‌های تاریخی این کهن شهر می‌توان تا مغز استخوان حس کرد. مناظر و بناهای تاریخی شهر از محلات تاریخی درب‌دار گرفته تا دالان‌های توی در توی و شلوغ بازار، از بلندای ارگ علیشاه تا گنبد آجری شکل مسجد کبود، از کبوتران مسجد صاحب الامر تا بادگیرهای کوه‌های سرخ عون بن علی و همه و همه روح انسان را در این شهر بیدار می‌کنند.

در کنار تمام این بناها، تبریز با خانه های تاریخی خود نیز زبانزد بقیه شهرهاست، خانه مشروطه، پروین، ختایی، نیکدل، استاد شهریار و بسیاری از خانه های دیگر که هر کدام سندی بر فرهنگ و ادب این کهن شهر است. اما در این میان گویا خانه شخصیتی اساطیری که مردم آذربایجان ارادت خاصی به آن دارند و در تاریخ خود به آن می بالند مورد بی مهری واقع شده و آن خانه، خانه باقرخان است خانه ای که در گذر بی رحمانه زمان به خرابه‌ای مبدل شده و چنان تاسف بار است که شاید نبود آن بهتر از بودنش به این شکل باشد. این دعایی است بی رحمانه، ولی ای کاش روزگار آن خانه را سال‌ها قبل از ما می‌گرفت تا خود شاهد این روزهایش نباشد.

ستون‌های ریخته شده و نا استوار، در و پنجره های کنده شده، سقف فرو ریخته و تمام اجزای ویران شده خانه که زمانی شاهد فعالیت‌های مبارزان مشروطه‌خواهان بودند. تاریخ ایران زمین از این خانه به دو نیم تقسیم شد قبل و بعد از مشروطه. اما این خانه اکنون به حال خود رها شده و ساماندهی و نگهداشت آن درگیر مشکلات بین سازمان‌های ذی ربط و مشکلات اداری و مالی است.

چنانچه  عابدین خرم، استاندار آذربایجان شرقی از تملک و احیاء خانه تاریخی باقرخان به عنوان یکی از اولویت ها و خواسته های مردم استان و تبریز از دولت آیت الله دکتر سید ابراهیم رئیسی یاد کرد و عزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز وعده بر تحقق این خواسته مردم آذربایجان داده بود. در این راستا دوره اول سفر رئیس جمهور مردمی به تبریز بر مردم آذربایجان آمد داشت و شهرداری تبریز با اعتبار ۹۰ میلیارد تومان برای تملک خانه تاریخی باقرخان و زمین های اطراف آن برای احداث پارک و تبدیل شدن به یک مجموعه گردشگری و تفریحی هزینه کرد ولی بعد از تملک همچنان همتی برای مرمت و بازسازی آن از سوی متولیان میراث فرهنگی دیده نشد. 

اکنون این خانه برای احیا فرصت چندانی ندارد. این خانه تمام زور خود را برای باقی نگهداشتن بقایای خود تا این لحظه زده و ستون‌های آن دیگر توانی برای ایستادن ندارند. سقف خانه فرو ریخته و نهایتا یکی دو سال اگر این چنین پیش برود هویدا خواهد بود، تا با خاک یکسان شود. این خانه برای ماندن، ملتمسانه کمک می خواهد نه برای خود که برای زنده نگهداشتن روح مشروطه‌چی‌ها و آزادی‌خواهان دوران طلایی قاجار. سلسله‌ای که از کهن‌شهر تبریز برخواست و حفظ تمام اسناد و بناهایی که نشانی از آن روزها باشد، بر این شهر واجب است.

هرچند خطه آذربایجان به آزادی خواهانش همچون ستارخان و باقرخان شهره دارد ولی این افراد شخصیت ملی دارند. چراغ مشروطه را از کوچه امیرخیزی و کوچه سالار دربندی که بعدها سالارملی در خیابان امام نامیده شد، روشن کردند ولی نهایتا سرتاسر ایران را نورانی ساختند. 

قدر دانستن گوشه خدمتی که باقرخان و همسنگری‌هایش در راه مشروطه برای ایران کردند، کافیست تا تمام پروژه‌ها و طرح‌های گردشگری را نیمه کاره رها و برای احیای این خانه از همین حالا شروع کرد که شاید فردا صبح خیلی دیر شده باشد. انصاف نیست چنین بی‌رحمانه با یادگار شخصی که ما تاریخ خود را به او و امثال ایشان مدیونیم، رفتار کنیم. چرا که از خشت به خشت این خانه تاریخ، هویت، استقامت و مبارزه طلبی می‌بارد.

حال دلمان روشن است به سفر دور دوم رئیس جمهور به تبریز، این بهترین مجالی است که با تعیین تکلیف و یا تامین اعتبار ملی برای احیا خانه، شاهد مرمت و بازسازی و تبدیل آن به یکی از قطب های گردشگری تبریز باشیم.

اکنون مهم احیای خانه است چه به دست اداره میراث فرهنگی باشد که وظیفه ذاتی در این زمینه با این ارگان است یا از اعتبار ملی که این امر شاید در ازاء خیلی از پروژه‌های که باید با اعتبار ملی حل و فصل می‌شد ولی با اعتبارات شهری تامین شد، باشد تا به سرمنزل مقصود برسد.

با وجود اینکه خانه باقرخان مشهور به سالار ملی در سال ۹۹، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و بعدها زمین آن توسط شهرداری تبریز برای احیاء تملک شد ولی عملا نمودی از احیا و بازسازی در آن دیده نمی شود. طی این سال‌ها چندین بار مسئولان وعده مرمت و بازسازی آن را داده‌اند و البته یک سری فعالیت‌های نیز انجام شد ولی نهایتا نتیجه‌ای که باید می داشت، نداشت.

اکنون در آستانه سفر دور دوم هیات دولت به تبریز، مردم آذربایجان دل نگران این موضوع هستند که آیا احیاء و بازسازی خانه تاریخی باقرخان جز مصوبات این سفر خواهد بود یا نه؟

پایان پیام/