به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، هم زمان با بالاگرفتن تب فوتبال و رقابت‌های جام جهانی و توجه بخش زیادی از مردم دنیا به این رویداد ورزشی، عده‌ای نیز این رویداد را از دید روانشناسی و اجتماعی بررسی کرده‌اند.

کتاب «جامعه‌شناسی فوتبال در بافتی جهانی» که پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر کرده، یکی از کتاب‌های قابل تأمل در این حوزه است.

نویسنده این کتاب یعنی جیم کله لند پیچیدگی‌های تاریخی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این بازی را در اروپا، آفریقا، اقیانوسیه، آسیا و آمریکای شمالی و جنوبی بررسی کرده است و کتاب از طریق رهیافتی موضوعی، پیشرفت‌های اصلی و مباحث جامعه‌شناختی را در فوتبال تحلیل ‌می‌کند و به موضوعاتی چون تاریخ فوتبال و اشاعه جهانی آن؛ نقش خشونت؛ فیفا و اداره فوتبال جهان؛ نژاد، نژادپرستی و سفیدی؛ جنسیت؛ تغییر ماهیت هواداران؛ رسانه و انقلاب مالی در فوتبال؛ تبدیل بازیکنان به سلبریتی‌هایی جهانی، و رشد لیگ‌های جهانی در سراسر جهان می‌پردازد.

نویسنده کتاب استاد علوم اجتماعی دانشگاه لوبوروی انگلستان است. وی با استفاده از مثال‌های متنوع از سراسر دنیا، در هر فصل کتاب، تغییرات متفاوت فرهنگی و اجتماعی را به‌ویژه از دهه 1990 نشان می‌‌دهد؛ دهه‌ای که در آن روابط فوتبال با رسانه‌‌های جمعی و سایر شبکه‌‌های فراملی اهمیت یافت و به‌لحاظ مالی سودآور شد. نویسنده این کتاب معتقد است با اینکه فوتبال محبوب‌ترین ورزش هر کشور نیست، اما کشور‌های زیادی از جمله برزیل، روسیه، هند و چین از قدرت فوتبال برای مقاصد اجتماعی- فرهنگی، سیاسی و اقتصادی استفاده می‌‌کنند، مثلاً از طریق کسب میـزبانی مسابقات چندجانبه مانند جام جهانی.

حمید پورنگ، مترجم این کتاب نیز با اشاره به اینکه فوتبال یکی از مهمترین پدیده‌های اجتماعی و حتی فرهنگی سیاسی و اقتصادی در قرن بیست و بیست و یکم است، در مقدمه کتاب نوشته است: «جامعه‌شناسی بسیار دیر مطالعه این ورزش را آغاز کرد و با اینکه شکل‌گیری فوتبال مدرن به قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم برمی‌گردد یعنی همان دور‌ه‌ای که جامعه‌شناسی کم‌‌کم در حال رشد و بالندگی بود، نگاهی به آثار بزرگان این حوزه نشان می‌دهد که هیچ یک به این پدیده از منظری جامعه¬‌شناختی التفاتی نداشته‌اند و حتی در دوره‌‌های بعدی و به‌رغم شروع برگزاری مسابقات جام جهانی در 1930 و استقبال انبوه تماشاگران، باز هم نشانی از توجه به فوتبال در آثار اندیشمندان علوم اجتماعی آن زمان دیده نمی‌شود.

شاید بتوان گفت این غفلت و نادیده‌ انگاری از سر عمد بوده است زیرا تا مدت‌ها فوتبال تفریح و سرگر‌می‌ عاری از تمدن و توام با خشونت اقشار و طبقات کارگری و فرودست جامعه تلقی ‌می‌‌شد که برای جامعه‌شناسی و ‌برج¬ عاج‌ نشین که عمدتاً روی تحولات کلان مقیاس جوامع (به‌ویژه جوامع مدرن) و فهم کنش‌های انسان متمدن اروپایی متمرکز بودند، ارزش مطالعاتی نداشت.

اما در دهه‌های اخیر خصوصاً از دهه 1980 به بعد، مقوله فوتبال مورد توجه جدی جامعه‌شناسان و اصحاب علوم اجتماعی قرار گرفته و آثار و پژوهش¬‌های متعددی در این زمینه چاپ و منتشر شده است.» کتاب «جامعه‌شناسی فوتبال در بافتی جهانی» در سال 2015 منتشر شده است و از منظری جامعه‌شناختی به تحلیل این ورزش و ارتباط آن با سایر پدیده‌های اجتماعی فرهنگی امروز ‌می‌‌پردازد.هر یک از بخش‌های کتاب به شکلی تنظیم شده که علاوه بر سیر تاریخی، سایر ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این ورزش در مقیاسی جهانی مورد بحث و کنکاش قرار گیرد. کتاب «جامعه‌شناسی فوتبال در بافتی جهانی» نوشته جیم کله لند با ترجمه حمید پورنگ از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ترجمه و منتشر شده است.

انتهای پیام/