به گزارش  خبرنگار خبرگزاری اقتصادی ایران ، هنرمندان گرافیک باتوجه به توانایی های خود در خلق اثر هنری متفاوت می توانند در جریان بخشیدن به اقتصاد بازار ایران و هویت بخشیدن به آن تاثیر گذار باشند از آنجایی که گرافیک هنری نو است ، از این رو به این موضوع که گرافیک ایران می تواند نقش مهم و تاثیرگذاری بر اقتصاد معاصر ایران داشته باشد و اینکه خرید و فروش آثار گرافیکی می تواند جزو مباحث اصلی اقتصاد هنر ایران و یکی از راه های معاش در این عرصه می باشد خرید و فروش آثار گرافیکی می تواند روند رو به رشدی در اقتصاد هنر معاصر ایران داشته باشد که روند رو به رشد را می توان از سال 1391 تا کنون در حراجی های مختلف تهران که با روش گردآوری و بعد تحلیل اطلاعات جمع آوری و بررسی شده، هم در آثار هنرمندان متاخر و هم در میان هنرمندان جوان مشاهده کرد. در این خصوص گفتگویی با استاد ایرج میرزا علیخانی داریم:

 استاد ایرج میرزاعلیخانی متولد جمعه ۱۱ آبان‌ماه ۱۳۳۵، فارغ التحصیل رشته “ارتباط تصویری” از دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، یار دیرین استاد مرتضی ممیز (پدر گرافیک ایران)، عضو هیئت موسس و اولین هیئت مدیره و نایب رئیس “انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران“، عضو هیئت موسس و اولین هیئت مدیره “انجمن صنفی شرکت های تبلیغاتی ایران” و عضو Art Direction Club نیویورک

 وضعیت اقتصادی طراحان گرافیک در زمان کنونی جامعه را چگونه ارزیابی می کنید؟ متاسفانه طراحان گرافیک متوجه نشدند که مسئولیت و کار بزرگی بر عهده دارند و با عدم اعتماد به نفس کافی مواجه هستند برنامه هایی که برای این بخش است را انجام نمی دهند و این مبحث به کنفرانس و نشست ها و گفت و شنود نیاز دارد که به تفضیل سر قیمت گذاری ها در انجمن صحبت شده که چرا قیمت ها در انجمن بالا است اما من معتقد هستم هیچ شخصی با این قیمت هایی که در انجمن گرافیک است  نمی تواند گذران زندگی داشته باشد ما اگر حرفه ای را انتخاب می کنیم بایستی از این حرفه بتوانیم گذران زندگی کنیم مسلما این قیمت ها مغایر با این اصل است و بایستی بالاتر از این قیمت ها دریافتی داشته باشد  واقعیت این است که کار و زحمتی که طراح گرافیک می کند بسیار بالاتر از این قیمت ها است و در حال حاضر هیچ طراح گرافیکی وجود ندارد که از حرفه اش امرار معاش کند و اگر هم باشند بسیار در تعداد محدود هستند.

در جهت تغییر دیدگاه سفارش دهندگان طراحی گرافیک از لحاظ اقتصادی و هنری چه راه کارهایی را پیشنهاد می دهید؟ انجمن گرافیک دو هدف دارد، اولین هدف این است که  گرافیک را به عموم جامعه معرفی کند و با این روش سطح آگاهی و دیدگاه مردم رابه اینکه کار گرافیکی را بایستی به کارشناس تحصیلکرده آن رشته سپردد و هدف بعدی انجمن گرافیک در رابطه با طراحان گرافیک است که خودشان را ارزان نفروشند و به دلیل عدم آموزش درست و عدم راهنمایی صحیح بزرگان هر دو علت باعث شده که اشخاصی  را که با صرف بلد بودن نرم افزار گرافیکی و یا فتوکپی سر کوچه را رقیب خود بدانند در صورتیکه  طراحان گرافیک از لحاظ اطلاعات و کار گرافیکی  از آنها بسیار بالاتر و حرفه ای ترهستند ما قبل از اینکه دیدگاه سفارش دهنده را تغییر دهیم ابتدا بایستی دیدگاه خود را تغییر دهیم  طراح گرافیک باید بداند که یک فوق تخصص است، در کشور ما به طراح گرافیک در حد یک کارشناس ارشد آموزش داده می شود  واقعیت این است که کدام یک از ما چهره یک کارشناس ارشد را داریم این یک واقعیت است من قبل از اینکه به دیدگاه سفارش دهنده نگاه کنم بایستی به جایگاه واقعی خود در جامعه باور داشته باشم.

یک طراح گرافیک چگونه خود را مانند یک ورزشکار قدرتمند کند چون به دانشگاه ورزش رفته پس باید بهترین فوتبالیست باشد نه باید تمرین و ممارست دائم داشته تا  بتواند در روز مسابقه جایگاه خود را پیدا کند،کدام یک از طراحان گرافیک از اتفاقات گرافیکی جهان آگاه هستند؟ کدام یک از طراحان گرافیک کتاب های بروز گرافیک جهان را تهیه  و مطالعه می کنند؟ وقتی که آنها از اتفاقات جهانی گرافیک اطلاعی ندارند پس نباید انتظار برخورد درست جامعه را داشته باشند که با ما رفتار مناسبی داشته باشند. توانایی یک طراح مانند طلا باارزش است و طلا همواره طلا است و در مواقع بحران اقتصادی ارزش طلا بالا می رود و در این صورت بقیه مسائل خودبه خود قابل حل است انجمن بیش از 1000 نفر عضو دارد که اگر هر کدام از این اشخاص هفته ای یک کتاب بخوانند آمار نشر کتاب صدها هزار برابر می شود در واقع ضعف از خود ما است عادت نکنیم که عادتمان می دهند ضعف را از بیرون ببینیم ، این سفارش دهنده است که مشکل دارد  درست نیست بایستی ابتدا خود فرد آگاهی در حرفه اش داشته باشد و اگر پول بنز را می خواهد نمی تواند ژیان تحویل دهد . پس باید یاد گرفت مطابق با حرفه چگونه لباس پوشید ؟ و به عنوان طراح چگونه با سفارش دهنده ارتباط داشت ؟ و باید آموزش دید چه آموزش اجتماعی، چه آموزش مدیریتی و....و هر نوع آموزشی که برای یک طراح گرافیک می تواند مفید باشد.

با توجه به اینکه علم گرافیکی عموم مردم ایران در سطح پایینی است علت موفقیت خود را در این عرصه چه می دانید؟فکر می کنم این جمله اساسا اشتباه است مگر تمام مردم به علم جراحی آگاه هستند یا تمام جامعه بهترین تکنسین های برق هستند به عبارتی موفقیت شخصی دربالا و پایین بودن آگاهی مردم جامعه در آن رشته مورد نظر نیست. اگر درامریکا پرفسور بارنار جراح قلب است این به این معنی نیست که تمام مردم امریکا  به این علم آگاه هستند ، اما اگر سوال این باشد که جامعه ما شناختی به طراحی گرافیک نداره جواب بسیار متفاوت است.

ایا بعد از تحصیل برنامه خاصی داشتید؟ از روزی که با استاد مرتضی ممیز آشنا شدم اولین چیزی که برای بنده جذاب بود که سرلوحه کارم قرار گرفت برنامه ریزی در کار و حرفه بود استاد مرتضی ممیز  برنامه ریزی در کار و حرفه خود چه به صورت یک طراح گرافیک ، چه به صورت شخصی و چه به صورت یک استاد در کلاس درس و چه در کار دولتی در کانون پرورشی فکری کودکان بودند ایشون همیشه یک جمله معروف داشتند که می گفتند هر وقت من را از کاری ممنوع کنند من هزار کار دیگه نوشته شده آماده دارم که بایستی به انجام آنها برسم من هم دقیقا از همان زمان برنامه ریزی هایی را برای خودم تعیین کردم که مهمترین آن رسیدن گرافیک به شهرستان ها است یعنی توجه به شهرستان ها در حیطه گرافیک است و در این مسیر هر کاری در توانم باشد انجام می دهم و خواهم داد دومین هدفم آشنایی گرافیک در جامعه است و در واقع گرافیک در جامعه ما شناخته شده نیست البته قرار نیست آَشنا بشوند و خیلی ها با خیلی از حرفه ها آشنا نیستند ، اولین هدفی که از تاسیس انجمن صنفی طراحان گرافیک داشتیم که چهار نفر بودیم شناساندن گرافیک به جامعه بود و متاسفانه جامعه گرافیک ما بسیار عقب تر از جامعه گرافیک جهانی است ساده نگری در حیطه نشانه نشان می دهد که ما چقدر از طراحی گرافیک دور هستیم چه در حیطه آموزش و چه در حیطه فعالت های اجرایی یک کنفرانس و سخنرانی در شیراز داشتم در این باره بود که نشانه آن چیزی نیست که دارند آموزش می دهند حدود سی سال است که طراحی نشانه در جهان تغییر کرده  و اتفاقات بی نظیری در طراحی نشانه رخ داده است  جدیدا یک نشانه طراحی کردم به عنوان مبل قنبری که بسیار متفاوت از نشانه های روز گرافیک ایران است و برای همه سوال شده است که آیا این یک نشانه است موضوع این است  که قبل از اینکه سوال کنیم تحقیق و مطالعه داشته باشیم وجستجو کنیم که طراحی نشانه چه حال و هوایی پیدا کرده است و اگر کسی یک تلنگری به این وضعیت زده بایستی به آن شخص بها داد اما متاسفانه جستجو را در جوان ها نمیبینم ذوق و کشش را در گرافیک نمیبینم و ما نسبت به اتفاق جهانی گرافیک بسیار کند و عقب هستیم از این رو از همان دیدار اولیه که با استاد ممیز داشتم برنامه های مدونی را تنطیم کرده و در این باره خود را موظف و واجب می دانم که به آن ها جامع عمل بپوشانم.

از دوران کودکی خود بگویید اینکه چگونه به دنیای هنر و گرافیک کشیده شده اید؟

تقریبا تمام انسان هایی که در روی کره زمین در حیطه هنر قدم برمی دارند از دوران کودکی به سه موضوع علاقمند هستند هنر، طبیعت و ورزش  البته من در این رابطه آمار دقیقی ندارم که آیا همه هنرمندان اینچنین بودند یا نه ولی تا آنجایی که من برخورد کردم اکثریت در دوران کودکی با هنر به نوعی در گیربودند من هم در دوران کودکی از این قائده مستثنی نبودم  در خانواده ای رشد کردم که پدر و مادرم علاقه خیلی شدید و عجیب و غریبی به هنر داشتند در سال های 1920 ما در منزل معلم خصوصی موسیقی داشتیم  و پدری داشتم من رو با طبیعت آشنا کرد و من رو به طبیعت می برد و خانواده ما رابطه تنگاتنگی با ورزش داشتند من در سه ورزش در حد بالایی فعالیت داشتم  و دنیای کودکی من اینگونه شروع شده خواهران بزرگترم گام های بلندی را برداشته و ادبیات در خانواده ما جایگاه ویژه ای داشت  مطالعه در خانواده ما بسیار اهمیت داشته  طوری که کیهان بچه ها و دختران و پسران جزو مجلات هفتگی بوده و وقتی که بزرگتر شدیم برای من تصویرگری بالاترین نقطه جذابیت بود و هر چه به جلو می رفتم با دنیای زیبای گرافیک بیشتر آشنا می شدم و طی سفری که به ایتالیا داشتم ابتدا آگاهانه با هنرهای زیبای ایتالیا ارتباط پیدا کردم  به ایران که برگشتم در رشته گرافیک از دانشگاه هنرهای زیبای تهران قبول شدم و گرافیک برای من دنیای بسیار بسیار جذاب و پر هیجانی است و طراحی نشانه از علایق اصلی من در این رشته است ، با دقت کارهای دیگران را نظاره گر هستم می بینم و اطلاعات جمع آوری می کنم زیرا حکایت طراحی نشانه به گفته استاد مرتضی ممیز کم گوی و  گزیده گوی ویژگی اصلی و مهم طراحی گرافیک است که طراحی نشانه جمله ی ناب ناب ایشون است.