عوارض آزادراهی مبلغی است که رانندگان برای استفاده از آزادراههای کشور پرداخت میکنند. این مبلغ، منبع درآمدی برای نگهداری، توسعه و بهرهبرداری از آزادراهها بهحساب میآید. در بسیاری از کشورها، سیستم اخذ عوارض بهعنوان یکی از روشهای اصلی تامین مالی جادهها و زیرساختهای حملونقل عمل میکند. در ایران نیز نرخ عوارض آزادراهی با توجه به مسافت پیمودهشده و نوع وسیله نقلیه متفاوت است.
خودروهای سواری معمولا کمترین نرخ عوارض را پرداخت میکنند؛ درحالیکه وسایل نقلیه سنگین مانند کامیونها و اتوبوسها هزینه بیشتری را برای عبور از آزادراهها متحمل میشوند. علاوه بر این، برخی از آزادراهها بهصورت مشارکتی بین دولت و بخش خصوصی ساخته شدهاند و عوارض دریافتی از آنها بهطور مستقیم برای بازگشت سرمایهگذاریهای اولیه و هزینههای نگهداری مورد استفاده قرار میگیرد.
عوارض سالانه شهرداری یکی دیگر از هزینههایی است که مالکان خودروها باید پرداخت کنند. این مبلغ تحت عنوان عوارض سالانه خودرو شناخته میشود و هدف آن تامین بخشی از هزینههای مدیریت شهری، بهبود زیرساختهای حملونقل عمومی و کاهش آلودگی هوا از طریق محدود کردن استفاده از خودروهای شخصی است.
موضوعی که برای پرداخت عوارض شهرداری خودرو باید به آن توجه کنید، این است که این عوارض با توجه به نوع، مدل، سال ساخت و ارزش خودرو متغیر است. در سالهای اخیر، دولت با افزایش نرخ عوارض سالانه خودرو، سعی در تامین منابع مالی بیشتر برای مدیریت شهری داشته است. در برخی شهرها، این مالیات بهصورت تصاعدی محاسبه میشود؛ یعنی خودروهای گرانتر مشمول مالیات بیشتری خواهند شد.
طبق اعلام سازمان راهداری و حملونقل جادهای، نرخ عوارض آزادراهی در سالهای اخیر افزایش نداشته و این موضوع باعث کاهش منابع مالی لازم برای نگهداری آزادراهها شده است. «رضا اکبری»، رئیس سازمان راهداری، در نشست خبری نمایشگاه حملونقل اعلام کرد که در دو سال گذشته پیشنهاد افزایش نرخ عوارضی به شورای اقتصاد ارائه شد و پس از بررسیهای طولانی، با افزایش نرخ عوارض ۵ آزادراه دولتی موافقت گردید.
وی افزود که روش جدید محاسبه عوارض آزادراهی بهصورت پیمایشی خواهد بود. این بدان معناست که نرخ عوارض خودروها در طول آزادراهها ثابت نخواهد بود و میزان عوارض پرداختی بر اساس مسافت طیشده محاسبه خواهد شد. این اقدام با هدف رعایت عدالت در پرداخت عوارض انجام میگیرد؛ به این ترتیب، کسانی که مسیر کوتاهتری را در آزادراه طی میکنند، هزینه کمتری پرداخت خواهند کرد و خودروهایی که طی مسافت بیشتری دارند، هزینه بیشتری متحمل خواهند شد.
از سوی دیگر، معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که تا شب عید، نرخ عوارض آزادراههای خصوصی و مشارکتی افزایش نخواهد داشت؛ اما ممکن است که این نرخها در سال ۱۴۰۴ بازنگری شوند. با توجه به سیاستهای جدید انتظار میرود که در سال ۱۴۰۴ نرخهای جدیدی برای این عوارض اعمال شوند؛ ولی در حال حاضر هنوز مبلغ رسمی عوارض تعیین نشده است. ناگفته نماند که اگر عوارض آزادراهی به اشتباه برای شما ثبت شده باشد، میتوانید برای اعتراض به عوارض آزادراهی اقدام کنید.
عوارض سالیانه خودرو یکی از هزینههایی است که مالکان خودرو موظف به پرداخت آن هستند. در سال ۱۴۰۴ نیز محاسبه این عوارض همچنان بر اساس ارزش خودرو انجام خواهد شد. اگر بخواهیم شما را با فرمول محاسبه عوارض سالیانه خودرو آشنا کنیم، باید بگوییم که بر اساس آخرین اطلاعیه سازمان شهرداریها، فرمول محاسبه عوارض شهرداری در سال ۱۴۰۴ به شرح زیر است:
بهطور مثال، اگر قیمت یک خودرو داخلی ۳۰۰ میلیون تومان باشد، عوارض سالیانه آن ۳۰۰ هزار تومان خواهد بود؛ اما اگر همان خودرو وارداتی باشد، عوارض سالیانه آن ۴۵۰ هزار تومان محاسبه میشود. لازم به ذکر است که ارزش خودروها برای محاسبه عوارض سالیانه، توسط سازمان امور مالیاتی تعیین میشود و در قالب یک جدول رسمی انتشار مییابد. این جدول هر سال در زمستان منتشر میشود و از ابتدای سال بعد به اجرا درمیآید. بنابراین، هرگونه تغییر در قیمت خودروها ممکن است بر مبلغ عوارض تاثیر بگذارد.
امروزه بسیاری از پرداختهای مربوط به عوارض خودرو از طریق سامانههای آنلاین انجام میشوند. در صورتی که قصد دارید تا بدهیهای خودرو را بهصورت آنلاین پرداخت کنید، یکی از پلتفرمهای معتبر در این زمینه که میتوانید به سراغ آن بیایید، سایت آیتول است. رانندگان با استفاده از آیتول میتوانند به راحتی عوارض آزادراهی خود را ببینند و پرداخت کنند. همچنین امکان استعلام عوارض سالانه شهرداری و پرداخت آن نیز در سایت آیتول فراهم شده است. البته، خدمات سایت آیتول تنها مربوط به این بخش نیست و شما میتوانید در این سایت از خدمات مرتبط با خودرو و بیمه استفاده کنند.
برای پرداخت آنلاین عوارض کافی است به وبسایت آیتول مراجعه کنید؛ اطلاعات پلاک خودرو خود را در محل مربوطه بنویسید و عوارض مورد نظر را بپردازید. این سامانه به شما امکان میدهد که بدون نیاز به مراجعه حضوری، تمامی امور مربوط به پرداخت عوارض را در کمترین زمان ممکن انجام دهید.
حرف آخر
با توجه به تغییرات احتمالی در نرخ عوارض آزادراهی و مالیات سالانه خودروها در سال ۱۴۰۴ ضروری است که رانندگان و مالکان خودروها از این تغییرات آگاه باشند و بهموقع برای پرداخت عوارض اقدام کنند. اجرای نرخهای پیمایشی در عوارض آزادراهی و محاسبه عوارض شهرداری بر اساس قیمت خودرو از مهمترین تغییرات پیشرو هستند. استفاده از سامانههای پرداخت آنلاین مانند آیتول میتواند فرایند پرداخت را سادهتر میکند و مانع جریمههای احتمالی میشود. در نهایت، توجه به این تغییرات و پرداخت بهموقع عوارض میتواند هزینههای اضافی را کاهش دهد و از مشکلات قانونی جلوگیری کند.