خودروهای برقی با کنار زدن احتراق سوخت‌های فسیلی، بدون تولید آلایند‌ه‌های خروجی از اگزوز امکان تردد را فراهم کرده‌اند.

سهم 18 درصدی خودرو برقی در بازار جهانی

با توجه به اینکه سوخت‌های فسیلی نقش بسزایی در انتشار گازهای گلخانه‌ای (89 درصد در انتشار کربن دی‌اکسید، 25 درصد در انتشار متان) دارند، کاهش انتشار آنها مورد توجه قرار گرفته است. یکی از راهکارها کاهش تردد خودروهایی است که سوخت فسیلی می‌سوزانند، این مهم باعث شده تا اقبال اجتماعی در بسیاری از کشورها به سمت خودرو برقی برود و سهم آنها از فروش خودرو در جهان به 18 درصد برسد. این درحالی است که از سال 2018 تا 2022 سهم این خودروها در بازار تنها 2 درصد بوده است.

وسایل نقلیه الکتریکی (EVs) به عنوان راه حلی پایدار برای مسائل زیست‌محیطی ناشی از خودروهای بنزینی سنتی مورد ستایش قرار گرفته‌اند. با این حال، تحقیقات جدید نشان می‌دهد که خودروهای برقی از طرق مختلفی منجر به افزایش "ردپای کربن" می‌شوند. ردپای کربن مقیاسی از مقدار کل خروجی دی اکسید کربن (CO2) و متان (CH4) مربوط به یک جمعیت،‌ سامانه یا فعالیت معین با در نظر گرفتن همه منابع، فرونشین‌ها،‌ ذخیره‌شدن‌ها در محدود زمانی و مکانی آن جمعیت، آن سامانه یا فعالیت است.

ثروتمندان و خودرو برقی

دانشمندان دانشگاه تورکو کشور فنلاند بر اساس یک جامعه آماری از 3857 نفر از صاحبان خودروهای برقی این کشور متوجه شدند، قشری که از خودروبرقی استفاده می‌کند، عموماً از افراد ثروتمند جامعه هستند که ردپای کربن بیشتری تولید می‌کنند. محققان در این تحقیق پرسشنامه‌ای از سبک زندگی افراد تهیه کرده و متوجه شدند که صاحبان این خودروها بیشتر از صاحبان خودروهای بنزینی رانندگی می‌کنند و که باعث تولید آلاینده‌های ناشی از سایش لاستیک ماشین به جاده می‌شود.

مورد دیگر مربوط به سبک زندگی این افراد بود که برق بیشتری را به طور روزانه مصرف می‌کنند و این مورد نیز با توجه به اینکه برق فنلاند از منابع فسیلی تأمین می‌شود، باعث ثبت ردپای کربن بیشتری می‌شود. همچنین این افراد مصرف‌گرایی بیشتری نیز داشتند که باعث تولید آلاینده بیشتر در محیط زیست می‌شود.

آلودگی ناشی از تایر خودروی برقی

نتایج تحقیق جدید نشان داد که خودروهای برقی ممکن است از طریق "تایرهایشان" هزینه زیست‌محیطی پنهانی داشته و آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از تایر این خودروها 20 درصد بیشتر از خودرو بنزینی است.

دانشمندان می‌گویند مشخص شده است که تایرهای خودروهای برقی تا 20 درصد بیشتر از خودروهای بنزینی آلودگی تولید می‌کنند و دلیل این آلایندگی بیشتر این است که خودروهای برقی سنگین‌تر هستند و یکی از عوامل کلیدی که به سطوح بالاتر آلودگی منجر می‌شود، وزن کلی خودروهای الکتریکی است. به طور معمول، خودروهای الکتریکی سنگین‌تر و سریع‌تر از خودروهای بنزینی شتاب می‌گیرند که منجر به افزایش ریزش ذرات ریز در هوا همزمان با سایش و فرسودگی لاستیک‌ها می‌شود.

در شرایط عادی رانندگی، از چهار لاستیک جدید یک خودروی بنزینی حدود 73 میلی‌گرم در هر کیلومتر جدید کاهش می‌یابد. در مقابل، یک وسیله نقلیه الکتریکی مشابه 15 میلی‌گرم اضافی در هر کیلومتر کاهش می‌دهد که افزایش آلودگی آن تقریباً 20 درصد بیشتر است.

تنها استفاده از خودرو برقی کافی نیست

دانشمندان می‌گویند؛ اگرچه خودرو برق به وضوح باعث کاهش انتشار آلاینده‌ها شده است اما اگر فقط به این خودروهای اکتفا کرده و در سبک زندگی خود به ویژه در بحث تولید پسماند به ازای هر شخص و میزان مصرف انرژی مختلف توجه نداشته باشیم، نمی‌توانیم به اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای نزدیک شویم.

از طرفی تا زمانی که پایه تولید برق کشور سوخت فسیلی باشد، بازهم استفاده از خودرو برقی منجر به تولید گازهای گلخانه‌ای می‌شود چرا که برای تأمین برق آن نیاز به گاز و ذغال سنگ داریم. آنها تأکید دارند که استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند راهکاری موثر برای این موضوع باشد.

روی هم رفته به نظر نمی‌رسد که اتکای صرف به برقی کردن خودرو‌ها بتواند راه حل نهایی نجات از انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و در نهایت گرمایش جهانی باشد. به عبارت دیگر، اگرچه فناوری‌های جدید سوخت و وسایل نقلیه اغلب به عنوان راه‌حل‌های کربن‌زدایی برجسته می‌شوند، تغییرات رفتاری و سایر سیستم‌ها نیز برای کاهش چشمگیر انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در این بخش مورد نیاز است. ما در حال حاضر در میانه این تغییرات هستیم و اگر بخواهیم در این زمینه به نتایج محسوسی برسیم باید سرعت عمل خود را بالا ببریم.

خودرو برقی در ایران

کشور ما نیز از قائله خودرو برقی عقب نمانده و شاهد تردد انواع خودروهای برقی چینی، آلمانی، ژاپنی و... در بازار خودرو ایران هستیم و حتی بخشی از ناوگان پلیس راهور و تاکسیرانی نیز به این خودروها تجهیز شده است. هرچند سهم این خودروها در کشور ما بسیار کم است چرا که زیرساخت شارژ این خودروها به اندازه کافی وجود ندارد. از طرفی مشکلاتی ازجمله نبود تعمیرکار متخصص خودرو برقی و ابهام درخصوص آینده واردات آن نیز وجود دارد.