به گزارش خبرگزاری اقتصادایران ، راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات از مهم‌ترین برنامه‌های دولت سیزدهم است. اولویت و اهمیت راه‌اندازی این شبکه برای دولت ابراهیم رئیسی از آنجایی مشخص شد که عیسی زارع‌پور به عنوان، وزیر پیشنهادی ارتباطات وفناوری اطلاعات، در نخستین اعلام برنامه پیشنهادی خود تاکید کرد: "شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت توسعه خدمات الکترونیکی و هوشمندسازی و همچنین زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، ازجمله مهم‌ترین طرح‌های ملی در عرصه فناری اطلاعات و ارتباطات است".

زارع‌پورهمچنین در جلسه بررسی صلاحیت‌های وزیران پیشنهادی دولت سیزدهم در مجلس شورای اسلامی بار دیگر بر اهمیت راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات در کشور تاکید و گفت: "راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات اینترنت پرسرعت و ارزان در اختیار مردم قرار می‌دهد."

اما شبکه ملی اطلاعات یا همان اینترنت ملی نخستین بار نیست که در برنامه یک دولت قرار می‌گیرد. این شبکه که به منظور بهبود ارتباطات داخلی و افزایش کنترل و کاهش هزینه‌های ارتباطی درون کشور طراحی می‌شود، نخست در سال ۱۳۸۴ توسط دولت نهم محمود احمدی نژاد مطرح و در همان دولت مراحل مطالعاتی آن انجام شد. در همان سال‌ها راه‌اندازی این شبکه سر و صدای زیادی به پا کرد و مخالفان بسیاری داشت.

پس از آن در سال ۱۳۸۹ با عنوان «شبکهٔ ملی اطلاعات» در قانون برنامه پنجم توسعه گنجانده شد و طبق قانون برنامه بنا بر آن بود که این شبکه تا پایان این برنامه یعنی سال ۱۳۹۵، کامل شود. 

با روی کارآمدن دولت یازدهم حسن روحانی در سال ۱۳۹۲، پس از تعیین الزامات این شبکه توسط شورای‌عالی فضای مجازی، نسخه اولیه آن افتتاح شد. نسخه اولیه شامل مرکز تبادل ترافیک داده زیرساخت و کارساز نام دامنه ملی می‌شد که امکان تفکیک ترافیک داخلی و خارجی شبکه را فراهم می‌کند.

شواهد نشان می‌دهد راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات در دولت سیزدهم بیش از سایر دولت‌ها جدی شده است. زارع‌پور، وزیر ارتباطات وفناوری اطلاعات دولت رئیسی روز جمعه بار دیگر بر جدیت دولت سیزدهم بر راه‌اندازی این شبکه تاکید کرد و گفت: " امیدواریم بر اساس برنامه ارائه شده تا سال ۱۴۰۴ و خیلی زودتر از آن با حداکثر استفاده از توان داخلی لایه‌های مختلف شبکه ملی اطلاعات را راه‌اندازی کنیم". 

به رغم آنکه زارع پور بارها اعلام کرده است که شبکه ملی اطلاعات به دنبال قطع دسترسی مردم به اینترنت نیست و اتفاقا با شبکه‌ای باکیفیت و پرسرعت در داخل، تبادلات بین‌المللی بهتری خواهیم داشت، اما جدی شدن راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات بار دیگر صدای مخالفان را بلند کرده است. مخالفان مهم‌ترین دلیل خود برای مخالفت را نگرانی از محدود شدن دسترسی به اینترنت بین‌المللی عنوان می‌کنند.

البته ایجاد و راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات تنها در ایران نیست و کشورهای شناخته شده‌ای قبل از ما اقدام به راه‌اندازی آن کرده‌اند.

استرالیا، ایالات متحده امریکا، کره شمالی، هند، کویت، برزیل، کره جنوبی و چین از جمله کشورهای هستند که پیش از ما اقدام به راه‌اندازی این شبکه به شکل‌های مختلف کرده‌اند.

راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات با افشاگری‌های ادوارد جوزف اسنودن بیش از گذشته برای بسیاری از کشورها در اولویت قرار گرفت.

اسنودن در افشاگری خود از عملیات عظیم جاسوسی و مراقبت در سطح جهانی پرده برداشت. بنا به مدارک اسنودن، این برنامه‌ شامل جاسوسی آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا از مردم عادی و شخصیت‌ها در مکالمات تلفنی، ایمیل و موتور جست‌وجوی اینترنت بدون رعایت مرزهای سیاسی می‌شود. 

از معروف‌ترین اقدامات کشورهای جهان در ایجاد شبکه ملی اطلاعات می‌توان به اظهار نظر آنگلا مرکل، صدر اعظم پیشین آلمان اشاره کرد که در دیدار خود با رئیس‌جمهور فرانسه پیشنهاد ساخت شبکه ارتباطی اختصاصی اروپایی را برای جلوگیری از جاسوسی آمریکا داد. به گفته وی با ایجاد این شبکه، ایمیل‌ها و سایر اطلاعات اروپا از مسیر آمریکا عبور نخواهد کرد.

 به عبارت دیگر شبکه ملی اطلاعات اتحاذ تدبیری است که داده‌هایی که مبدأ و مقصدشان داخلی است از خود کشورها عبور کند تا از مبادی و محل‌هایی که سایر کشورها مانند آمریکا به آن دسترسی دارند. ضمن اینکه شبکه ملی اطلاعات می‌تواند انتقال داده‌های داخلی را سرعت بخشیده و هزینه آن را برای کاربران داخلی کاهش دهد.

هر چند قرار گرفتن در آستانه تحول بزرگ جهانی "اینترنت ماهواره ای" بسیاری از اقدامات ایران در حوزه فضای مجازی را دیرهنگام کرده است، اما به نظر می‌رسد برای راه اندازه این شبکه نیاز است دولت دست به اطلاع رسانی و آگاه‌سازی اذهان عمومی بزند تا حداقل همراهی مردم را با خود داشته باشد و از تعداد مخالفان کم کند.