متن میثاق اخلاق حرفه ای رسانه ها
«اگر چه رسانهها، وظیفه دیدهبانی دارند اما به این معنا نیست که خود را مبرا از نظارت شهروندان و نظام خود کنترلی ببینند؛ از این رو ما امضاکنندگان این میثاقنامه، علاوه بر الزامات قانونی و در راستای آزادی مسئولانه، خود را متعهد به اصول زیر میدانیم و در صورت تخطی، به رأی شورای داوری در باره خود گردن مینهیم:
اصول اجتماعی و ملی:
- به قانون اساسی به عنوان منشور ملی، التزام عملی داریم.
- براساس تکلیف امر به معروف و نهی از منکر، از ارزشهای دینی، انقلابی، اخلاق اسلامی و هنجارهای عمومی حمایت میکنیم.
- به اصول دینی، اعتقادات مذهبی، آداب و سنن قومی و ملی احترام میگذاریم و از هرگونه تحریک قومیتها، اقلیتهای دینی و مذهبی میپرهیزیم.
- از انتشار هرگونه محتوای مبتذل و مستهجن و صحنههای خشن که موجب مخدوش شدن بهداشت روانی جامعه یا نادیده گرفتن کرامت انسانی است، پرهیز میکنیم.
- خود را موظف به انتشار سریع و به موقع مشکلات جامعه میدانیم و در این مسیر از ملاحظاتی که منجر به خودسانسوری میشود پرهیز میکنیم.
محتوای رسانه:
- راستگویی و نقل صحیح و دقیق اخبار را به عنوان نخستین اصل حرفهای، سرلوحه کار خود قرار میدهیم.
- اخباری را که منبع آنها مشخص و معتبر نباشد منتشر نمیکنیم و اعتقاد داریم منبعی که حتی با رعایت اصل محفوظ ماندن هویتش توسط رسانه، باز هم مسئولیت خبری را که در اختیار رسانه قرار میدهد، نمیپذیرد قابل اتکا و اعتماد نیست.
- خبر را از تحلیل و تفسیر آن جدا کرده و در نگارش به گونهای عمل میکنیم که مخاطب، متوجه تمایز این دو گونه بشود.
- آگهی و رپورتاژ آگهی را صریحا از مطالب و محتوای رسانه تفکیک میکنیم.
- در نقل هرگونه محتوا خود را ملزم به درج نام منبع یا پدیدآورنده میدانیم.
- در مواردی که به دلیل موانع یا ملاحظات اخلاقی یا حقوقی نام بردن از اشخاص محدویت دارد، از کاربرد حروف اختصاری برای اشخاص و سایر شیوههای مشابه در کنار نشانی دادن به نحوی که بر همان اشخاص، تعیّن پیدا کند خودداری میکنیم.
- در انتشار اخبار و تحلیلها ضمن رعایت انصاف، از سیاهنمایی و یأسآفرینی پرهیز میکنیم.
رفتار رسانهای:
- در صورتیکه در نقل خبر و انتشار آن دچار اشتباه شویم، صراحتا و از طریق رسانه، از مخاطبان و آسیبدیدگان از خطای خودمان عذرخواهی میکنیم.
- برای کسب خبر، خود و رسانه خود را معرفی میکنیم و به صورت مخفیانه از دستگاههای ضبط صدا و تصویر و ویدئو استفاده نمیکنیم.
- از ایراد اتهام، اهانت و نشر مطلب کذب علیه رسانههای قانونی به ویژه امضاکنندگان این میثاق، پرهیز و انتقادات خود را طبق دستور قرآنی «و جادلهم بالتی هی احسن» مطرح میکنیم.
- برای انجام مصاحبه با هرکس از او اجازه میگیریم و در صورتیکه بخواهد پیش از انتشار مصاحبه خود را بازبینی کند این حق را برای او محفوظ دانسته و به خواست او عمل میکنیم.
- حریم خصوصی افراد را محترم میشماریم و اسرار زندگی دیگران را فاش نمیکنیم.
- متوجه حقوق کمتوانان، آسیبدیدگان، متهمان و حتی مجرمان هستیم و در مصاحبه یا گرفتن عکس از آنها به اجازه از خودشان بسنده نمیکنیم و به اصولی فراتر از آن پایبند هستیم و در نشر محتوای مرتبط با آنان کرامت انسانیشان در حال و آینده را مورد توجه قرار میدهیم.
- حقوق کودکان را محترم میشماریم و از انتشار مصاحبه، تصویر و فیلم کودکان در حالات غیر متعارف، آرایش کرده و غیرمنتاسب با شخصیت کودکی و ناسازگار با حفظ کرامت انسانی آنان در حال و آینده خودداری میکنیم و همینطور از شناساندن کودکانی که مورد آزار و سوء استفاده قرار گرفتهاند از طریق انتشار نام و تصویر آنان خودداری میکنیم.
رفتار سازمانی:
- حمایت از شأن و کرامت خبرنگاران رسانه متبوع خود را وظیفه خود میدانیم و حقوق مادی و معنوی آنان از جمله در امور بیمه تأمین اجتماعی، دفاع در محاکم قضایی و غیر آن رعایت میکنیم؛ همچنین در لیست بیمه خود برای همکاران تحریریه از سمتهای غیرِروزنامهنگارانه استفاده نمیکنیم.
- در هنگام جذب و به کارگیری همکاران تمام وقت، بهویژه اگر در یکی از رسانههای عضو میثاق، مشغول به کار باشند، صرفا پس از تسویه حساب و اظهار رضایت مدیر رسانه محل اشتغال قبلی، آنان را برای همکاری میپذیریم.
- برای پیشگیری از تطمیع رسانه و روزنامهنگاران، دریافت هدیه غیر متعارف از سازمانها و اشخاص را امری ناپسند میدانیم و بههیچوجه چنین هدیههایی را نمیپذیریم و همکاران خود را هم از پذیرش چنین هدایایی منع میکنیم؛ میزان هدیه متعارف را شورای داوری در ابتدای هر سال اعلام میکند.
- وابستگیهای مالی و تشکیلاتی و گرایشهای خود را رسما اعلام میکنیم و مناسبات مالی خود با وابستگان اشاره شده و حامیان خود را بهطور آشکار و شفاف اعلام میکنیم.
>> میثاق اخلاق حرفه ای
گفتنی است خبرگزاری اقتصادی ایران خود را متعهد به رعایت میثاق اخلاق حرفه ای خبرگزاری ها می داند.