همه چیز درباره ایمپلنت دندان
اقتصاد ایران: ایمپلنت دندان یک پایه تیتانیومی (یا آلیاژهای زیست‌سازگار) است که به‌جای ریشه دندان از دست‌رفته در استخوان فک قرار می‌گیرد و روی آن روکش شبیه دندان طبیعی نصب می‌شود. نتیجه نهایی از نظر شکل، رنگ و عملکرد بسیار نزدیک به دندان واقعی است و بر خلاف پروتز متحرک، در دهان لق نمی‌شود.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
ایمپلنت دندان یک پایه تیتانیومی (یا آلیاژهای زیست‌سازگار) است که به‌جای ریشه دندان از دست‌رفته در استخوان فک قرار می‌گیرد و روی آن روکش شبیه دندان طبیعی نصب می‌شود. نتیجه نهایی از نظر شکل، رنگ و عملکرد بسیار نزدیک به دندان واقعی است و بر خلاف پروتز متحرک، در دهان لق نمی‌شود.
| جزء | توضیح |
|---|---|
| فیکسچر (Base) | پیچ تیتانیومی که داخل استخوان فک قرار می‌گیرد (ریشه مصنوعی) |
| اباتمنت | رابط بین فیکسچر و روکش، روی پایه بسته می‌شود |
| روکش (Crown) | همان دندان ظاهری که دیده می‌شود؛ سرامیکی یا زیرکونیا |
چه کسانی کاندید مناسب ایمپلنت هستند؟
ایمپلنت تقریبا برای اکثر افرادی که دندان از دست‌رفته دارند قابل انجام است، به‌شرط:
- سلامت نسبی عمومی (کنترل بودن دیابت، فشار خون، مشکلات قلبی)
- سلامت لثه و نبود عفونت فعال
- حجم و کیفیت مناسب استخوان فک (در صورت کمبود، امکان پیوند استخوان)
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- عدم سیگار کشیدن سنگین (یا کاهش/قطع سیگار طبق نظر پزشک)
مواردی که نیاز به بررسی بیشتر دارند برای ایمپلنت دندان؟
- دیابت کنترل نشده
- پوکی استخوان شدید و مصرف طولانی برخی داروها (مثل بیس‌فسفونات‌ها)
- شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی ناحیه فک
- بهداشت دهان ضعیف
- سیگار سنگین
(این موارد لزوماً ممنوعیت مطلق نیستند، اما حتما باید با متخصص بررسی شوند.)
انواع ایمپلنت دندان
ایمپلنت دندان را می توان در دسته بندی های مختلفی قرار داد.
انواع ایمپلنت دندان بر اساس روش درمان
- ایمپلنت دو مرحله‌ای (رایج‌ترین)
- ابتدا پایه در استخوان قرار می‌گیرد.
- بعد از جوش خوردن (۲ تا ۴ ماه)، اباتمنت و مراحل روکش دندان شروع می‌شود.
- ایمپلنت یک مرحله‌ای
- پایه و بخشی از اباتمنت همزمان قرار می‌گیرند.
- روکش موقت یا دائمی زودتر نصب می‌شود.
- ایمپلنت فوری / یک‌روزه
- خارج کردن دندان خراب و قرار دادن ایمپلنت در همان جلسه، همراه با روکش موقت.
- انتخاب این روش وابسته به شرایط استخوان و لثه است، برای همه مناسب نیست.
انواع ایمپلنت دندان بر اساس محل و طراحی
| نوع | کاربرد |
|---|---|
| اندواستیل (رایج) | داخل استخوان فک؛ استاندارد برای اغلب بیماران |
| ساب‌پریوستیال | روی استخوان، زیر لثه؛ در موارد خاص با کمبود استخوان |
| زیگوماتیک | در استخوان گونه؛ برای کمبود شدید استخوان فک بالا، کیس‌های پیچیده |
مراحل کاشت ایمپلنت دندان
- معاینه و طرح درمان
- معاینه دهان و دندان
- عکس پانورامیک (OPG) و در صورت نیاز CBCT
- بررسی وضعیت استخوان، سینوس، عصب
- انتخاب نوع ایمپلنت، تعداد پایه‌ها و برنامه درمان
- در صورت نیاز: کشیدن دندان و پیوند استخوان
- خارج کردن ریشه خراب
- در صورت تحلیل استخوان، استفاده از گرافت استخوان و ممبرین
- معمولا چند هفته تا چند ماه زمان ترمیم
- جراحی قرار دادن فیکسچر
- بی‌حسی موضعی (بیمار دردی حین کار حس نمی‌کند)
- برش لثه، آماده‌سازی استخوان و قرار دادن پایه
- بخیه لثه
- دوره جوش خوردن استخوان (اُسئواینتگریشن)
- حدود ۶ تا ۱۲ هفته (بسته به برند، کیفیت استخوان و محل)
- در این مدت پایه به‌طور پایدار با استخوان یکی می‌شود.
- نصب اباتمنت و روکش نهایی
- باز کردن ناحیه (در صورت دو مرحله‌ای بودن)
- قالب‌گیری یا اسکن دیجیتال
- ساخت روکش در لابراتوار
- نصب روکش نهایی با رنگ و فرم هماهنگ با سایر دندان‌ها
ایمپلنت دندان درد دارد؟
درد حین جراحی
- به‌دلیل بی‌حسی موضعی، درد احساس نمی‌شود.
- فقط حس فشار و کار روی دندان/استخوان ممکن است حس شود.
درد بعد از جراحی
درد و ناراحتی خفیف تا متوسط در ۲–۳ روز اول طبیعی است:
- تورم لب/گونه
- حساسیت محل جراحی
- احتمالا کبودی خفیف
کنترل درد معمولاً با مسکن ساده (طبق نسخه پزشک) به‌خوبی انجام می‌شود.
اگر درد شدید، مداوم، یا همراه با ترشح بدبو و تب بود → احتمال عفونت؛ باید فوراً به پزشک اطلاع داده شود.
نکات کاهش درد
- استفاده منظم از مسکن تجویز شده
- کمپرس سرد در ۲۴ ساعت اول
- پرهیز از جویدن روی سمت جراحی
- رعایت بهداشت ملایم در اطراف محل با دهان‌شویه مناسب
بیشتر بخوانید: ایمپلنت دندان در غرب تهران
عوارض ایمپلنت دندان
اگر توسط متخصص متبحر و با برند معتبر انجام شود، میزان موفقیت بسیار بالاست (بیش از ۹۵٪ در بسیاری از مطالعات). با این حال، آگاهی از عوارض مهم است.
عوارض کوتاه‌مدت (نسبتا شایع و معمولاً قابل‌کنترل)
- تورم و درد چند روزه
- خونریزی خفیف
- کبودی لب یا گونه
- حساسیت لثه
عوارض احتمالی جدی‌تر (کم اما مهم)
- عفونت محل ایمپلنت
- عدم جوش خوردن ایمپلنت با استخوان (Failure)
- آسیب عصب (در فک پایین، منجر به بی‌حسی یا گزگز لب/چانه)
- درگیری سینوس در ایمپلنت‌های فک بالا
- لق شدن پیچ یا شکست اباتمنت یا روکش
- تحلیل استخوان اطراف ایمپلنت
عوامل افزایش‌دهنده ریسک عوارض
- سیگار کشیدن
- دیابت کنترل‌نشده
- عدم رعایت بهداشت دهان
- انتخاب مرکز غیرتخصصی و استفاده از برندهای نامعتبر
- عدم مراجعات منظم برای چکاپ
مراقبت‌های قبل و بعد از ایمپلنت
نکات قبل از ایمپلنت
- انجام معاینات کامل دندانپزشکی
- کنترل بیماری‌های سیستمیک (دیابت، فشارخون و…)
- قطع یا کاهش مصرف سیگار طبق نظر پزشک
- در صورت نیاز: انجام جرم‌گیری و درمان لثه
نکات بعد از ایمپلنت
در ۲۴ ساعت اول:
- ننوشیدن مایعات داغ
- نخوردن غذای سفت
- عدم شستشوی شدید دهان
- نخوابیدن روی سمت جراحی
بعد از ۲۴ ساعت از ایمپلنت:
- مسواک زدن آرام اطراف ایمپلنت
- استفاده از دهان‌شویه طبق نسخه
- پرهیز از جویدن غذای سفت روی ایمپلنت تا مدتی
- مراجعه منظم هر ۶ ماه برای چکاپ و جرم‌گیری
طول عمر ایمپلنت دندان چقدر است؟
با رعایت اصول:
- طول عمر ایمپلنت می‌تواند ۱۰ تا ۲۰ سال و حتی بیشتر باشد.
- در بسیاری از بیماران، ایمپلنت‌ها دهه‌ها بدون مشکل کار می‌کنند.
مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر طول عمر
- مهارت جراح و کیفیت طرح درمان
- برند و کیفیت ایمپلنت
- وضعیت استخوان و لثه
- بهداشت دهان (مسواک، نخ دندان، جرم‌گیری)
- سیگار نکشیدن
- کنترل فشردن دندان‌ها یا دندان قروچه (در صورت نیاز، پلاک شبانه)
سوالات متداول در مورد ایمپلنت دندان
۱. آیا ایمپلنت دندان دردناک است؟
حین جراحی به‌علت بی‌حسی، درد احساس نمی‌شود. بعد از آن درد خفیف تا متوسط وجود دارد که با مسکن کنترل می‌شود.
۲. چند ساله می‌توان ایمپلنت انجام داد؟
به‌طور معمول از اواخر نوجوانی (پس از تکمیل رشد فک) تا سنین بالا قابل انجام است؛ شرایط عمومی مهم‌تر از سن شناسنامه‌ای است.
۳. دیابت دارم، می‌توانم ایمپلنت بگذارم؟
اگر دیابت کنترل شده باشد، در بسیاری موارد بله؛ ولی حتما باید تحت نظر پزشک معالج و متخصص ایمپلنت انجام شود.
۴. اگر استخوان فکم کم باشد چطور؟
با پیوند استخوان، لیفت سینوس یا تکنیک‌های خاص، در بسیاری از موارد امکان آماده‌سازی فک وجود دارد.
۵. اگر ایمپلنت جوش نخورد چه می‌شود؟
در صورت Failure، معمولا پایه خارج می‌شود، بعد از ترمیم استخوان و اصلاح عوامل زمینه‌ای، امکان کاشت مجدد وجود دارد.
۶. ایمپلنت دندان لکه یا پوسیدگی می‌گیرد؟
خود ایمپلنت پوسیده نمی‌شود، اما لثه و استخوان اطراف آن ممکن است ملتهب شوند (پری‌ایمپلنتایتیس). بهداشت دهان بسیار مهم است.
۷. سیگار کشیدن روی ایمپلنت تاثیر دارد؟
بله، سیگار ریسک عفونت، عدم جوش خوردن و تحلیل استخوان را افزایش می‌دهد. قطع یا کاهش شدید آن توصیه می‌شود.
کلام آخر
ایمپلنت دندان، اگر درست و اصولی انجام شود، یکی از بهترین و ماندگارترین سرمایه‌گذاری‌ها برای لبخند و سلامت دهان است. نه فقط جای خالی دندان را پر می‌کند، بلکه اعتمادبه‌نفس، کیفیت جویدن، صحبت کردن و حتی فرم چهره را هم تا حد زیادی برمی‌گرداند.
با این حال، مهم است:
- فریب «ارزان‌ترین قیمت» و تبلیغات اغراق‌آمیز را نخورید.
- به تخصص پزشک، برند ایمپلنت، شفافیت در توضیح مراحل و گارانتی توجه کنید.
- بعد از کاشت، بهداشت دهان و مراجعات دوره‌ای را جدی بگیرید؛ ایمپلنت هم مثل دندان طبیعی، مراقبت می‌خواهد.