کمبود تخت و پرستار سلامت کودکان را تهدید می‌کند
اقتصاد ایران: رئیس بیمارستان مرکز طبی کودکان با ابراز نگرانی از کاهش استقبال از رشته‌های تخصصی اطفال و کمبود نیروی پرستاری گفت: نسبت تخت‌های بیمارستانی به جمعیت کودکان کشور پایین‌تر از حد استاندارد است.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
به گزارش خبرنگار مهر، روح الله شیرزادی، فوق تخصص ریه کودکان و رئیس بیمارستان مرکز طبی کودکان، در نشست خبری درباره بیماری‌های کودکان حضور یافت و گفت: بیمارستان کودکان تهران به عنوان قطب علمی و درمانی طب اطفال کشور، امسال نیز میزبان بزرگ‌ترین گردهمایی علمی در حوزه سلامت کودکان خواهد بود. این رویداد که در سالن همایش‌های بین‌المللی ایران برگزار می‌شود، با حضور اساتید پیشکسوت، متخصصان برجسته، پژوهشگران جوان و بیش از ۲۰۰۰ متخصص و فوق تخصص کودکان، به بررسی آخرین دستاوردهای علمی و پژوهشی در حوزه طب کودکان می‌پردازد.
وی ادامه داد: بیمارستان کودکان تهران با سابقه‌ای طولانی و جایگاه علمی ممتاز در کشور، در سال‌های اخیر تلاش کرده است تا با برگزاری کنگره‌های علمی و پژوهشی، فاصله میان نسل جوان پژوهشگران و اساتید باتجربه را کاهش دهد و فضای مناسبی برای انتقال تجربه، دانش‌افزایی و هم‌افزایی علمی فراهم آورد.
شیرزادی اذعان کرد: در این کنگره که به عنوان بزرگ‌ترین رویداد علمی سالانه طب کودکان شناخته می‌شود، تاکنون بیش از ۳۵۰ سخنران در حوزه‌های مختلف تخصصی و فوق تخصصی ثبت‌نام کرده‌اند تا جدیدترین مقالات، نتایج تحقیقات و موضوعات به‌روز علمی را ارائه کنند. این سخنرانی‌ها در سالن‌های مختلف همایش برگزار خواهد شد و تمرکز ویژه‌ای بر رویکردهای نوین در درمان، پیشگیری و مراقبت از کودکان خواهد داشت.
وی اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های شاخص این کنگره، حضور فعال واحدهای تخصصی از بیمارستان‌های مختلف کشور و ایجاد فضای همکاری و همدلی برای تقویت کار تیمی در حوزه سلامت کودکان است. از آنجا که هر مرکز درمانی ظرفیت‌ها و تجربیات منحصربه‌فردی دارد، تبادل علمی در این سطح می‌تواند به پیشرفت همه‌جانبه طب کودکان در سطح ملی کمک شایانی کند.
شیرزادی افزود: علاوه بر بخش تخصصی پزشکان، بخش پرستاری نیز در این کنگره برگزار خواهد شد که در آن به نقش حیاتی پرستاران در بهبود سلامت کودکان، چالش‌های موجود در ارائه خدمات مراقبتی و همچنین ارتقای دانش پرستاری پرداخته می‌شود.
وی ادامه داد: کنگره طب کودکان امسال نیز، مانند سال‌های گذشته، فرصتی بی‌نظیر برای دیدار اساتید، تبادل تجربه، بررسی آخرین یافته‌های علمی و ایجاد پیوندهای قوی‌تر میان نسل‌های مختلف فعال در عرصه سلامت کودک است. این رویداد نه تنها از نظر علمی، بلکه از لحاظ ارتباطات انسانی، به بستری برای انسجام جامعه پزشکی کودکان تبدیل شده است.
وی اعلام کرد: با توجه به نزدیک بودن تاریخ برگزاری، همچنان بخش عمده‌ای از ثبت‌نام‌ها در حال انجام است و انتظار می‌رود استقبال گسترده‌تری در روزهای منتهی به آغاز کنگره صورت گیرد.
وی در ادامه گفت: در سال‌های اخیر، کاهش استقبال از رشته‌های تخصصی کودکان به دلیل مسائل اقتصادی و شرایط دشوار کاری به یکی از نگرانی‌های مهم در حوزه سلامت تبدیل شده است. نسبت تخت‌های اطفال به جمعیت کودکان در کشور پایین‌تر از حد استاندارد است و این امر بر کیفیت خدمات درمانی و سلامت کودکان تأثیر منفی گذاشته است.
شیرزادی افزود: سلامتی کودکان به دلیل طول عمر طولانی و اهمیت حفظ کیفیت زندگی، نیازمند توجه ویژه و ارائه خدمات مستمر است. پرستاران بخش کودکان با حجم بالای کارهای مراقبتی و مسئولیت‌های متعدد مواجه‌اند؛ به طوری که علاوه بر انجام وظایف پرستاری، باید حمایت روانی و همراهی خانواده بیماران را نیز برعهده بگیرند. فشار کاری بالا و درآمد پایین از جمله چالش‌های اساسی این قشر زحمتکش است.
وی تصریح کرد: کار کردن با کودکان، به ویژه در شرایط بیماری‌های ویروسی و عفونت‌های شایع، سخت‌تر از مراقبت از بزرگسالان است. بیماری‌های واگیردار زنان و کودکان در بیمارستان‌ها طی شش ماه اول سال نیز افزایش یافته است که بار کاری پرستاران را بیشتر کرده و مشکلات سلامتی آن‌ها را تشدید می‌کند.
این فوق تخصص ریه کودکان همچنین تأکید داشت: با توجه به نقش کلیدی پرستاران کودکان در حفظ سلامت جامعه و اهمیت کاهش بار کاری آن‌ها، توجه به بهبود شرایط کاری و افزایش انگیزه‌های مالی و معنوی این گروه بسیار ضروری است. تقویت زیرساخت‌های درمانی کودکان و افزایش ظرفیت تخت‌های اطفال در بیمارستان‌ها از راهکارهای مؤثر در بهبود وضعیت فعلی به شمار می‌رود.
شیرزادی اذعان کرد: چند سال پیش دولت تصمیم گرفت خدمات درمانی بیمارستان‌های کودکان را برای بیماران زیر ۷ سال به‌صورت رایگان ارائه کند. پیش از این، بیمارستان‌های کودکان تنها مبالغ حداقلی و جزئی‌ای از والدین دریافت می‌کردند که این رقم به نسبت دوران کودکی بسیار کم بود. هدف این طرح کاهش هزینه‌های خانواده‌ها و تسهیل دسترسی کودکان به خدمات پزشکی تخصصی بود.
وی افزود:با این حال، پرداخت هزینه‌های مرتبط به این خدمات رایگان با تأخیر مواجه شده و هنوز به‌طور کامل توسط وزارت بهداشت تأمین نشده است. وزارت بهداشت در حال بررسی و ارزیابی این طرح است تا بتواند امکان ادامه و گسترش آن را به بهترین شکل فراهم کند.
شیرزادی افزود: باید توجه داشت که خدمات رایگان فعلاً تنها در برخی بیمارستان‌های دولتی دانشگاهی ارائه می‌شود و این وضعیت شامل تمام بیمارستان‌های کودکان دولتی نیست. هدف نهایی گسترش این خدمات به تمام بیمارستان‌ها و افزایش حمایت از بیماران سخت‌درمان و ارجاعی در سطح کشور است.
شیرزادی تاکید کرد: در بیمارستان‌های کودکان دانشگاهی، خدمات تخصصی و پیشرفته‌ای همچون پیوند کبد، پیوند کلیه، جراحی‌های قلب و مغز پیشرفته انجام می‌شود. این بیمارستان‌ها به‌دلیل پیچیدگی درمان‌ها معمولاً پذیرش بیماران ساده را محدود کرده و بیشتر بر روی بیماران پیچیده و خاص تمرکز دارند.
وی در ادامه گفت: در حال حاضر حدود ۳۶۰ تخت فعال در بیمارستان‌های کودکان وجود دارد. هرچند کمبود نیروی پرستاری گاهی مانع از بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌ها می‌شود، اما مسئولان بیمارستان‌ها در تلاش‌اند با جذب نیروی متخصص و افزایش تجهیزات درمانی، خدمات را به بهترین شکل ارائه کنند.
شیرزادی ادامه داد: علاوه بر بیماران داخلی، بیمارستان‌های کودکان ایران به‌ویژه مرکز قلب دانشگاه تهران، پذیرای بیماران بین‌المللی از کشورهای همسایه مانند عراق، تاجیکستان و افغانستان نیز هستند. این بیمارستان‌ها با ارائه خدمات تخصصی و پیشرفته در حوزه قلب و سایر تخصص‌ها، جایگاه ویژه‌ای در درمان کودکان منطقه دارند و همواره پذیرای بیماران خارجی به‌صورت بین‌المللی هستند.
وی اظهار داشت: گسترش و توسعه خدمات رایگان، افزایش ظرفیت‌های درمانی و تأمین نیروی انسانی متخصص از اولویت‌های اصلی آنان برای پاسخگویی به نیازهای رو به رشد بیماران کودکان است.
شیرزادی اعلام کرد: بیمارستان‌های کودکان کشور از سال ۱۳۷۰ تاکنون با حضور پرسنل متخصص و مجرب فعالیت می‌کنند. در حال حاضر، مجموع پرسنل فعال در این بیمارستان‌ها حدود ۶۰ نفر است که از این تعداد، تقریباً ۱۳۰ نفر به عنوان پزشک هیئت علمی در بخش‌های مختلف درمانی و پژوهشی حضور دارند. سایر اعضای تیم نیز نقش پشتیبانی و خدماتی ایفا می‌کنند.
وی با اشاره به یکی از چالش‌های مهم در بخش درمان کودکان گفت: یکی از چالش‌های مهم در بخش درمان کودکان کاهش نیروی پرستاری و پزشکان به دلیل مهاجرت است که فشار زیادی بر سیستم درمانی وارد کرده است. این موضوع به‌ویژه در بیمارستان‌های برند و پیشرو که دومین مرکز پژوهشی کشور در حوزه اطفال و بزرگسالان به شمار می‌روند، به چشم می‌خورد.
شیرزادی تشریح کرد: در میان ۸۳۰ بیمارستان فعال در کشور، بیمارستان کودکان تهران جایگاه دوم پژوهشی را پس از بیمارستان شریعتی در حوزه بزرگسالان و رتبه اول در بخش اطفال به خود اختصاص داده است. این سابقه و جایگاه ویژه موجب شده است که کادر پرستاری در بخش‌های تخصصی مانند بخش قلب تجربه کاری قابل توجهی کسب کنند و نقش مهمی در ارائه خدمات درمانی ایفا کنند.
وی گفت: با وجود کمبودهای نیروی انسانی، تلاش‌های روزانه برای حفظ کیفیت خدمات درمانی ادامه دارد.
وی در ادامه گفت: افتخار بزرگی است که بتوان خدمات درمانی تخصصی و فوق تخصصی به کودکان ارائه داد. سالانه بیش از هزار نفر بیمار سرپایی و بیش از ۱۲۰ هزار بیمار بستری در بیمارستان‌های کودکان تحت پوشش این دانشگاه پذیرش می‌شوند.
شیرزادی اذعان کرد:مرکز علمی کودکان به عنوان یکی از مراکز تخصصی و فوق تخصصی کشور، خدمات درمانی در رشته‌های مختلفی مانند اعصاب، عفونی، جراحی مغز و قلب ارائه می‌دهد و تربیت نیروی انسانی متخصص در این حوزه را بر عهده دارد. از سال ۱۴۰۱، میزان مراجعه بیماران به این مراکز نسبت به سال‌های گذشته به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است.
وی افزود: بر اساس آخرین گزارش‌ها، در سال گذشته حدود ۳۵ میلیارد تومان کمک مالی برای حمایت از بیمارانی که توان پرداخت هزینه درمان را نداشتند، توسط خیرین جمع‌آوری شده است. بیمارستان‌های کودکان به دلیل تعرفه‌های پایین درمان، ماهانه بین ۴ تا ۵ میلیارد تومان بدهی دارند که بخش زیادی از این هزینه‌ها توسط کمک‌های خیرین تامین می‌شود.
شیرزادی خاطر نشان کرد: خیرین حوزه سلامت در تجهیز بخش‌های مختلف بیمارستان و حمایت از پرداخت هزینه‌های بیماران نقش بسیار فعالی دارند. این حمایت‌ها باعث شده است بیمارستان بتواند بسیاری از مطالبات مالی خود را دریافت کند و خدمات درمانی با کیفیت را بدون توقف ادامه دهد؛ همچنین، دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمینه وصول مطالبات بیمه‌ای نیز عملکرد موفقی داشته و توانسته بدهی‌های قابل توجهی را مدیریت و کاهش دهد که این امر به بهبود وضعیت مالی و خدمات‌رسانی بهتر به بیماران کمک شایانی کرده است.
در ادامه نشست، محمودرضا اشرفی دبیر علمی همایش بیماری‌های کودکان ، استاد علوم پزشکی تهران و فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان در رابطه با کنگره وبیماری‌های کودکان تپضیحاتی داد و گفت: دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان دانشگاه مادر و بنیان‌گذار رشته‌ها و مراکز مختلف مرتبط با پزشکی کودکان در کشور، میزبان یکی از مهم‌ترین رویدادهای علمی سال در این حوزه خواهد بود. این کنگره تخصصی با حضور اساتید برجسته، پزشکان عمومی، متخصصان کودکان، و جمعی از دانشجویان و دستیاران رشته‌های تخصصی و فوق‌تخصصی برگزار می‌شود.
وی ادامه داد: در سال جاری، برنامه‌ریزی این همایش نسبت به سال‌های گذشته دچار تحولاتی قابل توجه شده است. برخلاف دوره‌های پیشین که تمرکز بر سخنرانی‌های عمومی و کارگاه‌های موازی بود، امسال با بهره‌گیری از اینترنت پرسرعت و ساختار جدید برنامه‌ها، پنل‌های علمی تخصصی و بین‌رشته‌ای با همکاری دپارتمان‌های مختلف از جمله رادیولوژی، پاتولوژی، جراحی اعصاب، ارتوپدی، دندانپزشکی، گوش و حلق و بینی و غیره برگزار خواهد شد.
اشرفی اعلام کرد: این پنل‌ها در سه سالن مجزا برگزار می‌شوند و محورهایی همچون واکسیناسیون کودکان، تغذیه با شیر مادر، پزشکی قانونی، اخلاق پزشکی، اورژانس کودکان، پیوند اعضا، متابولیسم کلسیم، بیماری‌های نادر استخوانی، و دیگر موضوعات پرکاربرد در طب اطفال را پوشش می‌دهند.
وی تصریح کرد: در این کنگره بیش از ۴۰ پنل تخصصی برگزار خواهد شد که در آن اساتید پیشکسوت، جوان و همچنین دستیاران ارشد مراکز آموزشی به ایراد سخنرانی می‌پردازند. به‌ویژه در زمینه بیماری‌های اعصاب کودکان، دو جلسه اختصاصی به بررسی مشکلاتی مانند بزرگی یا کوچکی غیرطبیعی سر، تأخیر در تکامل، و عقب‌ماندگی‌های رشدی اختصاص یافته است. این موضوعات از مشکلات شایع در کودکان هستند که نیاز به بررسی علمی و تخصصی دارند.
اشرفی افزود: امسال نیز همچون سال‌های گذشته، پنل ویژه‌ای برای اساتید جوان و پیشکسوت در نظر گرفته شده است. همچنین پیام‌هایی از اساتید بزرگ و شاگردان آنان در آیین افتتاحیه پخش خواهد شد.
وی بیان کرد: در کنار برنامه‌های علمی، شرایط اقامتی مناسب برای مهمانان شهرستانی نیز در مجاورت محل برگزاری کنگره در نظر گرفته شده است تا حضور فعال و مؤثر آنان در این رویداد علمی تسهیل شود.
اشرفی ادامه داد: با توجه به اهمیت موضوع جوانی جمعیت در سیاست‌های کلان کشور، یکی از بخش‌های مهم این کنگره به بررسی این موضوع اختصاص یافته است. با هماهنگی‌های صورت‌گرفته، معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری نیز در روز افتتاحیه و در ساعت ۱۱ صبح حضور خواهند یافت و پیرامون این موضوع سخنرانی خواهند داشت.
وی خاطر نشان کرد: این کنگره علاوه بر ابعاد علمی، فرصتی برای تجدید دیدار اساتید و همکاران و نیز کسب امتیاز بازآموزی برای پزشکان خواهد بود. در عین حال، بستری برای حضور و شکوفایی استعدادهای جوان فراهم شده تا زمینه انتقال تجربه از پیشکسوتان به نسل جدید پزشکان فراهم شود.