به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ، مسیری که از همان ابتدا برای بسیاری از بازیگران قابل پیشبینی بود، اما باز هم افکار عمومی را در ایران درگیر و ملتهب کرده. در کنار خبر رسمی فعال شدن اسنپبک، همزمانی آن با سخنرانی نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل و واکنشهای سیاسی و رسانهای داخل کشور، فضای سیاسی و اجتماعی ایران را در موقعیتی ویژه قرار داده است.
در روزهای اخیر خبرهایی منتشر شد که گویا روسیه و چین قصد دارند روند بازگشت تحریمها را متوقف کنند. اما در عمل، تنها رأی منفی دادند؛ رأیی که بیش از آنکه نشاندهنده ایستادگی جدی باشد، نوعی موضع نمادین به حساب آمد. آنها میدانستند مکانیسم ماشه با قاطعیت اجرا خواهد شد و هزینهای برایشان باقی نمیگذارد. به همین دلیل، «نه» گفتنشان بیشتر شبیه ثبت موضع بود تا تغییر صحنه. در همین حال، یک خبر غیررسمی دیگر هم دست به دست شد؛ اینکه چین از آمریکا و اسرائیل خواسته در شرایطی که تحریمها بازگشته، از اقدام نظامی علیه ایران خودداری کنند.
در داخل کشور، مقامات عالی ایران بر مواضع ثابتشده تأکید کردند. رهبر انقلاب با دو توییت صریح بر این موضوع خط کشیدند که ایران از مسیر خود عقبنشینی نخواهد کرد. صداوسیما هم تلاش کرد با دعوت از کارشناسان، موضوع را کوچک جلوه دهد؛ تا جایی که یکی از مهمانان برنامه گفت اسنپبک بیشتر یک «جنگ روانی» است تا تهدید واقعی و نفت ایران همچنان فروش خواهد رفت. در همین فضای رسانهای، روزنامه کیهان هم تیتر زد: «با چه زبانی بگویند باج میخواهند؟»؛ پیامی که بازگشت تحریمها را بیاهمیت دانسته و معتقد است غربیها صرفاً به دنبال امتیازگیری هستند.
اما در سطح جامعه تصویر دیگری دیده میشود. مردم اخبار را با دقت پیگیری میکنند و اضطراب اقتصادی محسوس است. طلا و تتر دیشب جهشی تازه داشتند؛ نشانهای از اینکه بازار بیش از هر روایت رسمی، به تحولات بینالمللی واکنش نشان میدهد. عسل داداشلو در توییتر نوشت «مردم هیچ جای دنیا جلسات شورای امنیت را دنبال نمیکنند جز ایران»؛ جملهای که بهخوبی نشان میدهد افکار عمومی تا چه حد درگیر این ماجراست.
در فضای سیاسی داخلی هم واکنشها متناقض است. چهرههای نزدیک به جریان پایداری از بازگشت تحریمها خشنودند و آن را بهانهای برای حمله به دولت سابق و اصلاحطلبان قرار دادهاند. اصلاحطلبان اما این بار نهتنها در موضع ضعف سیاسی، بلکه در موقعیتی بهظاهر بیاثر گرفتارند؛ گویی قدرت چندانی برای تغییر مسیر ندارند. سخنان عراقچی هم حرف تازهای به میدان نیاورد و بیشتر تکرار مواضع گذشته بود.
آنچه این بار ماجرا را پیچیدهتر میکند، فراتر رفتن آن از جدالهای معمول اصلاحطلب-اصولگراست. مکانیسم ماشه تنها موضوعی برای کشمکش سیاسی داخلی نیست؛ اثرات مستقیمش بر زندگی مردم، بازار و آینده کشور آن را به رخدادی متفاوت بدل کرده است. در حالی که گروههای سیاسی همچنان سرگرم بازیهای قدیمیاند، مردم بار دیگر در حاشیه ماندهاند؛ در حالی که ماههای آینده میتواند تعیینکنندهترین دوره سالهای اخیر باشد.