ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، دکتر علی جعفریان با بیان تاریخچه‌ای از مصوبات افزایش ظرفیت پذیرش داوطلب علوم پزشکی، اظهار کرد: در سال 1400 و 1401 شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کرد که هر سال به نسبت سال قبل باید ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی 20 درصد افزایش یابد. سال 1400 حدود 8 هزار ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی داشتیم که در سال 1404 باید به بیش از 16 هزار دانشجو، یعنی حدود 100 درصد افزایش پذیرش نسبت به سال 1400 می‌رسید. این مصوبه با اولویت پذیرش مناطق محروم هم تصویب شده است. 

وی ادامه داد: در این مصوبه آمده که جهت اتخاذ تدابیر لازم برای مواجهه با بحران پیری جمعیت در آینده، رفع کمبود پزشک، جلوگیری از فرسودگی کادر درمان و کاهش آسیب پذیری نظام سلامت در مواجهه با بحران ها، افزایش دسترسی اقشار مختلف مردم به پزشک و تنظیم ظرفیت دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی بر اساس نیاز جامعه با توجه به سرانه پزشک به جمعیت 13 در 10 هزار نفر در سال 1400 و به منظور دستیابی به سرانه پزشک 20 در 10 هزار نفر در سال 1410، این افزایش رح می‌دهد. 

مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت اظهار کرد: در ادامه مصوبه آمده که پس از 4 سال درباره ثابت ماندن یا افزایش ظرفیت با پیشنهاد ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور تصمیم گیری خواهد شد.

وی بیان داشت: مصوبه ای که سال 1403 آقای دکتر ظفرقندی، وزیر بهداشت از این شورا اخذ کرده‌اند توقف افزایش ظرفیت پس از سال 1404 و کاهش تعداد داوطلبانی که در سالهای قبل اضافه پذیرش شده‌اند، بود. دکتر ظفرقندی با این استدلال که آن زمان آخر سال بوده و داوطلبان روی این افزایش ظرفیت ها که اخبارش پخش شده  حساب کرده‌اند، مصوبه را پذیرفته و اعلام کرده بود این مصوبه را با کم کردن اضافی های دو سال قبل اجرا خواهیم کرد. در خصوص اصل مصوبه هیچ تصمیم گیری جدیدی در آن جلسه صورت نگرفته و به سه سال بعد موکول شده است. 

مشاور عالی وزیر بهداشت یادآور شد: در مصوبه سال 1403 تصریح شده که با توجه به تحقق اهداف این مصوبات بیشتر از اهداف تعیین شده، باقیمانده ظرفیت مذکور تا سال 1404 تکمیل می گردد و از سال 1405 برای مدت سه سال متوالی ثابت خواهد بود. یعنی سال 1405 باید حدود 16 هزار داوطلب کنکور در رشته پزشکی عمومی پذیرش شوند. یعنی سال 1405 حدود 2 هزار داوطلب بیشتر از امسال باید پذیرش شوند. 

جعفریان خاطرنشان کرد: در طی این سال ها 3 هزار نفر اضافه پذیرش شدند که با 2250 دانشجوی خارجی مجموعا 5250 نفر مازاد نیز پذیرش شده اند. این 5250 نفر را از 16 هزار نفر کم کردیم که حدود 11 هزار نفر شد و به اعضای شورا از جمله آقای خسروپناه هم گفته بودیم که تصمیم داریم این کار را انجام دهیم ولی به محض انتشار در دفترچه داوطلبان، همه از جمله مجلس معترض شده اند که چرا ظرفیت ها را کاهش دادید! 

وی ادامه داد: سال‌های قبل خواسته یا ناخواسته بعضی از سال‌ها پذیرش داوطلب هزار نفر بیشتر از مصوبه بوده است. این امر چند دلیل داشته که یک دلیل این بود که نتیجه کنکور توسط سازمان سنجش به خاطر رتبه های یکسان حدود 5 تا 7 درصد بیشتر از تعدادی است که در دفترچه  اعلام می کنیم. دومین دلیل ورود دانشجویان خارج به داخل است. سوم المپیادی هایی که در کنکور نیستند، پذیرش می شوند. بعضی دانشگاه ها هم از لیسانس به پزشکی مثلا پذیرش می کنند. سال گذشته فقط 170 داوطلب انتقالی از دانشگاه آزاد به دولتی داشته ایم‌ که به دلیل افزایش نرخ شهریه دانشگاه آزاد و استفاده از انتخابهای بعدی در دانشگاه سراسری بود. این گروه گفتند حاضرند با یکسال تاخیر به دولتی بیایند و ما آن ها را در ظرفیت پذیرش محاسبه کردیم. به عنوان مثال ظرفیت پذیرش توسط ما در یک دانشگاه در دفترچه 180 نفر اعلام می شود ولی در نهایت 220 نفر پذیرش منتشر می‌شود. سنجش دلایل مختلفی برای این افزایش پذیرش ها اقامه می کند.‌ 

مشاور عالی وزیر بهداشت با بیان اینکه پس تشکیل جلسات مختلف و توافق بین معاونت آموزشی وزارت بهداشت با ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور وابسته به شورای عالی انقلاب فرهنگی، اعلام شد که می توانیم امسال 13405 داوطلب پزشکی پذیرش کنیم، گفت: از آن ظرفیت 2250 دانشجوی خارجی نیز 1250 نفر به امسال اضافه شد و توافق شد 2 گروه 500 نفری در دو سال آینده اضافه کنیم. بنابراین وزارت بهداشت جداول پذیرش داوطلبان امسال پزشکی را بر اساس آمار 13405 نفر تدوین کرد. ولی کمیسیون اصل 90 اعتراض و مطابق محاسبات خود به ما اعلام کرد که امسال باید بیش از 15 هزار دانشجوی پزشکی پذیرش کنید. سپس نمایندگانی تماس گرفته و اعلام کردند وزارت بهداشت تخلف کرده و اعلام شد در حال نوشتن متن شکایت از ما به قوه قضائیه هستند. 

جعفریان با اشاره به این‌که بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی پذیرش 13400 داوطلب در کنکور 1404 تخلف ولی بر اساس توافق با ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور که قبلا ذکر شد، این کار تخلف نبود، گفت: آقایان بر توافق صورت گرفته پایبند نبودند و اعلام کردند که باید مصوبه شورا اجرایی شود. روز جمعه 15 شهریور من و وزیر آمدیم وزارتخانه تا در این باره تصمیم گیری نهایی انجام شود. اعداد و ارقام را ما باید حساب و اعلام کنیم و در نهایت با بررسی هایی که انجام شد و با رعایت مصوبه شورا تعداد پذیرش داوطلب پزشکی در کنکور 1404 به عدد 14437 نفر رسید. 

مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت با بیان اینکه علیرغم مخالفت مان با افزایش ظرفیت، الان با این عدد تمام تعهد ما به مصوبه شورا انجام و عملی شده، گفت: با این عدد به جمع 51 هزار داوطلب پزشکی که در مصوبه وجود دارد خواهیم رسید و هیج بدهی به هیچ کسی و نهادی نخواهیم داشت. 

وی افزود: واقعیت این است که انتظار جامعه دانشگاهی از ما این است که مقابل این مصوبه بایستیم و آنرا اجرا نکنیم ولی برای عدم اجرای آن باید یک نهاد بالادستی ورود کند تا ما بتوانیم مصوبه را اجرا نکنیم. تازه ما امسال آن هزار نفر پذیرش اضافه ای که قبلا انجام می شد را کم کردیم. با اقدام امسال ما در واقع در داخل وزارت بهداشت تعابیر اینگونه خواهد بود که از این بدتر نمی شد ولی با نگاه واقع بینانه به خارج از مجموعه، باید گفت از این بهتر نمی شد عمل کرد. افزایش ظرفیت پذیرش پزشکی با این روش به نظر من از ابتدا اشتباه بوده ولی واقعا نمی شد کاری کرد و ما باید مصوبه 1403 را اجرا می کردیم، هرچند اعتراضات در نظام سلامت به دلیل نبود زیرساخت‌ها و عدم تأمین بودجه، زیاد است. 

وی ادامه داد: درخصوص توزیع این ظرفیت‌ها طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، افزایش 20 درصدی ظرفیت با اولویت مناطق محروم باید اِعمال شود. بنابراین تا وقتی مناطق محروم نیاز دارند باید به آنها اولویت داده شود. مثلا سیستان و بلوچستان سرانه تعداد پزشک به جمعیت اش از همه جا کمتر است و در افزایش ظرفیت ها اولویت دارد. سال گذشته حدود 4700 و امسال 4900 نفر از کل ظرفیت پذیرش به مناطق محروم اختصاص داده شد. در بررسی معاونت آموزشی استان‌های سیستان و بلوچستان، خوزستان، گلستان، کردستان، کهکیلویه و بویراحمد، هرمزگان و بوشهر دارای پایین ترین سرانه پزشک به جمعیت در کشور هستند. 

وی افزود: معاونت آموزشی در دفترچه اول اولویت بالایی به این استانها داد و این باعث اعتراض سایر استانها شد. البته مدل توزیع این گونه است ظرفیت 20 درصد مصوب شورا مربوط به مناطق محروم در همه دانشگاه‌‌ها با تعهد خدمت در این مناطق تقسیم می‌شود، چون مثلاسیستان و بلوچستان که نمی تواند دانشجویان مورد نیاز خود را پذیرش کند. 

جعفریان افزود: مثلا از ظرفیت 255 دانشجوی البرز 15 دانشجو مال سیستان و بلوچستان هستند که 10 نفر آنان به زابل، 5 نفر چابهار اختصاص دارند. بنابراین  دانشجوی پذیرفته شده در کرج از این سهمیه بعد از فارغ التحصیلی باید 7 و نیم سال فقط در زابل یا چابهار خدمت کند. 

مشاور عالی وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: در دفترچه داوطلبان این موارد را قید کرده و متذکر شده ایم تا داوطلب بداند چه رشته، محلی انتخاب می کند و فردای اتمام تحصیل اعتراض نکند که من نمی توانم در این منطقه کار کنم و از نمایندگان محترم هم نامه تغییر محل خدمت نیاورد. جعفریان با بیان اینکه در این مدل سهمیه پذیرش داوطلبان استانی کاهش می یافت، گفت: در واقع از این سهمیه ها برداشته شده و به مناطق محروم اضافه شده بود. 

مشاور عالی وزیر بهداشت اضافه کرد اینگونه می‌توان تعبیر کرد که با این شیوه پذیرش دانشجویان، پلکانی ایجاد می شود که سطح علمی خیلی متفاوتی دارند: یک پله افراد سهمیه آزاد، یک پله افراد سهمیه بومی استانی و یک پله افراد بومی استان‌های محروم که در استان‌های دیگر درس می‌خوانند. مشکل دیگر ما کمبود خوابگاه و امکانات رفاهی برای دانشجویانی است که از سهمیه بومی یک استان استفاده می کنند ولی در استان یا شهر دیگری درس می خوانند. مثلا ممکن است یک داوطلب خوزستانی در ارومیه تحصیل کند تا پزشک ایرانشهر شود. 

جانشین وزیر بهداشت ادامه داد: بعد از گرفتن بازخورد از طرف داوطلبان، دانشگاه‌ها و نمایندگان مجلس، جمع بندی جلسات ما این شد که حالا که بنابر مصوبه شورا ناچار به افزایش ظرفیت هستیم، اولا ظرفیت آزاد روزانه نسبت به پارسال در هیچ منطقه ای کم نشود که شاید مهم ترین اقدام ماست و حتی تقریبا در همه دانشگاه ها این سهمیه کمی افزایش یافت. پارسال ظرفیت روزانه 6427 نفر بود که امسال به 7570 نفر رسید؛ یعنی 1100 نفر هم افزایش یافت.

وی افزود: در قدم دوم پذیرش بومی پنج استان‌ محروم اصلاح شد و بجای در نطر گرفتن ظرفیت بیش از 3500 نفر برای این 5 استان، ظرفیت  آنها را به سه برابر سال گذشته افزایش دادیم. 

جعفریان ادامه داد: یعنی اگر سیستان و بلوچستان 200 داوطلب بومی می گرفت امسال حدود 700 دانشجوی بومی، شاغل به تحصیل در دانشگاه ‌های دیگر خواهد گرفت. البته نه به این شکل که ناگهان 50 داوطلب بومی این استان در یک استان دیگر دانشجو شوند. 

مشاور عالی وزیر بهداشت اعلام کرد: بدین ترتیب 3406 ظرفیت بومی برای خود استان‌ها ایجاد شد که هر استان بصورت بومی برای خودش می‌پذیرد نه برای استان دیگر و البته  کمترین نسبت ظرفیت بومی را هم دانشگاه های استان تهران می پذیرند. 1500 ظرفیت هم برای آن 5 استان‌ محروم در نظر گرفته شد. 

دکتر جعفریان اظهار کرد: علاوه بر اینها 1523 ظرفیت شهریه پرداز خواهیم داشت. که با 3406 پذیرش بومی استانی و 7570 ظرفیت پذیرش داوطلب آزاد و ظرفیت پذیرش 438 نفر مربوط به قانون عدالت آموزشی مصوبه مجلس، در مجموع 14 هزار و 437 نفر ظرفیت پذیرش کنکور 1404 در رشته پزشکی عمومی خواهد بود. 

وی ادامه داد: پس امسال اولا ظرفیت پذیرش داوطلب آزاد را 1100 نفر افزایش دادیم، ثانیا پذیرش بومی استان‌ها را نسبت به سال قبل اصلاح شد و در مجموع نیز افزایش داشت. در مورد رشته دندانپزشکی نیز محاسبات مشابه پزشکی است و مجموع ظرفیت امسال 2507 نفر خواهد بود. 

مشاور عالی وزیر بهداشت گفت: ما مصوبه شورا را مانند سرباز مجروحی که در حال خونریزی باید برای فتح سنگر بعدی اقدام کند، اجرا کردیم .در واقع تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی برای پذیرش این تعداد دانشجو دچار چالش جدی هستند و از این به بعد چالش اصلی فراهم کردن امکانات و بودجه لازم برای تأمین زیرساختها مانند کلاس درس، خوابگاه، سلف سرویس، آزمایشگاه، امکانتات ورزشی و رفاهی در فاز اول اول است. پس از ورود این دانشجویان به آموزش بالینی که اکنون در شرف آن هستند، البته شرایط بسیار سخت تر خواهد شد زیرا با روند فعلی تخت آموزشی، تنوع بیمار و هیات علمی کافی در اغلب دانشکده‌های پزشکی  نخواهیم داشت. 

دکتر جعفریان افزود: در دفترچه آزمون بیانیه ای به این مضمون منتشر کرده ایم که به دلیل افزایش ظرفیت و احتمال عدم پذیرش دانشجو در مهرماه به دلیل کمبود فضا و امکانات احتمال تقسیم دانشجو در دو نیم سال تحصیلی وجود دارد. همچنین اعلام شده به دلیل محدودیت ها، دانشگاه ها تعهدی مبنی بر تامین خوابگاه برای دانشجو نخواهند داشت. بر این نکته هم در دفترچه تاکید شده که داوطلبان باید با دقت کامل رشته/محل تحصیل خود را تعیین کنند و در آینده امکان هیچ گونه جابجایی محل تحصیل و خدمت وجود نخواهد داشت. سابقه گذشته نشان می دهد که تعدادی از پذیرفته شدگان بلافاصله با توصیه نامه برای تغییر محل تحصیل مراجعه می کنند و مهمتر از آن بعد از فراغت از تحصیل، با ده‌ها دلیل متقاضی تغییر محل خدمت هستند و دوستانی که همین الان بر اجرای این مصوبات اصرار دارند، در آن زمان از این درخواستها حمایت می کنند. 

وی افزود: متاسفانه امسال دانشگاه های با امکانات متوسط و محدود مجبور به پذیرش تعداد زیاد دانشجو هستند. به عنوان مثال شهرستانهایی مثل تربت حیدریه 50، بم 90، بابل 286، ارومیه 277، زنجان 273، بندرعباس 198، بوشهر 139، جیرفت 81 و جهرم 149 دانشجو خواهند داشت. 

مشاور عالی وزیر بهداشت تاکید کرد: با این میزان پذیرش به نظر می رسد تنها هدف کمی در برنامه پیشرفت هفتم که امکان تحقق دارد همین سرانه تعداد 2.3 پزشک به هر هزار نفر جمعیت خواهد بود. 

جعفریان گفت:‌ آموزش پزشکی فرایندی طولانی و پیچیده است و به همین دلیل مقایسه آن با سایر فرآیندهای آموزش عالی صحیح نیست. آموزش پزشکی و دندانپزشکی علاوه بر دانش پایه که باید در کلاس و آزمایشگاه آموزش داده شود، نیازمند محیط بالینی آموزشی است که ضرورت آن وجود استاد و تنوعی از بیماری‌های سرپایی و بستری است. حتی با نگاه تحولی به آموزش نیز این نیاز همچنان با تغییر فرایندهای آموزش برقرار است. ساختار فعلی آموزش پزشکی به هیچ وجه ظرفیت این حجم از دانشجو در محیط بالینی را ندارد و حتی با معیارهای نسبتا ساده، از نظر ضروریات آموزش بالینی کفایت نخواهد داشت. نتیجه این موضوع در آموزش، پرورش نسلی از پزشکان است که نه تنها قادر به درمان بسیاری از بیماری‌ها نخواهند بود، بلکه ممکن است حتی توانمندی لازم برای شناسایی موارد نیازمند به ارجاع به مراکز تخصصی و فوریتهای پزشکی را نداشته باشند و این یعنی وارد شدن آسیب به مردم. 

وی اضافه کرد: متأسفانه کسانی که ما را به تعارض منافع متهم می‌کنند، گذشته از اینکه به احتمال زیاد درک درستی از تعریف این واژه ندارند، در زمان بروز اتفاقات فوق هیچگونه مسئولیتی را قبول نخواهند کرد. نتایج این تصمیمات ناگهانی و بدون اخذ نظر کارشناسی از دلسوزان جامعه پزشکی که حسن نیت و فداکاری آنها بارها در 5 دهه گذشته به اثبات رسیده و آخرین آن جنگ 12 روزه اخیر است، زمانی بروز خواهد کرد که ما نخواهیم بود. وزارت بهداشت تمام تلاش خود را برای اصلاح این روند انجام می‌دهد و در عین حال بر تأمین منابع کافی برای ایجاد زیرساختهای ضروری آموزش تأکید دارد و معتقد است نمی‌توان از دانشجوی پزشکی که در شرایط نامناسب تحصیل می‌کند، انتظار یک پزشک تمام عیار از جهت دانش، مهارت و رفتار حرفه‌ای داشت.

انتهای پیام/