ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- علی ستاری: امام صادق علیه السلام به عنوان ششمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت، نقش بسیار پررنگی در شکل دهی و قوام بخشی به ساختار و سازمان شیعه دارد، در زمان امام صادق علیه السلام برنامه ویژه‌ای که از دوره امام سجاد علیه‌السلام برای اصلاح جامعه، ارتقای سطح آگاهی مردم، معرفی اسلام ناب محمدی (ص) و سازماندهی دوستداران امیرالمومنین علی علیه السلام و شیعیان آغاز شده بود به نتیجه رسید و امام صادق علیه السلام توانست نهایت بهره را از آن ببرد موضوعی که برای طاغوتیان آن زمان، زنگ خطر بلندی را به صدا درآورد و نتیجتاً با احساس خطر شدیدی که از تلاش‌های آل الله شد وضعیت ائمه بعد از امام صادق دگرگون شد به طوری که امام کاظم علیه‌السلام زندانی شدند و ائمه بعدی نیز به نحوی دیگر در حصر بودند.

اما اقدامات صادق آل محمد (ص) چنان ریشه‌ای بود که امامان بعد از او با وجود محدودیت‌های شدیدی که اعمال شده بود توانستند از شبکه ایجاد شده نهایت استفاده را ببرند و ارتباط امام و امت ولو بسیار کمرنگ و محدود حفظ کند.

شاید اگر شبکه سازی امام صادق علیه السلام برای نشر علوم و معارف اهل بیت نبود ما امروز هیج گونه شناختی از مکتب امیرالمومنین علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام و مکتب انتظار نداشتیم.

امام صادق علیه السلام نقش بی‌بدیلی در شکل دهی به عقلانیت شیعی دارد

حجت‌الاسلام والمسلمین اسحق فاضلی در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن تبریک هفته وحدت و میلاد سراسر نور رسول گرامی اسلام (ص) و امام صادق علیه السلام با اشاره به نقش بی‌بدیل امام صادق (ع) اظهار کرد: شیعه در معنا و مفهوم امروزی با تمام داشته‌ها و رشدهایی که داشته است در کنار اینکه به همه ائمه اطهار علیهم السلام مدیون به طور خاص به امام صادق علیه السلام دین دارد چرا که این امام بزرگوار نقش بی بدیلی در گسترش علوم دینی و شکل‌دهی به عقلانیت شیعی داشتند.

وی افزود: به تعبیری معارفی که امام صادق (ع) به جامعه بشری عرضه کردند، آن قدر کامل، جامع، پویا، فراگیر و عمیق است که ظرفیت راهبری انسان تا دوران ظهور حضرت ولی‌عصر (عج) را دارد.

امامی که روح تازه‌ای در پیکره جامعه دمید

حجت‌الاسلام فاضلی ادامه داد: آنچه از امام صادق علیه السلام صادر شد و برای تاریخ ثبت و ضبط شد تنها محدود به مسائل فقهی نبود؛ بلکه حیات تازه‌ای بود که به جان جامعه دینی دمیده شد؛ نوری از معرفت که همچنان جاری است و شیعه را در مسیر حق، تا دوران ظهور هدایت می‌کند.

او اضافه کرد: علم و معنویتی که از امام صادق (ع) صادر شد، ظرفیت و عمقی دارد که هر کس به اندازه درک و آمادگی خود می‌تواند از آن بهره‌مند شود.

رویارویی امامین باقر و صادق (ع) با جریان‌سازی‌های انحرافی

رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان بندرعباس با اشاره به تلاش‌های دستگاه‌های سیاسی و فکری آن زمان برای انحراف از مسیر توحیدی اسلام، تصریح کرد: در دوران امام باقر (ع) و امام صادق (ع)، جریاناتی در تلاش بودند تا با ساخت مکاتب انحرافی، اسلام را از درون تهی کنند؛ اما این دو امام بزرگوار، با پایه‌ریزی یک مکتب جامع و عقل‌محور، نقشه‌های انحرافی را نقش بر آب کردند.

وی با اشاره به تحرکات هدفمند دشمنان در قالب تولید معنویت‌های جعلی، افزود: تحریف مفاهیم اسلامی، به‌ویژه در حوزه توحید، برنامه‌ای طراحی‌شده از سوی جریان نفاق بود که امامین باقر و صادق (ع) با آن مقابله کردند.

مرجعیت علمی امام صادق (ع) و احیای جایگاه امام معصوم در جامعه

فاضلی با تأکید بر تحولی که امام صادق (ع) در مناسبات علمی جامعه اسلامی ایجاد کردند، گفت: امام صادق علیه السلام با تلاش‌هایی که در جهت نشر علم انجام دادند موازنه مرجعیت در جامعه را تغییر دادند؛ تا پیش از دوره امام صادق علیه السلام مرجعیت علمی جامعه به دست افرادِ غیر از امام معصوم افتاده بود اما امام صادق علیه السلام با احیای مرجعیت علمی شرایط را به‌گونه‌ای تغییر دادند که حتی دانشمندان اهل سنت نیز در حلقه شاگردان آن حضرت قرار گرفتند.

او ادامه داد: این تحول نه‌تنها باعث شکل‌گیری یک مکتب مستقل برای شیعه شد، بلکه اهل سنت نیز از فروغ علمی آن بهره‌مند شدند.

دریایی از معرفت برای هر ظرف آماده‌ای

به گفته فاضلی، معرفتی که امام صادق (ع) منتشر کردند، همگانی بود؛ اما بهره‌مندی از آن، وابسته به ظرفیت افراد است، اگر امروز نیز کسی چون جابر بن یزید جعفی، مالک بن انس یا ابوحمزه ثمالی ظرفیت علمی و معنوی داشته باشد، همچنان درهای علم امام صادق (ع) به روی آن‌ها گشوده است.

وی خاطرنشان کرد: حضرت صادق علیه السلام در انتقال علم هیچ بُخلی نداشتند و توانستند رواج علم در جامعه اسلامی کنند، مسئله‌ای که یکی از اهداف رسول گرامی اسلام (ص) برای تقویت کردن استحکام جامعه اسلامی بود چرا که رسول الله (ص) همواره مسلمانان را به علم آموزی توصیه می‌کردند و حتی اسرای با سواد را به شرط علم آموزی به مسلمانان آزاد می‌کردند.

میراثی زنده برای جامعه منتظر

رئیس اداره تبلیغات اسلامی بندرعباس در پایان تأکید کرد: امام صادق (ع) یک بنای رفیع علمی، اخلاقی و معرفتی را در تاریخ اسلام بنا نهادند که نه‌تنها مانع انحراف امت در آن عصر شد، بلکه امروز نیز چراغ راه جوامع اسلامی است. ما باید همچنان از این دریای معرفت بهره‌مند شویم و آن را به نسل‌های آینده منتقل کنیم.

معرفی امام صادق علیه السلام بر اساس منظومه فکری رهبر معظم انقلاب

حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ مهدی خوش‌پوش پژوهشگر و فعال حوزه فرهنگ دینی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به ابعاد مختلف شخصیت امام جعفر صادق علیه‌السلام بر اساس زاویه دید رهبر معظم انقلاب اسلامی، اظهار کرد: امام صادق (ع) شخصیتی چندبعدی داشت و در کنار تلاش علمی گسترده، برای تشکیل حکومت اسلامی مبتنی بر عدالت و ولایت نیز برنامه‌ریزی کرده بود.

نقشه‌ای برای براندازی بنی‌امیه

وی با بیان اینکه امام صادق (ع) پس از شهادت امام باقر (ع) در فکر تحقق یک قیام فراگیر برای برچیدن بساط حکومت بنی‌امیه بود، افزود: به تعبیر رهبر معظم انقلاب امام صادق (ع) به دنبال آن بود تا از تمام مناطق مسلمان‌نشین از جمله خراسان، ری، اصفهان، عراق، حجاز، مصر و شمال آفریقا نیرو گردآوری کند و پس از تمرکز در مدینه، به سوی شام لشکرکشی کند و حکومت اسلامی را احیا کند.

خوش‌پوش ادامه داد: در واپسین روزهای عمر امام باقر (ع)، وقتی درباره «قائم آل محمد» سوال شد، آن حضرت به امام صادق (ع) اشاره کردند و فرمودند: گویا می‌بینم که قائم آل محمد این است؛ البته تعبیر «قائم آل محمد» نامی عام است و همه مجاهدان خاندان رسالت را در بر می‌گیرد؛ اما نوع قیام امام صادق علیه السلام و جنس قیام آن حضرت موجب شد هم دشمن تراز اول اسلام در آن زمان یعنی بنی امیه سرنگون شود و هم فرصتی بی‌نظیر و بی بدیل برای خاندان رسالت ایجاد شود تا ریل و مسیر جامعه اسلامی را تغییر دهند.

امام صادق (ع) مرد میدان مبارزه

وی با تأکید بر جنبه مبارزاتی شخصیت امام صادق (ع) بیان کرد: مردم بیشتر با چهره علمی و فقهی امام صادق (ع) آشنا هستند، اما نباید از بعد مبارزاتی آن حضرت غافل بود. امام (ع) به دنبال استقرار حکومت اسلامی واقعی بود و این مهم را از راه مبارزه‌ای دامنه‌دار با بنی‌امیه و سپس بنی‌عباس پیگیری می‌کرد.

تشکیلات گسترده شیعی در سراسر جهان اسلام

این پژوهشگر علوم دینی خاطرنشان کرد: بخش مهمی از برنامه امام صادق (ع)، ایجاد یک تشکیلات سازمان‌یافته و سراسری از وکلا، نمایندگان و رابطان سیاسی و دینی در سراسر دنیای اسلام بود. این شبکه عظیم، نقش مؤثری در تبلیغ معارف اهل بیت، گردآوری وجوهات و هدایت سیاسی و فرهنگی شیعیان ایفا می‌کرد.

وحدت فرمان دینی و سیاسی در مکتب امام

خوش‌پوش با اشاره به پیوند میان فرمان دینی و دستور سیاسی در نگاه امام صادق (ع)، افزود: از منظر امام (ع)، فتوای شرعی و فرمان سیاسی هر دو از سوی ولی امر صادر می‌شود و بر شیعیان واجب الاطاعه است؛ لذا در کنار مسائل عبادی، تکالیف سیاسی همچون جهاد، روابط سیاسی و اداره جامعه نیز از اهمیتی هم‌سنگ برخوردار بودند.

۱۰ سال مبارزه علنی با بنی‌امیه

وی گفت: طبق نقل مورخان بزرگی همچون طبری، امام صادق (ع) ده سال نخست امامت خود را به‌صورت آشکار با بنی‌امیه مبارزه کرد. در این دوره، وضعیت متزلزل حکومت امویان سبب شده بود که امام نیازی به پنهان‌کاری و تقیه نداشته باشد.