تعیین جنسیت با ivf امکان پذیر است یا خیر؟
اقتصاد ایران: تعیین جنسیت با ivf امکان پذیر است یا خیر؟ اگر قصد درمان ناباروری با این روش را دارید احتمال دانستن پاسخ این سوال نیز از مواردی باشد. در این مطلب به این روش کارآمد باروری پرداخته شده و به این سوال این نیز پاسخ داده شده است.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
درمان ناباروری راه‌های زیادی از جمله دارودرمانی، جراحی و ... دارد و یکی از کاربردی‌ترین روش‌های آن آی‌وی اف است که روشی کارآمد و پربازده محسوب می‌شود. این روش مناسب کسانی است که علاقه زیادی به داشتن بچه دارند و یا با تعین جنسیت با آی وی اف می‌خواهند در جنسیت کودک خود نقش داشته باشند. در ادامه درباره روش، مزایا و نکاتی که مربوط به این روش باروری و تعیین جنسیت با IVF است توضیح داده شده است.
دکتر آمنه لاهوتی
برای تعیین وقت و مشاوره همین حالا تماس بگیرید.
داخلی2
تعیین جنسیت با ivf چیست؟
تعیین جنسیت با آی وی اف (لقاح آزمایشگاهی) روشی است که زوج‌های بسیاری را در سراسر جهان به آرزوی خود یعنی فرزند داشتن رسانده است. در این روش اسپرم مرد و تخمک زن در شرایط آزمایشگاهی با یکدیگر ترکیب شده و بعد گذارندن مراحل مختلف جنین تشکیل شده در شرایط آزمایشگاهی به رحم مادر یا رحم جایگزین منتقل شده و جنین فرآیند نه ماه رشد خود را در فضای جدید بالینی آغاز می‌کند. در این روش والدین می‌توانند جنسیت فرزند خود را نیز تعیین کنند. به این ترتیب که به جای انتخاب تصادفی یک جنین تشکیل شده از بین جفت‌های تشکیل شده آن موردی که دارای جنسیت مورد نظر والدین هست انتخاب و به رحم منتقل شود. دقت عمل در این روش نزدیک به 99.9 درصد است. بارداری موفق در این روش به عوامل مختلفی از جمله کیفیت تخمک و اسپرم، سن مادر، تعداد جنین‌های سالم و البته مهارت تیم درمانی وابسته است.
با مراحل تعیین جنسیت در روش ivf بیشتر آشنا شوید
پیش از شروع بحث باید تأکید کرد که در بسیاری از کشورها (و از جمله ایران)، تعیین جنسیت جنین از طریق IVF تنها برای دلایل پزشکی و جلوگیری از انتقال بیماری‌های ژنتیکی وابسته به جنسیت مجاز است و برای انتخاب شخصی جنسیت در اکثر مراکز معتبر ممنوع است. اگر این فرآیند برای دلایل پزشکی انجام شود، مراحل آن به شرح زیر است:
مشاوره و ارزیابی اولیه
زوجین با متخصص ناباروری و ژنتیک مشاوره می‌کنند. در این مرحله، دلیل نیاز به تعیین جنسیت (مثلاً وجود بیماری ژنتیکی وابسته به جنسیت در خانواده) به دقت بررسی می‌شود. تاریخچه پزشکی کامل، آزمایشات هورمونی و سونوگرافی برای ارزیابی وضعیت سلامت و باروری زن انجام می‌شود. همچنین آزمایشات اسپرم برای مرد صورت می‌گیرد.
تحریک تخمدان
همانند یک سیکل استاندارد IVF، زن داروهای هورمونی مصرف می‌کند تا تخمدان‌ها تحریک شوند و چندین فولیکول (کیسه‌های کوچک حاوی تخمک) رشد کنند. هدف، تولید چندین تخمک برای افزایش شانس موفقیت است. این فرآیند با سونوگرافی و آزمایش خون به دقت پایش می‌شود.
تخمک‌کشی
زمانی که فولیکول‌ها به اندازه مناسبی رسیدند، تحت بی‌حسی یا بیهوشی سبک، تخمک‌ها از طریق یک سوزن ظریف که از طریق واژن وارد می‌شود و با کمک سونوگرافی هدایت می‌شود، از تخمدان‌ها خارج می‌شوند.
جمع‌آوری اسپرم
در همان روز تخمک‌کشی، نمونه اسپرم از مرد جمع‌آوری می‌شود.
لقاح در آزمایشگاه
تخمک‌ها و اسپرم در محیط آزمایشگاهی کنار هم قرار می‌گیرند تا لقاح انجام شود. اغلب از روش تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم استفاده می‌شود که در آن یک اسپرم به طور مستقیم به داخل هر تخمک تزریق می‌شود تا شانس لقاح افزایش یابد. در این مرحله، چندین جنین تشکیل می‌شود.
توسعه جنین
جنین‌های تشکیل شده به مدت 3 تا 5 روز در محیط آزمایشگاهی کشت داده می‌شوند تا به مراحل پیشرفته‌تری از رشد برسند. در این مدت، هر روز رشد و کیفیت جنین‌ها ارزیابی می‌شود.
بیوپسی جنین و تشخیص ژنتیکی پیش از لانه‌گزینی
این مرحله، نقطه کلیدی در تعیین جنسیت است. زمانی که جنین به مرحله مناسبی از رشد رسید، چند سلول از لایه خارجی آن (که قرار است جفت را تشکیل دهد و به خود جنین آسیب نمی‌زند) برداشته می‌شود. این کار توسط جنین‌شناس با دقت بسیار بالا و تحت میکروسکوپ انجام می‌شود. سلول‌های بیوپسی شده برای آزمایش ژنتیکی به آزمایشگاه PGD/PGS فرستاده می‌شوند.
آزمایش PGD برای شناسایی بیماری‌های ژنتیکی خاص (مانند هموفیلی یا دیستروفی عضلانی دوشن که وابسته به جنسیت هستند) و همچنین تعیین جنسیت جنین انجام می‌شود. آزمایش PGS هم بیشتر برای بررسی تعداد صحیح کروموزوم‌ها (آنوپلوئیدی) و کروموزوم‌های جنسی (X و Y) انجام می‌شود و در واقع یک نوع غربالگری ژنتیکی است. با انجام این تست‌ها، جنسیت هر جنین (دختر یا پسر) و همچنین وضعیت کروموزومی و ژنتیکی آن مشخص می‌شود.
انتخاب جنین مناسب و انتقال
پس از دریافت نتایج آزمایشات ژنتیکی، جنین‌های سالم و با جنسیت مورد نظر توسط پزشک و با رضایت زوجین انتخاب می‌شوند. یک یا دو جنین انتخاب شده با استفاده از یک کاتتر نازک، از طریق واژن به داخل رحم زن منتقل می‌شوند. جنین‌های اضافی با کیفیت خوب می‌توانند منجمد شوند تا در آینده استفاده شوند.
آزمایش بارداری
حدود 10 تا 14 روز پس از انتقال جنین، آزمایش خون برای تشخیص بارداری انجام می‌شود. به این ترتیب، با استفاده از فناوری‌های پیشرفته ژنتیکی، می‌توان جنین‌های سالم و با جنسیت مورد نیاز را قبل از لانه‌گزینی در رحم شناسایی و منتقل کرد.
آزمایش‌های متعددی بر روی نمونه‌ها انجام خواهد شد تا ضمن اطمینان از سلامت جنین، وضعیت جنسیت نوزاد هم مشخص شود. پس از آن جنین را ذوب کرده و به کمک ابزارهای مخصوص جین را داخل رحم مادر جایگذاری می‌کنند. پس از جایگذاری جنین درصورتی‌که شرایط رحم مادر مناسب باشد، بارداری رخ می‌دهد.
چه کسانی کاندیدای مناسبی برای تعیین جنسیت با ivf هستند؟
قبل از هر چیز لازم است بدانید که روش‌های مختلفی برای تعیین جنسیت وجود دارد. بنابراین تعیین جنسیت با آی وی اف تنها روش موجود نیست. بااین‌حال ما به زوج‌هایی که علائم زیر را دارند، توصیه می‌کنیم که از این روش برای تعیین جنسیت فرزند خود استفاده کنند.
- وجود تعداد زیادی اسپرم غیرطبیعی یا بی‌کیفیت
- ابتلا به اندومتریوز خفیف تا متوسط
- غلظت بالا یا مقدار ناکافی مخاط دهانه رحم
- مشکلاتی مانند زود انزالی، اختلال جنسی یا اختلال در نعوظ
- ناباروری به دلایل نامشخص
تعیین جنسیت با ivf چه مزایایی دارد؟
مزایای بالقوه تعیین جنسیت با IVF شامل موارد زیر است که هر کدام به طور مختصر توضیح داده شده اند:
پیشگیری از انتقال بیماری‌های ژنتیکی وابسته به جنسیت (مهمترین مزیت)
این اصلی‌ترین و مهمترین مزیت تعیین جنسیت با IVF است که توسط اکثر جوامع پزشکی و قوانین پذیرفته شده است. برخی بیماری‌های ژنتیکی خطرناک (مانند هموفیلی، دیستروفی عضلانی دوشن، سندرم X شکننده و برخی از انواع نقص ایمنی) به کروموزوم‌های جنسی (X یا Y) وابسته هستند و عمدتاً در یک جنس (مثلاً در پسران) بروز می‌کنند. زوجینی که ناقل چنین بیماری‌هایی هستند، می‌توانند با استفاده از PGD/PGS، جنین‌هایی را که جنسیت سالم دارند (و بیماری را دریافت نمی‌کنند یا در صورت دریافت، دچار عوارض شدید نمی‌شوند) شناسایی کرده و برای انتقال به رحم انتخاب کنند.
ایجاد تعادل جنسی در خانواده (در برخی کشورها)
این مزیت بیشتر جنبه اجتماعی و شخصی دارد و به همین دلیل بحث‌برانگیز است و در بسیاری از کشورها مجاز نیست. برخی زوجین که قبلاً فرزندانی با یک جنس خاص دارند (مثلاً سه دختر) ممکن است تمایل داشته باشند فرزند بعدی آن‌ها از جنسیت دیگر (پسر) باشد تا تعادل جنسی در خانواده‌شان ایجاد شود. این موضوع بحث‌های اخلاقی زیادی را در پی دارد، از جمله نگرانی در مورد طراحی نوزاد یا ترجیح یک جنسیت بر دیگری که می‌تواند منجر به تبعیض جنسیتی در جامعه شود.
انتخاب جنسیت برای دلایل شخصی (در شرایط خاص و نادر)
در موارد بسیار نادر، ممکن است زوجین به دلایل کاملاً شخصی و غیرپزشکی تمایل به انتخاب جنسیت داشته باشند. این مورد حتی از مورد قبلی هم بحث‌برانگیزتر است و تقریباً در هیچ کشوری مجاز نیست.
دقت بالا
تکنیک‌های PGD/PGS که در IVF استفاده می‌شوند، دقت بسیار بالایی در تعیین جنسیت و همچنین شناسایی اختلالات کروموزومی و ژنتیکی دارند (حدود 98-99%). این دقت بالا اطمینان خاطر زیادی به والدین می‌دهد.
جلوگیری از سقط جنین انتخابی
در گذشته، اگر زوجی نگران انتقال یک بیماری ژنتیکی وابسته به جنسیت بودند، ممکن بود مجبور شوند تا بارداری را شروع کرده و سپس با آزمایش آمنیوسنتز یا CVS جنسیت و وضعیت جنین را بررسی کنند. اگر جنین بیمار بود، ممکن بود مجبور به سقط شوند. IVF با PGD این امکان را فراهم می‌کند که جنین سالم و مناسب از ابتدا انتخاب شود و از استرس و آسیب عاطفی ناشی از سقط جنین جلوگیری شود.
سلامت کلی جنین
PGD/PGS نه تنها جنسیت را تعیین می‌کند، بلکه می‌تواند سایر ناهنجاری‌های کروموزومی را نیز شناسایی کند (PGS). این بدان معنی است که جنین‌های منتقل شده به رحم، از نظر ژنتیکی سالم‌تر هستند که می‌تواند شانس بارداری موفق و تولد نوزاد سالم را افزایش دهد. این مسئله برای زنانی که سن بالاتری دارند یا سابقه سقط‌های مکرر دارند، مفید است.
آیا تعیین جنسیت با ivf عوارضی برای مادر یا جنین دارد؟
این سوال یکی از پرتکرارترین سؤالات افرادی است که به فکر تعیین جنسیت با آی وی اف هستند. ivf در موارد بسیار محدودی می‌تواند باعث حساسیت تخمدان‌های مادر شود. همچنین در موارد کمی هم احتمال آسیب دیدن جنین وجود دارد. البته که ریسک داشتن فرزندی با اختلالات ژنتیکی از طریق لقاح مصنوعی بسیار کمتر از لقاح طبیعی است، زیرا قبل از انتقال جنین به رحم مادر، آزمایش‌های ژنتیکی زیادی از جنین گرفته می‌شود. بااین‌حال دقت و مهارت پزشک، شرایط سلامتی مادر و... هم در بروز عوارض احتمالی موثر هستند. نکته مهم دیگر این‌که روش ivf یک روش پرهزینه برای درمان ناباروری است؛ بنابراین اگر می‌خواهید از این روش برای تعیین جنسیت فرزندتان استفاده کنید باید بودجه مناسبی در اختیار داشته باشید.
نکاتی که باید قبل از انجام تعیین جنسیت با آی وی اف بدانید
در صورتی که به داشتن فرزند علاقه دارید و از نظر پزشک متخصصتان شرایط فرزندآوری به روش IVF را دارید بهتر است موارد زیر را مطالعه کنید. این موارد نکاتی هستند که باید قبل از تعیین جنسیت با آی وی اف بدانید:
- برای تعیین جنسیت با ivf باید به مراکز درمانی و کلینیک‌های تخصصی ناباروری مراجعه شود.
- چون احتمال عدم نتیجه گیری دلخواه وجود دارد از والدین رضایت نامه‌ای دریافت می‌شود که در صورت عدم نتیجه دلخواه جنسیت فرزند پذیرفته شود.
- هزینه تعیین جنسیت با آی وی اف از هزینه آی وی اف به منظور ناباروری بیشتر است.
- حضور در جلسات مشاوره به منظور آمادگی روحی و روانی الزامی است.
آیا پس از ivf باید مراقبت های خاصی توسط مادر انجام شود؟
مادرانی که از طریق ivf برای باردار اقدام کرده‌اند باید در حین بارداری برخی موارد را رعایت کنند تا فرزندی سالم داشته باشند و دوران بارداری را به سلامت طی کنند. برخی از مهمترین مراقبت‌های پس از ivf به شرح زیر هستند:
- مصرف سیگار یا مشروبات الکلی را به طور کامل قطع کنید.
- طبق نظر پزشک هر روز ورزش کنید.
- رژیم غذایی مناسبی را پیش بگیرید.
- از مصرف مواد غذایی مضر مانند غذاهای فرآوری شده، شکر و محصولات حاوی مواد نگهدارنده تا حد ممکن پرهیز کنید.
- غلات، حبوبات، میوه‌ها و سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
- فقط داروها یا مکمل‌های دارویی تجویزشده توسط پزشک را مصرف کنید و از مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید.
هزینه تعیین جنسیت به روش ivf چقدر است؟
تعیین جنسیت با روش ivf هزینه زیادی دارد. بااین‌حال اگر تمایل به انجام این روش دارید باید بدانید که عوامل مختلفی در میزان هزینه ivf برای تعیین جنسیت نقش دارند. به‌عنوان‌مثال تعداد جنین‌ها، آزمایش‌های انجام شده، هزینه بیوپسی سلولی جنین و... از جمله مهمترین عواملی هستند که در هزینه نهایی آن تأثیر مستقیم دارند. البته مرکزی که برای انجام آن انتخاب کرده‌اید و دستمزد پزشک هم می‌تواند نقش چشم‌گیری در افزایش هزینه‌ها داشته باشد. به طور کلی هزینه‌های آزمایشات و بررسی‌های تکمیلی تا 30 میلیون تومان است و در صورتی که زوجین به تخمک اهدایی نیز احتیاج داشته باشند این هزینه تا 60 میلیون تومان افزایش خواهد داشت و اگر زوجی علاقه مند به انتخاب جنسیت فرزندشان باشند تا 80 میلیون تومان امکان افزایش هزینه وجود دارد.
سوالات متداول
اگر دچار مشکلات ناباروری هستید و می خواهید از روش آی وی اف استفاده کنید، حتما سوالات زیادی در ذهن دارید. در ادامه به بخشی از این سوالات پاسخ می‌دهیم.
میزان موفقیت تعیین جنسیت با IVF چقدر است؟
تکنیک PGD/PGS در تعیین جنسیت جنین‌ها دقت بسیار بالایی دارد (حدود 98-99%). اما موفقیت بارداری با IVF به عوامل زیادی بستگی دارد (سن مادر، کیفیت تخمک و اسپرم، تعداد جنین‌های سالم و مناسب، علت ناباروری و غیره) و میزان موفقیت آن متفاوت است.
عوارض و خطرات IVF و PGD/PGS چیست؟
IVF خود روشی تهاجمی است و عوارضی مانند سندرم تحریک بیش از حد تخمدان، عفونت، خونریزی و ناراحتی‌های مربوط به تزریقات هورمونی دارد. PGD/PGS نیز شامل بیوپسی (نمونه‌برداری) از جنین است و افراد نگران آسیب رسیدن به جنین یا جنین‌هایی هستند که مورد آزمایش قرار می‌گیرند.
چند درصد احتمال دارد که جنین مورد نظر با جنسیت دلخواه و سالم پیدا شود؟
این سوال مهم است زیرا اگر قصد تعیین جنسیت داشته باشید، ممکن است در نهایت تعداد کافی جنین سالم با آن جنسیت خاص وجود نداشته باشد. این موضوع به تعداد تخمک‌های جمع‌آوری شده، تعداد جنین‌های تشکیل شده و تعداد جنین‌های سالمی که پس از PGD/PGS باقی می‌مانند، بستگی دارد.
آیا تعیین جنسیت می‌تواند به سلامت آینده کودک آسیب بزند؟
والدین نگران هستند که بیوپسی جنین (نمونه‌برداری از چند سلول برای آزمایش ژنتیک) ممکن است در آینده به سلامت کودک یا رشد او آسیب برساند. تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه انجام شده و تا به امروز هیچ شواهد قطعی مبنی بر آسیب طولانی مدت به کودکان متولد شده از PGD/PGS پیدا نشده است.
تعیین جنسیت با ivf؛ روشی مطمئن با ریسک ناچیز
معمولا افرادی به سراغ تعیین جنسیت با ivf می‌روند که اهمیت زیادی برای جنسیت فرزندشان قائل هستند. در این روش جنین با لقاح مصنوعی در شرایط آزمایشگاهی به وجود می‌آید. سپس آزمایش‌های ضروری برای تعیین جنسیت انجام می‌شود و در نهایت با جایگذاری جنین در داخل رحم مادر، بارداری اتفاق می‌افتد. ivf عوارض بسیار کمی برای مادر یا جنین دارد و جزو روش‌هایی با درصد خطای بسیار ناچیز است. شما برای انجام این روش درمانی باید به متخصص ناباروری و نازایی مراجعه کنید. در صورت داشتن شرایط کافی از نظر سلامتی و مالی می‌توانید بدون نگرانی از روش ivf برای تعیین جنسیت فرزند خود استفاده کنید.
دکتر آمنه لاهوتی اشکوری - متخصص زنان
- جراح و متخصص زنان و زایمان، فلوشیپ ناباروری و IVF
- بالاترین درصد موفقیت "آی وی اف"
- تعیین جنسیت قبل از بارداری
- دارای بورد تخصصی جراحی زنان و زایمان و نازایی
- دوره آموزشی نازایی و تکنیک های کمک باروریIVF و IUI
- دوره آموزشی جراحی لاپاراسکوپی دانشگاه علوم پزشکی تهران
برای مشاوره و اطلاع از هزینه کلیک کنید.
برای تعیین وقت و مشاوره همین حالا تماس بگیرید.
داخلی2
