ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
برترینها: چند روزی است که مجموعه تلویزیونی «عملیات مهندسی» از شبکه سه سیما پخش میشود؛ سریالی که رویدادهای پرالتهاب ابتدای دهه شصت و تقابل نیروهای امنیتی با چریکهای سازمان مجاهدین خلق را روایت میکند. موضوعی که طی سالهای گذشته بارها در آثار تلویزیونی و سینمایی بازتاب یافته و بنابراین چندان تازه و بکر به نظر نمیرسد. درست به همین دلیل، انتظار از چنین اثری بالاتر است؛ اثری که بخواهد مخاطب امروز را جذب کند، ناگزیر باید هم در فیلمنامه و هم در فرم اجرایی نوآوری و جسارت نشان دهد. پرسش اینجاست که آیا عملیات مهندسی توانسته چنین جایگاهی پیدا کند؟
سریالسازی درباره سازمان مجاهدین خلق از سالها پیش در دستور کار صداوسیما قرار داشته است. آثاری همچون "ارمغان تاریکی" و چند مجموعه دیگر در همین مسیر ساخته شدند و به روایت تقابل امنیتی با این گروه پرداختند. به همین دلیل، تماشاگر امروز با پیشزمینهای مشخص به سراغ این دست آثار میآید و اگر با روایت و پرداختی متفاوت روبهرو نشود، چندان انگیزهای برای ادامه تماشا نخواهد داشت. بنابراین نوآوری در چنین موضوعی نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی اجتنابناپذیر است.
کارگردانی این مجموعه را سروش محمدزاده بر عهده دارد؛ فیلمسازی که توانسته در کارنامه خود استانداردهایی نسبی از تولیدات تلویزیونی را به نمایش بگذارد. از این منظر، عملیات مهندسی در رده آثار «متوسط به بالا» ارزیابی میشود؛ سطحی که در قیاس با بسیاری از تولیدات صداوسیما، امتیازی قابل توجه است.
ترکیب بازیگران نیز یکی از وجوه مثبت سریال به شمار میآید. حضور چهرههایی چون حمید گودرزی، محمود پاکنیت، مریم سعادت، علی دهکردی، ثریا قاسمی، لیلا اوتادی، نادر سلیمانی، رضا فیاضی، یوسف تیموری و مرتضی امینیتبار به اثر وزنی قابل قبول بخشیده و باعث شده مخاطب عام نسبت به تماشای آن رغبت بیشتری نشان دهد.
سریال بهطور مستقیم به برخی وقایع و شخصیتهای تاریخی دهه شصت ارجاع میدهد؛ از ماجرای کشمیری و ترورهای سال ۱۳۶۰ گرفته تا نقش چهرههایی چون شهید بهشتی و دیگر مسئولان وقت. این ارجاعات صریح، وجهی مستندگونه به اثر میبخشد و از همان ابتدا کنجکاوی مخاطب را برمیانگیزد.
با این حال، پرسش کلیدی همچنان باقی است: آیا عملیات مهندسی توانسته فراتر از بازخوانی تاریخ، زاویهای تازه در فهم آن دوران بگشاید؟ یا همچنان در دام کلیشههای تکراری و روایتهای خطی باقی مانده است؟ پاسخ به این پرسش، سرنوشت ماندگاری یا فراموشی سریع سریال را تعیین خواهد کرد.
مزیت نسبی عملیات مهندسی در مقایسه با آثار مشابه، شفافیت در ذکر مصادیق و وقایع است. بسیاری از تولیدات پیشین تنها با شخصیتهای نمادین و غیرواقعی به موضوع پرداخته بودند، در حالی که این سریال تلاش کرده تاریخ را بیواسطهتر بازگو کند. این انتخاب میتواند برای مخاطبانی که به واقعگرایی اهمیت میدهند جذاب باشد.
با این همه، خطر بزرگی همچنان در کمین است: تکرار. اگر شخصیتها عمق لازم پیدا نکنند و در دوگانه سیاه و سفید باقی بمانند، سریال به سرعت رنگ شعار میگیرد و از تأثیرگذاری بازمیماند. در چنین حالتی، حتی تیم بازیگری توانمند هم نمیتواند مانع سقوط اثر به سطحیترین روایتها شود.
سینما آرمانی نوشت: حمید گودرزی در چند نما از سریال در حال پخش "عملیات مهندسی"...با گریمی که خیلی بهش نمیاد...
میلاد نوشت: سریالهای جدید تلوزیون کدومشون قشنگه که این دومیش باشه
مریم معتقد است: یکی دو قسمت رو دیدم. همون ماجرای نیمروزه البته بیکیفیت و شاید اگزجره.
و هانیه: شاید سریال بدی نباشه. موضوعش منتهی تکراریه. باید خیلی رویکرد منحصر به فردی سوار کار بشه تا بشه تماشا کرد.