به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، رسانه‌ها می‌گویند براساس آخرین آمارها، مصرف داروهای لاغری در دنیا طی یک سال گذشته بیش از ۱۳۲ درصد رشد داشته است و همزمان جراحی‌های لاغری به میزان ۲۵ درصد کاهش داشته‌اند.
موضوعی که کارشناسان، آن را رد می‌کنند و تاکید دارند که دارودرمانی نه تنها راه حل درمان چاقی های مفرط و جایگزین جراحی نیست، بلکه به دلیل عوارض خطرناک، هزینه‌های سرسام‌آور و بازگشت سریع وزن می‌تواند منجر به سرخوردگی شدید روانی در مصرف‌کنندگان شود. آنها تاکید دارند که جراحی چاقی فعلا بهترین و ماندگارترین روش درمانی است و هنوز رقیبی ندارد. البته کارشناسان روی این موضوع هم تاکید می‌کنند که همه چاق‌ها نمی‌توانند کاندید جراحی چاقی شوند.
آمپول‌های لاغری؛ واقعیت یا فریب؟
دکتر سعید سینا، متخصص جراحی لاغری و لاپاراسکوپی درباره این که آیا آمپول های لاغری می توانند جایگزینی برای جراحی های چاقی باشند یا نه، می‌گوید: تا این لحظه، هیچ داروی خوراکی استانداردی برای لاغری با تأییدیه FDA وجود ندارد. تمام داروهایی که به عنوان داروهای لاغری استاندارد شناخته می‌شوند، شامل تعدادی داروهای تزریقی هستند که دو دسته‌اند: آمپول‌های تزریقی روزانه مانند «ملیتاید»، «ساکسندا»، «ویکتوزا» و «ماسیزا» و آمپول‌های تزریقی هفتگی مانند «اوزمپیک» و «مونجارو». و طبیعتا مصرف داروهای هفتگی هم راحت‌تر است و هم اثربخش‌تر.
طبق گفته این جراح چاقی، مطالعات نشان داده‌اند که مصرف ۷۲ هفته‌ای این داروها در بهترین حالت حدود ۱۲ درصد کاهش وزن ایجاد می‌کند و جالب است بدانید ۵۰ درصد شرکت‌کنندگان در این مطالعه به دلیل ترس از عوارض جانبی و هزینه‌های بالای این روش، قبل از پایان مطالعه مصرف دارو را متوقف کردند. بنابراین حتی در بهترین حالت، مصرف طولانی‌مدت این داروها با عوارض متعددی همراه است. حتی برخی از این عوارض می‌توانند مرگبار باشند. همچنین مواردی از کوری ناگهانی در بعضی بیماران بعد از مصرف این داروها گزارش شده است.
آمپول‌هایی که نه صرفه اقتصادی دارند و نه ماندگاری
سینا جنبه اقتصادی این روش درمانی را هم غیرمنطقی می داند و می‌گوید: منطقی نیست که فردی بخواهد به مدت ۷۲ هفته این داروها را مصرف کند و هزینه ای معادل حدود ۲۰ هزار دلار که با نرخ فعلی دلار در ایران چیزی حدود ۲ میلیارد تومان می شود، به خود تحمیل کند. آن هم فقط برای ۱۲ درصد کاهش وزن. در حالی که مطالعات نشان داده‌اند حدود ۷۰ درصد این کاهش وزن ظرف یک سال برمی‌گردد. یعنی افراد بعد از تحمیل هزینه سنگین و تحمل عوارض دارویی، در ۷۰ در صد موارد با بازگشت وزن مواجه می‌شود.
از نظر این فوق تخصص جراحی لاپاروسکوپی، این داروها صرفاً یک راهکار موقت هستند و مصرف طولانی‌مدت آنها هرگز توصیه نمی‌شود. او تاکید می‌کند: اگر فردی بخواهد برای مدت کوتاه - مثلاً دو سه ماه - از این آمپول‌ها استفاده کند و هزینه‌اش هم برایش اهمیت نداشته باشد و به یک کاهش وزن ۳ تا ۱۰ کیلویی هم قانع باشد، مصرف این داروها می تواند منطقی باشد. البته این امر مستلزم انجام آزمایش‌ها و چکاپ‌های مکرر قبل، حین و بعد از مصرف است.
او تاکید می‌کند: نکته مهم دیگری که کمتر به آن توجه می‌شود، سرخوردگی روانی و کاهش اعتماد به نفس بعد از مصرف این داروها است. فرد هزینه زیادی کرده و انتظار نتیجه ماندگار دارد، اما کاهش وزن به راحتی و با مصرف چند وعده غذایی برمی‌گردد و همین موضوع ضربه روحی سنگینی به او وارد می‌کند.
سینا با بیان این که بر خلاف تصور خیلی‌ها، جایگاه جراحی‌های لاغری به هیچ عنوان تضعیف نشده است، می‌گوید: ممکن است دارودرمانی (آمپول های تزریقی) به دلیل این که یک روش کمتر تهاجمی است، جذابیت بیشتری داشته باشد، اما واقعیت این است که اثربخشی آنها اندک و غیرماندگار است و سرخوردگی فرد بعد از هفته‌ها و ماه‌ها مصرف دارو جتناب‌ناپذیر است.
او تاکید می کند: به نظر من افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) بالایی دارند، نباید از ابتدا وارد روند مصرف این نوع داروها شوند.
بهترین و مؤثرترین درمان چاقی در دنیا
بهترین، ماندگارترین و مؤثرترین درمان چاقی در دنیا حتما جراحی‌های لاغری شامل عمل‌های «اسلیو» و «بای‌پس» است. این را سینا می گوید و اضافه می کند: تا این لحظه هیچ جایگزین مناسبی برای این عمل‌ها پیدا نشده است و باید گفت افرادی که BMI بالای ۳۵ دارند، قطعاً از عمل جراحی نفع می‌برند. افرادِ با BMI بین ۳۰ تا ۳۵ هم در صورت داشتن بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون بالا، کبد چرب گرید بالا و آسیب شدید مفاصل می‌توانند کاندید عمل باشند و از جراحی منتفع شوند.
فوق تخصص جراحی لاغری و لاپاراسکوپی اضافه می‌کند: اما کسانی که BMI زیر ۳۰ دارند یا افراد با BMI بین ۳۰ تا ۳۵ بدون بیماری زمینه‌ای، اگر تنها به دنبال چند کیلو کاهش وزن هستند، می‌توانند از آمپول‌های هفتگی استفاده کنند. هرچند تاکید می کنم که نباید از این داروها انتظار معجزه یا نتایج ماندگار داشته باشند.
قدم اول برای لاغری؛ اصلاح سبک زندگی
سینا، اصلاح سبک زندگی را پیش‌شرط هر نوع اقدام درمانی برای چاقی عنوان می کند: توصیه ما به تمام افرادی که کاندید جراحی‌های لاغری هستند این است که ابتدا از نظر ذهنی، روانی و عملی اصلاح سبک زندگی را در نظر داشته باشند. این به معنای سالم‌خوری (استفاده از گروه‌های مختلف مواد غذایی شامل پروتئین‌ها، سبزیجات، سالاد، لبنیات) و همچنین فعالیت بدنی و ورزشی مستمر و منظم است.
این جراح چاقی می گوید: افرادی که تاکنون هیچ تلاشی برای رعایت رژیم غذایی یا سالم خوری یا کاهش وزن نداشته‌اند، حتی اگر وزن زیادی داشته باشند، ما آنها را در قدم اول کاندید جراحی نمی کنیم و حتما از آنها می‌خواهیم که ابتدا سبک زندگی خود را تغییر دهند و در صورت عدم موفقیت، وارد روند جراحی شوند.
این افراد نمی‌توانند جراحی کنند
سینا در ادامه، گروه‌هایی را که امکان جراحی چاقی برایشان فرهم نیست، مشخص می‌کند: کسانی که اعتیاد به مواد مخدر صنعتی مانند آمفتامین یا شیشه دارند، بیمارانِ با مشکل شدید قلبی یا ریوی که امکان بیهوشی برای آنها وجود ندارد یا تأییدیه‌های قلبی و ریوی برایشان صادر نمی‌شود، و همچنین افراد با BMI کمتر از ۳۰. این افراد معمولاً اضافه وزن زیادی ندارند و حتی اگر برخی از آنها مشکلاتی مانند کبد چرب داشته باشند، با اصلاح سبک زندگی، ورزش منظم و اندکی رژیم غذایی مناسب می‌توانند شرایط بدن خود را بهبود ببخشند و از شر مشکلات زمینه‌ای راحت شوند.