شرایط بیمه شخص ثالث خودروهای غیرسواری و ماشین های سنگین
اقتصاد ایران: در این مطلب به بررسی کامل بیمه شخص ثالث ماشین‌های غیرسواری مشمول بیمه شخص ثالث، پوشش‌های خاص و عوامل موثر در قیمت آنها می‌پردازیم.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
بیمه شخص ثالث، یک بیمه اجباری برای تمام وسایل نقلیه موتوری در سطح کشور است. این بیمه در تصادفات رانندگی خسارت‌های جانی و مالی واردشده به اشخاص ثالث را جبران می‌کند. اگرچه بیمه شخص ثالث بیشتر با خودروهای سواری شناخته می‌شود، اما ماشین‌های غیرسواری مانند کامیون، اتوبوس، وانت، خودروهای باری و حتی ماشین‌آلات راهسازی و کشاورزی هم از این بیمه‌نامه بهره‌مند هستند. در این مطلب به بررسی کامل بیمه شخص ثالث ماشین‌های غیرسواری مشمول بیمه شخص ثالث، پوشش‌های خاص و عوامل موثر در قیمت آنها می‌پردازیم.
کدام ماشین‌های غیرسواری مشمول بیمه شخص ثالث هستند؟
بر اساس قوانین بیمه مرکزی، تمام وسایل نقلیه‌ای که در معابر عمومی تردد می‌کنند، ملزم به خرید بیمه شخص ثالث هستند. در واقع هر وسیله‌ای که توسط یک راننده هدایت می‌شود و توانایی آسیب رساندن به دیگران را دارد، مشمول این قانون می‌شود. حتی ماشین‌های کشاورزی و راهسازی که در محیط‌های بسیار خلوت مشغول فعالیت هستند.
نرخ بیمه شخص ثالث انواع ماشین های غیر سواری
با توجه به ظرفیت و توانایی صدمه زدن بالای ماشین‌های سنگین، نرخ حق بیمه این وسایل نقلیه نسبت به خودروهای سواری بیشتر است. به عنوان نمونه، در شرایط یکسان، آسیب به جا مانده از تصادف تریلی با خودروی سواری، نسبت به برخورد دو خودروی سواری با یکدیگر بسیار بیشتر است. در خودروهایی مثل اتوبوس، مینی‌بوس یا ون، به دلیل تعداد بالای مسافران، تعهد بیمه‌گر بابت پرداخت دیه بیشتر شده و متقابلا قیمت بیمه شخص ثالث نیز افزایش پیدا می‌کند.
ماشین‌های سنگین و غیر سواری در قیمت‌گذاری بیمه ثالث به گروه‌های زیر تقسیم می‌شوند:
خودروهای بارکش
این گروه شامل وانت، کامیونت، کامیون و تریلی می‌شود. این وسایل نقلیه برای حمل و نقل بار طراحی شده‌اند و در مسیرهای بین‌شهری یا درون‌شهری تردد دارند. وزن بالا و احتمال خسارت بیشتر در تصادفات، در محاسبه بیمه شخص ثالث خودروهای باری مورد توجه قرار می‌گیرد. هرچه ظرفیت بار وسیله نقلیه بیشتر باشد، شدت آسیب احتمالی بیشتر ارزیابی شده و قیمت بیمه آن گران‌تر می‌شود.
در جدول زیر، نرخ بیمه پایه بیمه شخص ثالث کامیون و سایر خودروهای بارکش قابل مشاهده است:
| ظرفیت بارکش | حق بیمه پایه سال ۱۴۰۴ (به تومان) |
| کمتر از 1 تن | ۶,۹۰۵,۵۰۰ |
| 1 تا 3 تن | ۸,۳۱۴,۶۰۰ |
| 3 تا 5 تن | ۱۰,۵۲۴,۲۰۰ |
| 5 تا 10 تن | ۱۳,۴۸۴,۱۰۰ |
| 10 تا 20 تن | ۱۵,۶۹۱,۳۰۰ |
| بیشتر از 20 تن | ۱۶,۶۲۹,۱۰۰ |
توجه: حق تانکرهای حمل سوخت 25% بیشتر از مبالغ بالا است. میزان افزایش قیمت برای بارکش‌های حامل مواد منفجره به 50% می‌رسد.
خودروهای اتوکار
اتوکارها وسایل نقلیه‌ای هستند که برای حمل مسافر طراحی شده‌اند؛ مانند ون، مینی‌بوس و اتوبوس. ظرفیت بالای این خودروها برای جابجایی انسان، ریسک جانی بیشتری را در تصادفات ایجاد می‌کند؛ به علاوه اتوبوس‌ها با توجه به وزن بالای خود، توان تخریب زیادی هم دارند؛ بنابراین قیمت بیمه شخص ثالث برای این دسته از ماشین‌ها بالاتر است.
در ادامه، جدول نرخ بیمه شخص ثالث مینی بوس، اتوبوس و ون را مشاهده می‌کنید:
| نوع خودرو | قیمت پایه بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۴ (به تومان) |
| ون 10 نفره | ۱۶,۸۱۴,۳۰۰ |
| مینی‌بوس 16 نفره | ۲۰,۶۷۳,۴۰۰ |
| مینی بوس ۲۱ نفره | ۲۱,۴۷۴,۱۰۰ |
| اتوبوس ۲۷ نفره | ۳۱,۶۶۴,۱۰۰ |
| اتوبوس ۴۰ نفره | ۳۹,۸۳۹,۲۰۰ |
| اتوبوس ۴۴ نفره | ۴۲,۲۷۹,۷۰۰ |
توجه: وسایل حمل و نقل عمومی (دارای پلاک زرد) درون شهری، از تخفیف ویژه 50 درصدی بهره‌مند می‌شوند.
خودروهای با کاربری خاص
ماشین‌هایی نظیر تاکسی، آمبولانس، خودروهای آتش‌نشانی، جرثقیل، حمل زباله، جدول شوی، ماشین‌آلات راهسازی و کشاورزی مانند لودر، بیل مکانیکی و تراکتور، در گروه کاربری‌های خاص قرار می‌گیرند. بسته به نوع کاربری و میزان ریسک، نرخ بیمه شخص ثالث برای هر یک از این وسایل متفاوت است. به عنوان مثال، جرثقیل‌ها به‌دلیل خطرات خاص عملیاتی نرخ بیمه بالاتری دارند. شاید برایتان جالب باشد که قیمت بیمه شخص ثالث ماشین آلات راهسازی غالبا ارزان‌تر از بیمه شخص ثالث تاکسی‌های اینترنتی یا برون شهری است.
موتورسیکلت و سه‌چرخه
اگرچه موتورسیکلت‌ها از لحاظ فنی ساده‌تر هستند، و قدرت تخریب پایینی دارند، اما به دلیل ریسک بالای تصادف، این وسایل نقلیه هم مشمول بیمه شخص ثالث هستند. سه‌چرخه‌های باری نیز به‌دلیل تردد در خیابان‌ها و امکان وارد کردن خسارت، باید بیمه‌نامه معتبر داشته باشند. قیمت پایه بیمه شخص ثالث موتور در سال 1404 از 1 میلیون و 400 هزار تومان شروع شده و بسته به نوع موتورسیکلت تا 2 میلیون تومان متغیر است.
عوامل موثر بر تعیین حق بیمه شخص ثالث ماشین‌های غیرسواری
محاسبه بیمه شخص ثالث ماشین‌های غیر سواری به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع و کاربری وسیله نقلیه: اینکه خودرو شما بارکش، اتوکار یا ویژه حمل و نقل باشد، اولین عامل مؤثر در تعیین نرخ بیمه است. هرچه کاربری خودرو ریسک بیشتری برای بیمه‌گر داشته باشید، متقابلا حق بیمه آن افزایش پیدا می‌کند.
- ظرفیت بارگیری و تعداد سرنشین: در خودروهای باری، ظرفیت بارگیری تأثیر مستقیم بر نرخ بیمه دارد. در اتوکارها نیز تعداد سرنشینان مجاز عامل تعیین‌کننده‌ای در قیمت نهایی است. هرچه این ظرفیت خودرو بالاتر باشد، بیمه شخص ثالث گران‌تر می‌شود. به عنوان نمونه، قیمت بیمه شخص ثالث اتوبوس با توجه به ظرفیت چند برابری نسبت به وانت، بسیار بالاتر است.
- سقف پوشش مالی انتخابی: پوشش مالی بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۴ از ۵۳ میلیون تومان آغاز می‌شود، اما می‌توان با پرداخت حق بیمه بیشتر، سقف تعهدات را تا ۱ میلیارد ۶۵ میلیون تومان افزایش داد. در صورت افزایش سقف پوشش مالی بیمه‌نامه، حق بیمه نیز گران‌تر می‌شود. اما باید به این موضوع دقت کرد که انتخاب پوشش بالاتر به معنای امنیت بیشتر در تصادفات پرهزینه است.
- سال ساخت وسیله نقلیه: خودروهای قدیمی به دلیل نقص‌های فنی یا فرسودگی، خطر بیشتری در شکل‌گیری تصادفات دارند. به همین دلیل، قیمت بیمه شخص ثالث ماشین‌های سنگین با بیش از ۱۵ سال سن، نسبت به سایر وسایل نقلیه بیشتر است.
پوشش‌های بیمه شخص ثالث برای ماشین‌های غیرسواری
بیمه شخص ثالث برای تمام وسایل نقلیه، اعم از سواری یا غیرسواری، دو پوشش اصلی دارد:
- پوشش خسارت جانی: پرداخت هزینه‌های پزشکی، نقص عضو، از کار افتادگی و دیه فوت بر عهده بیمه شخص ثالث است. سقف تعهدات این پوشش معادل دیه سال جاری است.
- پوشش خسارت مالی: خسارت واردشده به اموال دیگران توسط بیمه شخص ثالث جبران می‌شود. سقف این پوشش توسط بیمه‌گزار قابل انتخاب است که مستقیماً بر نرخ بیمه تاثیرگذار است. از آنجا که خودروهای غیرسواری وزن و قدرت زیادی دارند، در تصادفات آسیب زیادی به دیگران وارد می‌کنند. در نتیجه انتخاب بالاترین پوشش مالی به رانندگان این وسایل نقلیه توصیه می‌شود.
لزوم بیمه شخص ثالث برای تمامی وسایل نقلیه
معمولا ماشین‌های غیرسواری به‌واسطه ماهیت شغلی و حجم تردد، در معرض ریسک‌های بیشتری قرار دارند. تهیه بیمه شخص ثالث برای این وسایل نه تنها الزام قانونی است، بلکه اقدامی ضروری برای مدیریت هزینه‌های ناشی از حوادث رانندگی به شمار می‌رود. با شناخت تفاوت بیمه شخص ثالث سواری و غیرسواری، عوامل مؤثر بر نرخ بیمه و انتخاب پوشش مناسب، می‌توانید بهترین تصمیم را برای حفاظت از خود و دیگران بگیرید.