به گزارش سلامت نیوز به نقل از verywellhealth، کلسترول بالا در زنان می‌تواند ناشی از عوامل قابل تغییر مانند رژیم غذایی و فعالیت بدنی یا عوامل غیرقابل تغییر مانند سن، تغییرات هورمونی و ژنتیک باشد. برخی عوامل قابل تغییر نیستند، اما انتخاب‌های سالم در سبک زندگی می‌تواند احتمال افزایش کلسترول را کاهش دهد.
۱. تغییرات هورمونی و افزایش کلسترول در زنان
به دلیل تغییرات هورمونی، کلسترول ممکن است در دوره پیش از یائسگی و یائسگی افزایش یابد. کاهش استروژن با افزایش کلسترول کل، LDL و تری‌گلیسریدها مرتبط است. همچنین، کاهش هورمون آنتی‌مولرین (AMH) – که به ارزیابی ذخیره تخمدانی کمک می‌کند – معمولاً با افزایش کلسترول کل و HDL ("کلسترول خوب") همراه است. این تغییرات هورمونی در نهایت خطر بیماری قلبی را در آینده افزایش می‌دهند.
۲. سن و افزایش کلسترول در زنان
با افزایش سن، بدن در حذف کلسترول از خون کمتر کارآمد می‌شود. این اثر در زنان به دلیل یائسگی و پیری بیشتر دیده می‌شود.
۳. شرایط پزشکی و افزایش کلسترول در زنان
برخی بیماری‌ها می‌توانند خطر افزایش کلسترول را بالا ببرند. در مواردی، خود بیماری و داروهای تجویزی برای درمان آن ممکن است باعث افزایش کلسترول شوند، از جمله:
-
بیماری مزمن کلیوی
-
لوپوس
-
عفونت HIV
-
کم‌کاری تیروئید
-
وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب)
-
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
داشتن این بیماری‌ها لزوماً به معنای کلسترول بالا نیست و تغییر سبک زندگی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
۴. عوامل سبک زندگی و افزایش کلسترول در زنان
برخی رفتارها باعث افزایش کلسترول در زنان می‌شوند:
-
رژیم غذایی نامناسب سرشار از چربی‌های اشباع و ترانس
-
استرس
-
بی‌تحرکی
-
مصرف الکل
-
استعمال دخانیات
-
اضافه‌وزن یا چاقی
-
کم‌خوابی یا خواب بی‌کیفیت
خبر خوب این است که سبک زندگی را می‌توان تغییر داد و برای بیشتر افراد، این تغییرات به کاهش خطر کلسترول بالا کمک می‌کند.
۵. داروها و افزایش کلسترول در زنان
برخی داروها می‌توانند باعث افزایش کلسترول شوند، از جمله:
-
استروئیدها
-
برخی داروهای ضدروان‌پریشی و ضدتشنج
-
داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مانند سیکلوسپورین و تاکرولیموس
-
داروهای آریتمی مثل آمیودارون
-
داروهای دیابت مانند Jardiance و Farxiga
-
بتابلاکرها
-
داروهای ادرارآور (دیورتیک‌ها)
-
رتینول‌ها مانند آکوتان
با پزشک خود درباره تأثیر این داروها بر سطح کلسترولتان مشورت کنید.
۶. ژنتیک و افزایش کلسترول در زنان
کلسترول بالا می‌تواند در خانواده‌ها به دلیل عوامل ژنتیکی شایع باشد. جهش‌های ژنتیکی منجر به بیماری خانوادگی هایپرکلسترولمی (FH) می‌شود که با سطح بسیار بالای LDL همراه است و اگر درمان نشود، با افزایش سن بدتر می‌شود.
در زنان، این وضعیت معمولاً دیرتر تشخیص داده می‌شود و در نتیجه سطح کلسترول در آن‌ها بیشتر از مردان است.
اعداد کلسترول بالا چه هستند؟
| نوع کلسترول | عددی که بیش از آن بالا محسوب می‌شود |
| کل کلسترول | بالای ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر خون |
| غیر HDL (کل کلسترول‌های بد) | بالای ۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر خون |
| LDL | بالای ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر خون |
پیشگیری از کلسترول بالا در زنان
- حفظ وزن سالم: چربی اضافی بدن می‌تواند سوخت‌وساز کلسترول را مختل کند.
- تغذیه سالم: رژیم غذایی سرشار از فیبر محلول (مانند حبوبات، میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های کم‌چرب و اسیدهای چرب امگا-۳) را دنبال کنید و مصرف چربی‌های اشباع، نمک و قند افزوده را کاهش دهید.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی برای سلامت قلب و حفظ وزن ضروری است.
- خواب کافی: کمتر از ۶ ساعت خواب شبانه باعث افزایش کلسترول می‌شود؛ ۷-۹ ساعت خواب را هدف قرار دهید.
- مدیریت استرس: مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق یا نوشتن در دفترچه می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- ترک سیگار: سیگار باعث افزایش LDL و کاهش HDL می‌شود.
- کاهش مصرف الکل: زنان نباید بیش از یک نوشیدنی استاندارد در روز مصرف کنند.
راهکارهای کاهش کلسترول در زنان
- مصرف منظم جو دوسر: جو دوسر حاوی بتا-گلوکان است که کلسترول را جذب و از بدن خارج می‌کند (۳ گرم در نصف پیمانه جو دوسر پخته).
- انتخاب چربی‌های سالم: چربی‌های اشباع را به کمتر از ۷٪ کالری روزانه برسانید و به جای آن از چربی‌های غیراشباع (مانند آجیل، دانه‌ها و آووکادو) استفاده کنید.
- افزایش امگا-۳: مصرف ماهی‌های چرب (سالمون، ساردین، خال‌مخالی) و دانه‌های غنی از امگا-۳ (گردو، دانه چیا، بذر کتان) را بیشتر کنید.
- مصرف حبوبات: سه‌چهارم تا یک پیمانه انواع لوبیا (مانند نخود، لوبیا سیاه، لوبیا قرمز) را در هفته جایگزین گوشت قرمز کنید.
- افزودن استنول‌ها و استرول‌های گیاهی: این ترکیبات که در غلات کامل، آجیل، حبوبات و روغن زیتون یافت می‌شوند، جذب کلسترول را کاهش می‌دهند (۲ گرم در روز).
- مصرف سویا: محصولات سویا مانند توفو، تمپه و سویای سبز می‌توانند کمی کلسترول را کاهش دهند.
- در صورت لزوم دارو: پزشک ممکن است داروی استاتین تجویز کند.
- فعالیت بدنی منظم: ورزش به تعادل کلسترول، به‌ویژه پس از یائسگی، کمک می‌کند.
- کمک حرفه‌ای: همکاری با یک متخصص تغذیه می‌تواند برنامه‌ای شخصی‌سازی‌شده برایتان طراحی کند.