زندگی با طعم فارسی در پکن؛آواز ایرانی برلب عاشقان زبان فارسی
اقتصاد ایران: بهادر باقری که ۳ سال است زبان فارسی را با چاشنی عشق به دانشجویان چینی آموزش می‌دهد، در گفت‌گو با تسنیم از گسترش فارسی در چین می‌گوید.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، برخی از محققان عقیده دارند که خط فارسی از طریق خراسان به چین وارد شده است. با این حال، دقیقاً مشخص نیست که زبان فارسی در چه تاریخی وارد چین شده، اما آنچه مسلم است زبان فارسی از زمره زبان‌هایی بوده که بر زبان و فرهنگ مردم چین تأثیر به‌سزایی گذاشته است.
با گسترش تجارت بین شرق و غرب و فزونی رفت و آمد بین مردم چین و ایران، تأثیر و نفوذ متقابلی بین زبان این دو کشور به وجود آمده و کم‌کم گسترش چشمگیری داشته است. اوج نفوذ فرهنگ فارسی و عربی در چین مربوط به دوره یوآن است و اشعار فارسی و عربی و کلمات پندآموز و دعای خیر نوشته شده روی ظروف چینی دوره مینگ از نظر هنر نویسندگی و همبستگی اشعار و نقوش بسیار جالب توجه است. این ظروف غالباً سفارشی و برای مسلمانان ساخته شده است.
وجود هزاران نفر ایرانی که به انحای مختلف وارد سرزمین چین می‌شدند، چه آنهایی که به صدارت و مقامات عالیه می‌رسیدند و چه تجار و مذهبی‌ها همه سعی در اشاعه فرهنگ و زبان فارسی در چین را داشته و باید گفت که در این امر تا حد زیادی موفق بوده‌اند.
علاوه بر این، زبان فارسی در چین زبان فرهنگی و دینی مسلمانان بوده است و هنوز هم در آموزشگاه‌های اسلامی که زبان چینی "نظام آموزشی مسجدی" خوانده می‌شود، زبان فارسی برای دانشجویان معارف اسلامی تدریس می‌شود. واژه هوی هوی که امروزه در زبان چینی به معنای مسلمان است، در چین قدیم معنای فارسی زبان و زبان فارسی داشت و چون فارسی زبان دینی و فرهنگی مسلمانان بوده، به تدریج هوی هوی در زبان چینی معنای مسلمان گرفته است. مطالعات تاریخی نشان می‌دهد که ورود اسلام به چین بر بال‌های زبان فارسی بوده و مطالعات اسلامی با این زبان دلنشین در دل‌های مردم آن دیار رخنه کرده است. بدین سان، هنوز نیت نمازهای یومیه، اسامی نمازها، شعائر اسلامی و جملات رسمی در عقد و ازدواج و بسیاری موارد دیگر هنوز به زبان فارسی ادا می‌شود، نباید تعجب کرد. علاوه بر آن، بسیاری از اصطلاحات اسلامی که در ایران به زبان عربی استفاده می‌شود، در چین به زبان فارسی بیان می‌شود.
روابط چین و ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با اجرای اصلاحات و درهای باز در چین در عالی‌ترین سطح خود قرار گرفت و همچنان این تعامل ادامه دارد. سیاستمداران چین هر چند در ابتدای انقلاب از روند وقایع سیاسی ایران بسیار نگران بودند، اما با اعلام موضع «نه شرقی نه غربی» از سوی دولتمردان جمهوری اسلامی ایران، این اطمینان را پیدا کردند که انقلاب اسلامی موجبات افزایش نفوذ شوروی در منطقه را فراهم نخواهد ساخت. از همین رو با توجه به دیدگاه‌های مشترکی که میان رهبران دو کشور به وجود آمد، از آن پس ایران و چین در زمینه مبارزه با استیلا طلبی قدرت‌های غربی همسو بوده و از یکدیگر پشتیبانی نمودند.
نخستین کرسی زبان فارسی در سال 1957 میلادی با پیگیری پروفسور جی شیان لین شرق شناس و استاد برجسته دانشگاه پکن در این دانشگاه بدون هیچ‌گونه مساعدت ایران یا کشورهای فارسی زبان آغاز به کار کرد. نخستین گروه از فارغ‌التحصیلان زبان فارسی دانشگاه پکن، از جمله مرحوم پروفسور زِن یان شِن، مرحوم پروفسور جان خونین و مرحوم پروفسور یه‌ای لیانگ، هسته مرکزی گروهی را تشکیل دادند که با تربیت شاگردان بیشتر و تألیف و ترجمه آثار و مقالات و کتاب پیرامون زبان فارسی و فرهنگ و تمدن ایرانی، خدمات برجسته‌ای برای توسعه زبان و ادبیات فارسی و ایرانشناسی ارائه کردند. پس از دانشگاه پکن، دانشگاه رادیو تلویزیون پکن و دانشگاه لویانگ، مراکز دانشگاهی دیگری بودند که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران اقدام به تأسیس کرسی زبان فارسی کردند. پس از انقلاب نیز در دانشگاه‌های زبان‌های خارجی شانگهای، دانشگاه مطالعات خارجی پکن، دانشگاه تجارت و بازرگانی پکن و دانشگاه شمالغرب شهر شی اَن کرسی زبان فارسی دایر و در هر دانشگاه ده‌ها دانشجو در مقاطع مختلف به فراگیری زبان فارسی اشتغال داشته و بخشی از نیازهای دولت و شرکت‌های اقتصادی چین به زبان دان و مترجم فارسی را برآورده می‌سازند. در جمهوری اسلامی ایران نیز تاکنون کرسی زبان و ادبیات چینی در دانشگاه‌های شهید بهشتی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه اصفهان، دانشگاه سمنان و دانشگاه تهران دایر شده و دانشجویان علاقه‌مند به زبان و ادبیات چینی در این دانشگاه‌ها در مقطع کارشناسی به تحصیل اشتغال دارند.
اما آموزش زبان فارسی در چین این روزها متفاوت‌تر از هر زمان دیگری پیش می‌رود، حتما در یکسال گذشته ویدئوهایی از نمایش‌نامه خوانی، اجرای نمایش‌‌هایی از دل قصه‌های نظامی، عطار یا مثنوی، همخوانی دانشجویان چینی با ترانه‌های مشهور ایرانی را دیده‌اید، شاید مشهورترین ویدئویی باشد که پاییز سال گذشته در شبکه‌های اجتماعی گسترده شد و به همخوانی دانشجویان چینی با تصنیف «دل به دل» همایون شجریان اختصاص داشت، این ویدئوها از دل کلاس‌های آموزش زبان فارسی در کرسی زبان فارسی دانشگاه پکن بیرون می‌آید، جایی که بهادر باقری استاد مدعو دانشگاه پکن 3 سالی است به آموزش زبان فارسی از دریچه‌ای متفاوت می‌پردازد. «عشق اختراع من است» کانالی است که باقری در تلگرام راه انداخته و از آنجا فعالیت‌هایش در دانشگاه پکن را اشاعه می‌دهد.
بهادر باقری دانشیار زبان و ادبیات فارسی و استاد مدعو دانشگاه پکن است که سال‌ها تجربه آموزش و ترویج زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های خارج از کشور از جمله کشورهای حوزه آمریکای لاتین و چین را بر عهده داشته است، شیوه آموزش او ویژگی‌هایی دارد که کارش را از سایر استادان زبان فارسی در خارج از کشور، متمایز می‌کند و اتفاقا سبک نوینی را در آموزش زبان فارسی که بر فرهنگ و سبک زندگی ایرانی استوار است، به همراه دارد.
خبرگزاری تسنیم به مناسبت روز زبان فارسی با باقری گفت‌وگویی داشته است، این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
*تسنیم: برای شروع گفت‌وگو از ورودتان به عرصه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان بگویید؟
من عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات دانشگاه خوارزمی تهران هستم و بیش از 30 سال است که در این دانشگاه تدریس می‌کنم. در دوره تحصیل من در دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، مرکز گسترش زبان فارسی در جهان از زیرمجموعه‌‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی دوره‌های دانش‌افزایی زبان و ادبیات فارسی را برگزار می‌کرد که من در آن دوران با آن‌ها همکاری داشتم، حتی در یک دوره مسئول یکی از این دوره‌ها بودم و علاقه و تمایلم به اموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان از همین دوره‌ها شروع شد.
* تسنیم: در چه کشورهایی به آموزش زبان فارسی مشغول بودید و از چه سالی در پکن مشغول آموزش زبان فارسی شده اید؟
ابتدای فعالیت ما با آموزش زبان فارسی در اوکراین همراه بود، که به عنوان استاد اعزامی از طرف وزارت در دانشگاه‌های کی‌اف مشغول به تدریس بودم، پس از دو سال به کلمبیا رفتم و در دانشگاه ملی کلمبیا به آموزش زبان فارسی پرداختم. تا اینکه با تاسیس کرسی زبان فارسی در اروگوئه به آمریکای لاتین رفتم، اما با کمبود سهمیه ارزی وزارت علوم این تجربه نیمه‌تمام ماند و مجبور به بازگشت شدم. تا اینکه در سال 1401 دانشگاه پکن برای تدریس در یک دوره سه ساله در این دانشگاه از بنده دعوت کرد.
* تسنیم: وضعیت تدریس زبان فارسی در چین چگونه است، در برخی دوره‌ها اساتیدی مثل مرحوم ذوالفقاری از تعطیلی کرسی‌های زبان فارسی در کشورهای مختلف از جمله چین ابراز نگرانی کرده بودند.
خوشبختانه باید بگویم که اکنون در چین 14 دانشگاه رشته زبان فارسی دارند و همه اساتید این دانشگاه‌ها نیز اساتید ایرانی هستند، که از دانشگاه‌های کشور بورسیه شده تا در چین به فعالیت بپردازند. من از دانشگاه خوارزمی دعوت شدم، استاد عباسی از دانشگاه تربیت مدرس و استاد طباطبایی از دانشگاه شهید بهشتی و استاد رضایی از دانشگاه قزوین در پکن مشغول هستیم. علاوه بر ما 4 استاد بومی چینی نیز در دانشگاه مشغول تدریس هستند. حضور اساتید ایرانی البته با هزینه دولت چین است و خوشبختانه دولت چین توجه خوبی به آموزش زبان فارسی دارد. و نیازی نیست که ایران برای گسترش زبان فارسی در چین هزینه چندانی داشته باشد.
چین چون با تمام کشورهای جهان ارتباط اقتصادی و تجاری گسترده دارد و اقتصاد دوم جهان به شمار می‌رود و مدعی است که بزودی اقتصاد اول جهان می‌شود، به مساله زبان اهمیت بسیاری می‌دهد، در دانشگاه مطالعات زبان خارجی بیش از 100 زبان تدریس می‌شود، زبان فارسی نیز یکی از این زبان‌هاست و خوشخبتانه از زبان‌های قدیمی به شمار می‌رود، تنها در دانشگاه پکن گروه زبان و ادبیات فارسی 70 سال سابقه دارد و در 3 مقطعه کارشناسی، ارشد و دکترا تدریس می‌شود.
* تسنیم: در یکسال اخیر، شیوه متفاوت تدریس شما به دانشجویان چینی با وایرال شدن ویدئوهایی از آموزش‌هایتان زبانزد شده است، شاید تا پیش از این تصور می‌شد، شیرینی زبان فارسی خودش انگیزه‌ای برای یادگیری این زبان از سوی دانشجویان خارجی باشد، اما به نظر می‌رسد، شیرینی زبان فارسی امروز به تنهایی کافی نیست و باید علاوه بر آموزش صرف، فرهنگ را نیز چاشنی کار کرد، کاری که شما می‌کنید، موسیقی، نمایش و حتی طنز را نیز وارد حوزه آموزشتان کرده‌اید، درباره سبک تدریس خود بفرمایید؟
همکاران من در کشورهای مختلف تلاش دارند تا به بهترین شیوه و کامل‌ترین روش فارسی را آموزش دهند، من علاقه بسیاری به فضای مجازی دارم، شاید این علاقه موجب شده تا برخی اقدامات در راستای آموزش زبان فارسی را نمایش دهم و موجب بیشتر دیده شدن شوم، شاید اساتید دیگر چندان مشتاق نباشند، فعالیت خود را در معرض دید همه مردم بگذارند.
من اما معتقدم ادبیات فقط برای دانشگاه نیست، برای 40دانشجوی من در دانشگاه خوارزمی و پکن نیست، بلکه ادبیات فارسی سرشار از زیبایی، حکمت و معرفت است، ما باید این زیبایی و روح ادبیات و زبان فارسی را به در حد توان به جهان معرفی کنیم، در زمانه‌ای که فضای مجازی پر است از حرف‌های نادرست درباره ادبیات فارسی، شعرهای نادرست، شعرهای سستی که به شاعران بزرگ نسبت داده می‌شود، مطالب سخیف و بی‌ارزشی به عنوان شاهکارهای ادبی نمایان می‌شوند، ذوق جامعه را از بین می‌رود، ما معلمان اگر با فضای مجازی اخت داشته باشیم و بتوانیم از این فضا استفاده کنیم، می‌توانیم این فضا را سالم نگه داریم.
* تسنیم: به نظر می‌رسد هنوز همه اساتید از قالب رسمی آموزش زبان فارسی که در کتاب‌ها و فایل‌های آموزشی و متدهای از پیش تعیین شده استوار است، خارج نشده‌اند، این در حالی است که با رشد فضای مجازی به نظر می‌رسد دیگر این قالب‌های کهنه و سنتی جوابگو نیست، چه شد که شما از علاقه‌تان به فضای مجازی این چنین برای آموزش زبان فارسی بهره گرفتید؟
بله، این حضور در فضای مجازی تا اندازه‌ای به ویژگی‌های شخصی من نیز باز می‌گردد، من ده سال است که در تلگرام کانال دارم و مطالب کتاب‌های درسی را گسترش می‌دهم، برای من اینکه یک خانم خانه‌دار، یک مهندس، یک چینی، یک کلمبیایی و ...فایل حافظ‌خوانی یک خارجی را گوش می‌دهند، لذت بخش است.
من فقط برای آموزش زبان فارسی به چین نیامده‌ام، آمده‌ام تا با این دانشجویان زندگی کنم، آموزش زبان فارسی برای من فقط یک شغل برای درآمدزایی نیست، باید این بچه‌ها را عاشق ایران کنم. برای اینکه عاشق ایران شوند، اول باید ارزش‌های فرهنگ ایرانی را دریابند، آموزش زبان فارسی همیشه بستری بوده تا با شعر فارسی، ضرب‌المثل‌ها، داستان‌ها، فرهنگ عامه، سبک زندگی، جنبه‌های مختلف فرهنگ ایرانی و حتی سینمای ایران آشنا شوند، برای همین است که در دانشگاه پکن علاوه بر کلاس‌های آموزشی، کلاس‌هایی چون آشنایی با تصنیف‌های ایرانی را برگزار می‌کنم، تا دانشجویان علاقه‌مند به شعر فارسی نیز بشوند، گاهی چندین بار شعرها و تصنیف‌های ایرانی را با فارسی دست و پاشکسته دانشجویان می‌خوانیم و تمرین و تمرین می‌کنیم، ویدئوهایی که در شبکه‌های مجازی منتشر شده ماحصل این تمرین‌هاست و اتفاقا این دانشجویان خیلی با لذت این کار را می‌کنند.
من ده سال پیش تصنیف «جان جهان دوش » از محمدرضا شجریان را با دانشجویان آمریکای لاتین کار کردم که آن هم بازخوردهای میلیونی داشت، یا همین تصنیف «دل به دل» همایون چندین میلیون در اینستاگرام داشت و بازخوردهای جامعه نیز بسیار جالب توجه بود، همه ما به عنوان یک ایرانی وقتی می‌بینیم یک چینی یک امریکایی، یک خارجی شعری از زبان فارسی را می‌خواند به خود می‌بالیم و غرق در غرور ملی می‌شویم.
* تسنیم: همه بازخوردها مثبت است؟
خبر، برخی نیز فرهنگ را از دریچه سیاست می‌بینند و می‌گویند این چینی‌ها فارسی را یاد می‌گیرند تا جاسوس شوند و ما را غارت کنند، با انواع و اقسام برداشت‌ها مواجه هستیم، اما عمدتا واکنشها مثبت است، چرا که می‌بینیم زبان فارسی بی‌اهمیت نیست، در دنیا خواهان بسیاری دارد، برایش بودجه صرف می‌کنند، وقتی دانشجوی خارجی با این علاقه شعر فارسی را می‌خواند دانشجوی ایرانی نیز به سمت زبان فارسی کشش پیدا می‌کند. اینکه همخوانی دانشجویان چینی با یک تصنیف ایرانی بیش از 7 میلیون بیننده در جهان پیدا می‌کند، جز دیپلماسی فرهنگی چیست؟
در چین فضای مجازی تا حدودی بومی سازی شده است، با همکاری و حمایت رایزنی فرهنگی ما در شبکه مجازی چینی که مانند یوتیوپ پربیننده است، اقدام به تولید ویدئوکلیپ‌هایی برای معرفی شاعران بزرگ ایرانی به زبان فارسی و زیرنویس چینی کردیم ، 30 ویدئوی کوتاه ساختیم که 80 هزار بیننده داشته است.
در وی چت که حرف اول را در چین می‌زند، دو گروه داریم شامل 500 استاد و دانشجو و دانش آموخته زبان فارسی در کل چین. در این دو گروه نیز هم آموزش زبان فارسی داریم، هم معرفی فرهنگ ایران و ادبیات ایران و هم به معرفی زیبایی‌های دیدنی ایران می‌پردازیم، سعی‌مان این است که در کنار آموزش زبان فارسی به ابعاد مختلف فرهنگ ایرانی و زبان فارسی نیز بپردازیم. باید جهان را با گنجینه فرهنگ و تمدن ایرانی آشنا کنیم.
*تسنیم: سینمای ایران چقدر در چین شناخته شده است؟
خوشبختانه سینمای ایران در جهان شناخته شده است، زمانی که در کلمبیا بودم، متوجه شدم که چندین فیلم ایرانی در کلمبیا ترجمه شده است، زمانی که من رفتم «جدایی نادر از سیمین» پخش شد، یک جلسه تجزیه و تحلیل برای دانشجویان برگزار کردم و متوجه شدم با سینمای ایران نا آشنا نیستند، در دانشگاه پکن نیز فیلم‌هایی از ایران چون «بچه‌های آسمان» پخش شد و اتفاقا بسیار با استقبال چینی‌ها مواجه شد، این تجربه به من نشان داد که ما ظرفیت عظیمی در فرهنگمان داریم ولی این ظرفیت را آنچنان که باید و شاید به جهان معرفی نکرده‌ایم.
برای زبان فارسی باید هر کس دستش می‌رسد، کاری کند
درست است که آثار کلاسیک و حتی معاصر ما به زبان‌های مختلف دنیا ترجمه شده اما متناسب با شأن و عظمت فرهنگ و ادبیات ما کار نشده است، مراکز مختلفی هم در رفع این کوتاهی نقش دارند، سفارت‌خانه‌ها، رایزنی‌ها، استادان اعزامی ایرانی به خارج از کشور، حتی خیرینی که در راه فرهنگ فارسی کوشش می‌کنند، برای نمونه در برخی ایالات آمریکا خیرینی هستند که با هزینه شخصی خود کرسی‌های زبان فارسی را ایجاد و حمایت می‌کنند، بنابراین چه دولتی و چه مردمی هر کس دستش می‌رسد باید تلاش کند که فرهنگ ایرانی را معرفی کند.
وقتی خوب به معرفی زبان فارسی و فرهنگ ایرانی بپردازیم، استقبال قابل توجه خواهد بود، ما در کلاس‌ها، به لطیفه گویی، اجرای تئاتر، داستان‌خوانی نظامی و نمایشنامه‌نویسی از داستان‌هایی چون بهرام گور و کنیزک دانا و ... می‌پردازیم، دانشجویان زبان فارسی تشنه فرهنگ ایران هستند، من وقتی یک غزل از حافظ را اولین بار برایشان خواندم، عاشق حافظ شدند، یکی از دانشجویان من در کلمبیا با دیدن فیلمی عاشق فروغ شده بود و می‌خواست به ایران سفر کند.
وقتی به دلیل مسائل سیاسی نام ایران در اخبار جهانی مطرح است، وقتی ایران‌هراسی و اسلام هراسی با قدرت بسیار از سوی دشمنان اشاعه داده می‌شود، با چه سلاحی جز فرهنگ می‌توانیم مقابله کنیم؟ علاقه‌مندی با آشنایی با فرهنگ و تمدن ایرانی ممکن می‌شود، ای کاش مسئولان ما در انتخاب سفیران و رایزنان فرهنگی بیشتر دقت کنند و افراد دلسوز و خوش ذوق را انتخاب کنند.
* تسنیم: یکی از چالش‌های فعلی پیش روی گسترش زبان فارسی در خارج از کشور، کمبود استاد اعزامی است، شما فرمودید که دولت چین خود هزینه می‌کند و استاد بورسیه می‌گیرد، اما رد بسیاری از کشورهای دیگر اینگونه نیتس و کرسی‌های زبان فارسی ما از فقر استاد ایرانی رنج می‌برند، به نظر شما این موضوع چه اندازه در اشاعه زبان فارسی رد دنیا تأثیرگذار است؟
من اطلاعات خیلی گسترده ای در این زمینه ندارم که آماری و دقیق صحبت کنم، من دو سال در وزارت علوم مسئول گسترش زبان فارسی و اعزام استاد بودم، وقتی از اورگوئه برگشتم در گروه‌های مختلف اعزام استاد با شدت و ضعف همراه بود، زمانی که بودجه خوبی در وزارت علوم وجود داشته، اساتید بیشتری اعزام شده‌اند، زمانی که بودجه با مشکل مواجه شده است، این کرسی‌ها تعطیل شده است، من از هر فرصتی که به دست آمد و با رسانه صحبت کردم، این نکته را به مسئولان به عنوان یک معلم ساده ادبیات گفتم که چقدر ادبیات و زبان فارسی می‌تواند در نقش ما در جهان موثر باشد. ما 200 کرسی در دانشگاه‌های جهان داریم و ایران باید این کرسی‌ها را به عنوان فرصت بسیار ارزشمند نگاه کند، اساتید زبان فارسی باید به کرسی‌های زبان فارسی اعزام شوند، این کرسی‌ها باید تقویت شوند تا ما بتوانیم فرهنگمان را گسترش دهیم.
کتابخانه 4 طبقه عربستان در قیاس با اتاق کوچک بخش زبان فارسی دانشگاه پکن
برخی ایراد می‌گیرند که چه لزومی دارد، ما زبان فارسی را گسترش دهیم، به این افراد باید بگوییم که سری به دانشگاه‌های پکن بزنید و بینید کشورهای عربی به خصوص عربستان در دل دانشگاه پگن چه می‌کنند؟ عربستان یک کتابخانه 4 طبقه در دانشگاه پکن ساخته و مجهز به انواع کتاب‌های عربی کرده است، این را مقایسه کنید با بخش زبان فارسی که یک اتاق کوچک با مقدار محدودی کتاب است، ما ارتباط اقتصادی خوبی با چین داریم، اگر اهمیت ندهیم، کرسی‌های زبان فارسی تضعیف می‌شوند و دیگران جای ما را می‌گیرند، کرسِ‌های زبان فارسی فرصت‌های ارزشمندی هستند که نباید از دست بروند.
* تسنیم: اجازه دهید، به سراغ علاقه دانشجویان چینی به موسیقی ایرانی برویم، شما آن‌ها را به این همخوانی ترغیب می‌کنید؟ یا خودشان تمایل دارند؟
هر دو، گاهی من یک آهنگ یا تصنیف را انتخاب می‌کنم و گاهی نیز خودشان یک موسیقی را شنیده و می‌آیند و پیشنهاد می‌دهند، معمولا موسیقی‌هایی را انتخاب می‌کنند که تلفیقی از موسیقی کلاسیک و سنتی است، بخشی نیز موسیقی پاپ جوان پسند انتخاب می‌کنند، من تلاش می‌کنیم تلفیقی از این دو باشد، سبک شعر قوی باشد، شعر آموزنده باشد و بخشی از فرهنگ ما را نمایندگی کند و شاعرانگی زیبایی داشته باشد.
من در دانشگاه پکن تلاش کردم که کلاس‌ها کلاس صرف نباشد، متنوع باشد به کتاب پایبند نیستم، کلاس را آزاد، رها و سرشار از خنده می‌کنم، برای این کار از لطیفه داستان، گاهی ضرب‌المثل و گاهی حتی دوربین مخفی استفاده می‌کنم.
* تسنیم: یکی از مشکلاتی که دانش‌آموخته‌های زبان فارسی در کشورهای مختلف با آن روبرو هستند، نبود شغل مناسب است، در چین وضعیت گونه است؟
اینجا مثل ایران است، اینگونه نیست هر کس هر رشته‌ای می‌خواند در همان رشته مشغول به کار شود، کسی که دانشگاه پکن درس می‌خواند امکان پیدا کردن کار خوب را دارد، ورود به دانشگاه پکن بسیار دشوار است، سالانه 15 میلیون نفر کنکور می‌دهند و کسی که از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شود، اعتبار خوبی دارد، دانش‌آموخته‌های فارسی در چین معمولا جذب شرکت‌های اقتصادی می‌شوند، گاهی کار ترجمه می‌کنند، این گروه سفیران فرهنگی ایران می‌شوند و به ترجمه متون ایرانی روی می‌آورند.
ادبیات معاصر ایران در چین گمنام است
* تسنیم: ادبیات معاصر ایران در چین چه اندازه شناخته شده است؟
ادبیات پس از مشروطه و انقلاب بسیار اندک در چین شناخته شده است، من تلاش بسیاری برای معرفی ادبیات معاصر ایران کردم، تلاش کردم این ادبیات را در درس‌ها بگنجانم، درباره شعر معاصر کلاس‌هایی را در دانشگاه برگزار کنم تا آشنایی تنها با شعر کلاسیک نباشد. در حوزه رمان و ادبیات نیز متاسفانه کم‌کار بوده‌ایم، به دلیل عدم معرفی خوب ادبیات معاصر جز چند ترجمه چینی از رمان‌های معاصر چون «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» و «چشم‌هایش» کار بیشتری از پیش نرفته است.
* تسنیم: وضعیت دسترسی به منابع مناسب برای آموزش زبان فارسی چگونه است؟
اکنون دسترسی به منابع آسان شده است، منابع زیاد است و کتاب درباره آموزش زبان فارسی خوشخبتانه زیاد شده است، هم استادان هم بنیاد سعدی چندین کتاب منتشرکرده‌اند، اما در حوزه شعر و ادبیات منابعی که آموزشی باشد، کم است، ترجمه کتاب‌های شعر و ادبیات یکی از مشکلات و کاستی‌های ماست که باید حتما برایش فکر کنیم.
* تسنیم: از سوی دولت چین مانعی برای انتشار و اشاعه زبان فارسی وجود ندارد؟ حساسیتی در این زمینه وجود ندارد؟
خیر، خوشختانه می‌توان گفت که تمام کشورها با مسائل فرهنگی هیچ مشکلی ندارند، اما در کشوری مثل چین آموزه‌های دینی با مشکل مواجه می‌شوند، ادبیات ما سرشار از آموزه‌های اخلاقی، ادبی و حکمی است که مهمترین منبع آموزش فرهنگ ایرانی می‌تواند باشد، رایزن فرهنگی ایران در چین فعال است و با ما همکاری تنگانگی دارد، ما درصدد هستیم مسابقه‌ای مانند عصر جدید در چین برگزار کنیم که استعدادها به زبان فارسی را به نمایش بگذارند، امیدواریم که بتوانیم در این مسیر موفق شویم. در چین وضعیت زبان فارسی خیلی امیدوارکننده است، باید بیشتر تمرکز وزارت علوم روی کشورهایی باشد که ایران باید برای گسترش زبان فارسی سرمایه‌گذاری کند.
انتهای پیام/