ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

روزنامه شرق: آفتی عجیب به جان ورزش و به‌ طور خاص فوتبال‌مان افتاده‌. آفتی که در آن نه‌تنها شکست عامل ناراحتی و حتی سرافکندگی نیست، بلکه به نظر می‌رسد بسیار هم خوب و تأیید‌شده است. نکته تأمل‌برانگیز ماجرا این است که «تأیید» از سوی مردم، هواداران و علاقه‌مندان به فوتبال نیست، بلکه از سوی کادر فنی، مربیان و البته مسئولان فدراسیون فوتبال است.

سال‌های نسبتا زیادی از جنجال «باید ببازی» گذشته است؛ حدود هشت سال پیش، مسابقات جهانی کشتی آزاد زیر ٢٣‌ سال جهان. همان مسابقاتی که صدای مربی علیرضا کریمی از کنار تشک کشتی که در دقایق پایانی بازی فریاد می‌زد «بباز علی، باید ببازی»، برای مدتی در فضای مجازی تبدیل به هشتگ شد. این جمله از دهان علیرضا رضایی، سرمربی وقت تیم‌ ملی کشتی آزاد امید خارج شد و کریمی برای اینکه در مرحله بعد با کشتی‌گیری از اسرائیل مواجه نشود، شکست عمدی را با پیروزی آسانی که در دوقدمی آن بود تعویض کرد.

البته کار به همین‌جا ختم نشد و فریاد «باید ببازی» موجب شد فدراسیون جهانی کشتی (فیلا) کشتی ایران را به تعلیق و این کشتی‌گیر و مربی‌اش را به محرومیت مادام‌العمر تهدید کند. از سویی علیرضا کریمی مدتی بعد در مصاحبه‌ای گفت: «وقتی شنیدم باید ببازم، دنیا روی سرم خراب شد». یادآوری این اتفاق و اظهارنظر کریمی از آنجایی اهمیت دارد که به اتفاقات تیم‌های ملی فوتبال ایران در تورنمنت‌های مختلف یک سال گذشته توجه کنیم. در واقع رویه‌ای که شاهد آن هستیم، چیزی جز عادی‌سازی شکست‌های «مصلحتی» و «عمدی» نیست. کمتر از یک سال پیش دیدار تیم‌های ملی فرانسه و ایران در جام جهانی فوتسال مردان ۲۰۲۴، جنجال‌ساز شد. شاگردان وحید شمسایی برای اینکه در مرحله حذفی در سمت راحت‌تر جدول قرار بگیرند، تمایلی به برد نداشتند و البته حریف هم که صعود کرده بود چنین رویکردی داشت.

این نمایش مضحک صدای اعتراض تماشاگران داخل سالن را در‌آورد و البته در ابعاد جهانی هم واکنش‌های تندی به همراه داشت. پس از این موضوع، نوبت به تیم ملی فوتبال ساحلی رسید. همین چند روز پیش در جام جهانی فوتبال ساحلی، مشابه چنین مسیری را طی کرد. تیم ملی فوتبال ساحلی که در سال‌های اخیر به تیمی محبوب و دوست‌داشتنی میان مردم تبدیل شده، مقابل پرتغال به شکستی مصلحتی تن داد تا طبق نمودار جدول تا فینال با برزیل روبه‌رو نشود. موضوع آن‌قدر آشکار بود که حتی تعدادی از رسانه‌های داخلی هم با استفاده از واژه‌هایی چون باخت غیرفنی و اینکه باخت تیم تحت هدایت علی نادری نقشه بود، درباره این دیدار و نتیجه‌اش تیتر زدند.

آخرین نمونه این نوع تفکر که هیچ توجیهی ندارد هم به تیم ملی فوتسال زنان ایران مربوط می‌شود. تیمی که این روزها در حال تجربه‌کردن سومین دوره حضورش در جام ملت‌های فوتسال آسیاست و در آخرین دیدار خود در مرحله گروهی مقابل ویتنام، به آب و آتش زد تا برنده نشود؛ چر‌اکه در صورت پیروزی، تیم ملی به عنوان صدرنشین گروه خود راهی مرحله حذفی جام ملت‌های فوتسال زنان آسیا ۲۰۲۵ می‌شد و به‌زعم اعضای کادر فنی تیم و در رأس آنها فروزان سلیمانی، بهتر بود از قرار‌گرفتن در سمت سخت نمودار مرحله حذفی پرهیز شود.

از سویی یکی از مهم‌ترین و شاید جنجالی‌ترین اظهارنظرها درباره شکست‌های تعمدی، به خداداد عزیزی تعلق می‌گیرد. او پیش از بازی تیم ملی برابر امارات در جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ روی آنتن زنده تلویزیون نظرش را اعلام کرد. خداداد در آن مقطع با این جملات خود خبرساز شد: «بهتر است از امارات شکست بخوریم تا به سمتی از جدول که عربستان و استرالیا هستند برویم و با ژاپن و کره‌ جنوبی روبه‌رو نشویم». جالب اینکه هیچ‌کدام از ارکان تیم ملی از قلعه‌نویی تا بازیکنان به این توصیه توجهی نکردند و با شکست امارات به سمتی از جدول رفتند که ژاپن بود و اتفاقا برابر سامورایی‌ها یکی از شیرین‌ترین بردهای چند سال اخیر فوتبال ایران رقم خورد.

اما در سمت مقابل، تیم‌هایی که از ترس روبه‌رونشدن با حریفان بزرگ و نامدار، به نوعی دست به خودکشی زدند، خیلی زود پرونده‌شان در مسابقات بسته شد. تیم ملی فوتسال پس از آن نمایش عجیب در جام جهانی 2024، در همان مرحله یک‌هشتم نهایی باخت و از مسابقات کنار رفت. ساحلی‌بازان هم بعد از مصاف با پرتغال، مغلوب بلاروس شدند و نتوانستند خود را به جمع چهار تیم برتر جام جهانی برسانند. واقعیت این است که تفکر و ذهنیت شکست عمدی با هر دلیل و توجیهی که مطمئنا چیزی جز «نتیجه‌گرایی» نیست، اصلا به مذاق هواداران و مردم خوش نمی‌آید و حیرت‌انگیز است که فدراسیون فوتبال با ریاست مهدی تاج، هیچ موضعی درباره این رویه مسموم ندارد و سکوت کرده است.