خودروسازان نیروگاه‌های خودتامین راه‌اندازی کنند
اقتصاد ایران: خودروسازان باید به‌طور جدی به سمت احداث نیروگاه‌های خودتامین بروند تا وابستگی آن‌ها به شبکه برق سراسری کاهش یابد و آسیب‌پذیری تولید برطرف شود
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
در روزهایی که صنعت خودرو کشور با بحران‌های متعددی چون کمبود برق، قیمت‌گذاری دستوری و نوسانات ارزی دست و پنجه نرم می‌کند، قطعه‌سازان به‌عنوان شریان حیاتی این صنعت، گرفتار چالش‌های پیچیده‌تری هستند؛ از دپوی مواد اولیه در گمرک گرفته تا بی‌ثباتی مقررات و بوروکراسی فرساینده که می‌تواند تاثیرات منفی در تولید خودرو داشته باشد.
از سوی دیگر ذوب نقدینگی در زنجیره‌تامین، ساختار مالی قطعه‌سازان را ضعیف‌تر کرده و در صورت تداوم این مساله، نگرانی کاهش تولید نیز وجود دارد.
کارشناسان معتقدند دولت باید در سیاست‌های ارزی و بانک‌مرکزی نیز در سیاست‌های مالی خود برای صنعت‌خودرو بازنگری داشته باشند. درهمین رابطه با «مصطفی پوردهقان اردکانی»، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای‌اسلامی به بررسی وضعیت فعلی قطعه‌سازان و تاثیرات منفی قیمت‌گذاری دستوری بر این بخش پرداختیم؛
به تازگی صنایع خودروسازی از فرآیند طولانی ترخیص مواداولیه از گمرک و دپو محصولات‌شان خبر دادند؛ عده‌ای از این فعالان معتقدند که تغییرات ناگهانی قوانین سبب این موضوع شده است؛ نظر شما در این خصوص چیست؟
در حال حاضر در مجلس شورای اسلامی یا کمیسیون صنایع و معادن گزارشی جدی و موثر در خصوص این موضوع نداشتیم؛ اما اگر موضوعی در این‌باره به ما منتقل شود، قطعا در کمیسیون صنایع و معادن خانه ملت آن را بررسی خواهیم کرد.
تغییر محسوسی در روندهای قانونی به صورت رسمی گزارش نشده است. اما در صورتی که مواداولیه لازم برای صنایع خودروسازی از گمرکـــات کشور به‌موقع تامین نشود، می‌توان انتظار افت تولــــــید خودرو و قطعات را داشت.
کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی از وزیر صمت درخواست کرده است که برای تسهیل فرآیند بوروکراسی اداری در تمام صنایع از جمله خودروسازی اقدام شود؛ البته در این‌جا باید اشاره کرد که فرآیند واردات با چالش‌های ارزی از سوی بانک‌مرکزی و تغییرات گمرکی می‌تواند سبب افزایش مشکلات تولید شود.
قطعه‌سازان با وجود چالش‌های عدیده فعلی جهت ارتقای تکنولوژی و کیفیت باید چه اقدامی انجام دهند تا اثرات مثبتی در صنعت‌خودرو داشته باشند؟ آیا برای نیل به این هدف وزارت صمت یا خودروسازان باید پیشگام شوند؟
خودروسازان همچنان صورت‌های مالی زیان‌ده را گزارش می‌دهند؛ از سوی دیگر زنجیره‌تامین حاشیه‌سود نسبتا بهتری دارند؛ ارتقای تکنولوژی و کیفیت به‌سفارش و تدوین استانداردها از سوی خودروسازان منوط می‌شود. زیرا این تولیدکنندگان براساس نیازهای خود اقدام به سفارش‌گذاری و تامین قطعات می‌کنند. از همین رو باید براساس استانداردهای روز و برحسب نیاز مشتریان در بازار برای زنجیره‌تامین الزامات را تعریف کنند.
برخلاف بازار خودرو که انحصاری است، قطعه‌سازان وضعیت نسبتا بهتری داشته و فعالان این حوزه برای ارائه محصولات با کیفیت و استاندارد رقابت دارند، درصورت بهبود فناوری و رشد کیفیت، رضایت مشتریان در بازار خودرو نیز حاصل خواهد شد.
کارشناسان معتقدند قطعه‌سازی تنها بخشی است که برای صنــایع خودروسازی ارزش افزوده ایجاد می‌کند؛ به نظر شما دولت یا خودروسازان چگونه می‌توانند از قطعه‌سازان حمایت کنند؟
قطعه‌سازان در واقع بدنه پنهان اما موثر صنعت‌خودرو کشور هستند. با وجود تمام ایرادات ساختاری که در صنعت‌خودرو داریم، همین قطعه‌سازان هستند که بار اصلی اشتغال‌زایی و استمرار چرخه تولید را به‌دوش می‌کشند. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم، این فعالان صنعتی اگرچه درمقایسه با خودروسازان از حاشیه‌سود بهتری برخوردارند، اما همچنان از مشکلات عدیده ساختاری که دامن اقتصاد را در کشور گرفته است، رنج می‌برند. بر این اساس ضروری است در مباحث مرتبط با استانداردسازی و سیاست‌گزاری صنعت‌خودرو کشور بازنگری صورت گیرد.
خودروسازان باید با تعریف دقیق و به‌روز از استانداردهای جهانی، زمینه رقابت سالم میان قطعه‌سازان را فراهم کنند. مزیت رقابت در بازار قطعات خودرو باید سبب تغییر سیاست‌ها و توجه به‌حمایت از این عرصه شود.
قطعه‌سازان بارها در خصوص عدم‌پرداخت به‌موقع مطالبات و تسویه‌های مالی با تاخیر بیشتر از ۱۲۰ روز گلایه داشتند؛ به نظر شما برای حل این معضل باید چه اقدامی انجام شود؟
در خصوص این مساله باید در حوزه قیمت‌گذاری خودرو بازنگری صورت گیرد. تاکید کمیسیون صنایع و معادن خانه ملت این است که بازار خودرو رقابتی‌تر شود. رقابت به‌معنای این‌که انحصار در صنعت و بازار خودرو کاهش یابد و از سویی به بدنه خودروسازی که زنجیره‌تامین است فشار مالی کمتری وارد شود.
وزارت صمت باید هم از تولید داخل و هم واردات حمایت داشته باشد تا علاوه‌بر رشد کیفیت، رقابت بر سر تولید محصولات جدید نیز شکل بگیرد. قیمت‌گذاری دستوری موضوعی است که سال‌ها پیش در دنیا منسوخ شد و دولت باید شرایطی را با رشد واردات خودرو فراهم کند که بازار تعیین‌کننده قیمتها باشد.
به قیمت‌گذاری دستوری و حذف آن اشاره کردید؛ به نظر شما تغییر رویه دراین‌باره باید چگونه انجام شود؟
ما همواره تاکید کرده‌ایم که صنعت‌خودرو باید به‌سمت رقابتی شدن حرکت کند. بازار انحصاری خودرو و فشار نهادهای تنظیم‌گر قیمت، صنعت را در وضعیتی دو سر باخت قرار داده است؛ همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم، حمایت‌هایی که طی چند دهه از صنعت‌خودرو انجام و منتج به انحصار شده، در کنار قیمت‌گذاری دستوری که به‌صنایع خودروسازی تحمیل می‌شود، سبب عدم‌رضایت تولیدکننده و مصرف‌کننده شده است.
آن‌چه اکنون خروجی صنعت‌خودرو محسوب می‌شود، مورد رضایت بازار خودرو نیست. خودروساز به‌عنوان سفارش‌دهنده به زنجیره‌تامین باید نقشه راهی برای تولید محصولات با کیفیت، ایمن و مقرون به‌صرفه جهت تولید، تدوین و ابلاغ کند.
متاسفانه سرعتی برای اجرای این مهم وجود ندارد. زمان آن رسیده است که با تدوین استراتژی جامع در این خصوص، در ساختار مالی صنعت‌خودرو بازنگری صورت گیرد.
مجلس شورای‌اسلامی در راستای حذف قیمت‌گذاری دستوری و بهبود شرایط برای صنایع خودروسازی چه برنامه‌ای را دنبال می‌کند؟
کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای‌اسلامی، حامی تمام واحدهای تولیدی اعم از صنعتی و معدنی است. بنابراین سیاست جامع حمایت از تولید را براساس منویات مقام معظم رهبری دنبال می‌کنیم و در این میان صرفا یک صنعت یا بخش مورد توجه نیست. در این‌جا باید اشاره کنم که در کمیته‌ای در کمیسیون صنایع و معادن خانه ملت، جلساتی با قطعه‌سازان برگزار کرده‌ایم.
به‌عنوان پرسش پایانی، صنایع خودروسازی از قطع برق و مشکلات ناشی از آن گلایه‌مند هستند؛ به نظر شما تاثیر این مساله در کیفیت تولید خودرو و تیراژ عرضه تا چه اندازه خواهد بود؟
قطعی برق مستقیما سبب کاهش تیراژ تولید شده و این مساله منجر به‌افزایش قیمت و تاخیر در تحویل خودروها خواهد شد. در حال حاضر ما با ناترازی انرژی حدود ۲۰ گیگاواتی در کشور مواجهیم که تنها با سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌ها قابل حل است. خودروسازان باید به‌طور جدی به‌سمت احداث نیروگاه‌های خودتامین بروند تا وابستگی آن‌ها به شبکه برق سراسری کاهش یابد و آسیب‌پذیری تولید کاهش یابد.
این مساله فقط منوط به صنعت‌خودرو نیست؛ بلکه سایر صنایع نیز با چالش ناترازی برق مواجه هستند. این ناترازی نیز مربوط به یک یا دو سال آینده نیست؛ بلکه در صورت عدم سرمایه‌گذاری برای تامین انرژی این موضوع در سال آتی نیز تداوم خواهد داشت.
مجددا باید تاکید کنم که صنایع خودروسازی به‌ویژه خودروسازان باید به‌سمت تامین برق به‌کمک نیروگاه‌های خودتامین حرکت کنند. لازم به ذکر است چالش ناترازی انرژی در صنعت‌خودرو نه تنها روی کیفیت و عرضه محصولات تاثیر گذاشته بلکه نارضایتی مشتریان را نیز به همراه دارد.