ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

خبرگزاری تسنیم، سعید شیری: در طول تاریخ، تلاش برای تحقق عدالت و رهایی بشر از ظلم و ستم همواره آرزوی بزرگ انسان‌ها بوده است. این آرزو در ادیان الهی، به‌ویژه در اسلام، به شکل وعده‌ای قطعی از سوی خداوند متعال مطرح شده است که شخصی برگزیده، از نسل پیامبران، با قدرت الهی قیام خواهد کرد و زمین را از عدالت و نور پر خواهد ساخت. اعتقاد به ظهور منجی و حاکمیت نهایی حق در قالب ظهور امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، نه‌تنها امیدی برای آینده بشریت است، بلکه الگویی الهام‌بخش برای حرکت در مسیر حق و استقامت در برابر باطل محسوب می‌شود.

این امید، همراه با ادعیه و آموزه‌های اهل بیت علیهم‌السلام، جایگاهی محکم در باورهای دینی شیعیان دارد. دعاهایی که از معصومین نقل شده‌اند، نه فقط بیان خواسته‌ای از خداوند هستند، بلکه نشان‌دهنده عمق نقش الهی امام زمان عجل الله تعالی فرجه در اجرای وعده الهی برای برپایی عدالت جهانی و هدایت بشر هستند که البته این تحقق وعده‌ی خدا را در گروی تأییدات خاص و نصرت‌های غیبی و مِلکی و ملکوتی خداوند دانسته‌اند.

امام رضا علیه‌السلام در بخشی از دعای مشهورشان درباره‌ی امام عصر عجل الله تعالی فرجه اینطور می‌فرماید:

«وَ انْصُرْهُ بِنَصْرِک الْعَزِیزِ، وَأَیدْهُ بِجُنْدِک الْغالِبِ، وَقَوِّهِ بِقُوَّتِک، وَ أَرْدِفْهُ بِمَلائِکتِک»؛ یعنی «با نصرت با عزت خود او را یاری کن، و او را با لشکرت که پیروز است تأیید فرما، و با قوت خود او را توانمند کن، و فرشتگان خویش را پشت سر او قرار بده.»

این بخش از دعا مملوّ از درخواست‌های عمیق برای تجهیز و تقویت امام عصر با نصرت الهی، تأیید جند الهی، قدرت بی‌پایان او و همراهی فرشتگان است. «نصرتی که شکتی در آن نیست»، «تأیید توسط لشکریانی که همواره غلبه دارند»، «قوتی که خاص خداوند است» و «پشتیبانی با ملائکه‌ای که آماده‌ی فرمان امام خویش هستند.»

این مفاهیم بارها در روایات به شکل‌های مختلف بیان شده است و گویای آنست که حکومت حقه‌ی الهی بدون قوای مِلکی و ملکوتی قابلیت تحقق ندارد و همگان باید برای فرا رسیدن آن زمان دعا کنند. امام حسن(ع) ضمن حدیث مطوّلی درباره علل انجام انعقاد عهدنامه با معاویه فرمود: «... خداوند در آخرالزمان، هنگامی که دنیا مردم را در فتنه و بلا قرار داده و هنگام جهل و نادانی مردم، مردی را مبعوث کند که به وسیله ملائکه او را یاری و تأیید کرده و یارانش را حفظ می‌کند و با آیات و نشانه‌های خود او را یاری می‌کند و او را بر اهل زمین پیروز کرده تا آنکه همه به رضایت یا کراهت مطیع او خواهند شد؛ یَبْعَثَ اللَّهُ رَجُلًا فِی آخِرِ الزَّمَانِ وَ کَلَبٍ مِنَ الدَّهْرِ وَ جَهْلٍ مِنَ النَّاسِ، یُؤَیِّدُهُ اللَّهُ بِمَلَائِکَتِهِ، وَ یَعْصِمُ أَنْصَارَهُ وَ یَنْصُرُهُ بِآیَاتِهِ، وَ یُظْهِرُهُ عَلَى الْأَرْضِ حَتَّى یَدِینُوا طَوْعاً وَ کَرْهاً.

همچنین امام رضا علیه‌السلام ضمن بیان مصائبی از امام حسین علیه‌السلام، از ملائکی یاد می‌کنند که منتظر قیام امام عصر برای یاری ایشان هستند و همواره حول قبر امام حسین علیه‌السلام عزاداری می‌کنند: «وَ لَقَدْ نَزَلَ إِلَی الْأَرْضِ مِنَ الْمَلَائِکَةِ أَرْبَعَةُ آلَافٍ لِنَصْرِهِ فَوَجَدُوهُ قَدْ قُتِلَ فَهُمْ عِنْدَ قَبْرِهِ شُعْثٌ غُبْرٌ إِلَی أَنْ یَقُومَ الْقَائِمُ فَیَکُونُونَ مِنْ أَنْصَارِهِ وَ شِعَارُهُمْ یَا لَثَارَاتِ الْحُسَیْنِ؛ و چهار هزار فرشته برای یاریش به زمین آمدند و دیدند کشته شده و بر سر قبرش ژولیده و خاک‌آلود باشند تا قائم ظهور کند و یاری‌اش کند و شعار آنها یا لثارات الحسین است.» (عیون اخبار الرضا ع، ج1، ص298) امام صادق علیه‌السلام در روایتی دیگر نام این ملائک را «منصور» نامیدند. (کامل الزیارات، ص83)

بنابراین خداوند ملائکه‌ی خویش را به یاری خلیفه‌ی خود می‌خواند و آنها همچون جبرئیل امین در صف اول جبهه‌ی امام عصر قرار می‌گیرند و امام را یاری می‌کنند؛ نمونه‌ای از این نوع نصرت‌ها را می‌توان در قرآن و در ماجرای جنگ‌های رسول خدا صلی الله علیه و آله با کفار و حتی واقعه غار ثور مشاهده کرد. به‌عنوان مثال، در ماجرای غار ثور، هنگامی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به پناهگاه رفتند، خداوند می‌فرماید: «أَیَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا»؛ یعنی ایشان را با لشکریانی که دیده نمی‌شدند تأیید کرد. همچنین در ماجرای جنگ بدر می‌فرماید «إِذْ تَسْتَغِیثُونَ رَبَّکُمْ فَاسْتَجَابَ لَکُمْ أَنِّی مُمِدُّکُمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ مُرْدِفِینَ» (انفال آیه 9) «و آنگاه که از پروردگارتان یارى خواستید و خدا بپذیرفت که من با هزار مَلک که از پى یکدیگر مى‌آیند یاریتان مى‌کنم.»

جالب است که در یکی از روایت‌ها از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله درباره‌ی تأثیر نام «منصوره» برای حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها در تحقق وعده‌ی نصرت خداوند بر امام زمان عجل الله تعالی فرجه آمده است:

 « ... وَ هِیَ فِی السَّمَاءِ الْمَنْصُورَهًُْ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ یَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللهِ یَنْصُرُ مَنْ یَشاءُ یَعْنِی نَصْرَ فَاطِمَهًَْ لِمُحِبِّیهَا»؛ یعنی او در آسمان «منصوره» است و این همان قول خداوند عز و جل است که فرمود « وَ یَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللهِ یَنْصُرُ مَنْ یَشاءُ» (روم 4 و 5)؛ یعنی در آن روز مؤمنان با نصرت خدا شاد می شوند؛ او هرکه را بخواهد یاری می کند.» بعد فرمود منظور از این نصرت، همان نصرتی است که فاطمه‌ی اطهر برای دوستان محبان خود خواهد داشت». (معانی الأخبار (شیخ صدوق)، ص396)  امام صادق علیه السلام در روایتی دیگر، زمان و تأویل تحقق این آیه را هنگام قیام قائم عجل الله تعالی فرجه معرفی می کنند. حضرت فرمود «لِلهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ بَعْدُ وَ یَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللهِ عِنْدَ قِیَامِ الْقَائِمِ»؛ یعنی عاقبت و نتیجه کار پیش و پس، فقط در سیطره اراده و فرمان خداست، و آن روز مؤمنان شادمان و خوشحال خواهند شد؛ (و منظور از یومئدٍ) هنگام قیام قائم است. (تأویل الآیات، ص427)

این نوع یاری خداوند در عصر قیام قائم از مجرای حضرت فاطمه سلام‌الله علیها به معنای به میدان آوردن توان‌ها و معجزات اهل بیتی به ویژه نصرت‌های خاص فاطمی در میدان نبرد لشکریان حق علیه جبهه‌ی باطل است.

نتیجه آن است که نباید تصور کرد حکومت امام عصر عجل الله تعالی فرجه صرفاً با ابزارهای مادی تحقق می‌یابد؛ بلکه این حکومت الهی بر پایه نصرت الهی، تأیید غیبی، و حمایت‌های معنوی بنا شده است که فراتر از توانایی‌های بشری و مادی عمل کرده و وعده الهی برای برپایی عدالت جهانی را به انجام می‌رساند.

انتهای‌پیام/