تیکا در الجزایر؛ جنگ نرم ترکیه در شمال آفریقا
اقتصاد ایران: از منظر ژئوپلیتیک فعالیت‌های TİKA در الجزایر بخشی از تلاش ترکیه برای تقویت جایگاه خود در شمال آفریقا در برابر رقبایی مانند فرانسه و چین است.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، دفتر هماهنگی برنامه‌های«آژانس همکاری و هماهنگی ترکیه» (تیکا) TİKA پروژه‌هایی در حوزه‌های کشاورزی، بهداشت، آموزش، توانبخشی اجتماعی و حفظ میراث فرهنگی در الجزایر اجرا کرده که ظاهراً برای توسعه اجتماعی این کشور طراحی شده‌اند، اما در عین حال به‌عنوان ابزاری برای نفوذ نرم ترکیه و ایجاد چهره‌ای مثبت از این کشور در افکار عمومی الجزایر عمل می‌کنند.
اهمیت الجزایر برای سیاست خارجی ترکیه
الجزایر به دلیل موقعیت استراتژیک در شمال آفریقا و پیوندهای تاریخی با ترکیه از دوره عثمانی برای آنکارا اهمیت ویژه‌ای دارد. این کشور به‌عنوان دروازه‌ای برای گسترش نفوذ ترکیه در آفریقا و جهان عرب عمل می‌کند.
TİKA از طریق پروژه‌های توسعه‌ای به دنبال تقویت جایگاه ترکیه در برابر رقبای منطقه‌ای و فرامنطقه ای و ایجاد پیوندهای فرهنگی و اقتصادی پایدار با الجزایر است. ورود به الجزایر در واقع تعمیق یک جنگ نرم بین ترکیه و کشورهایی نظیر فرانسه، چین، روسیه و کشورهای عربی است.
پروژه‌های TİKA در الجزایر
TİKA از سال 2015 پروژه‌های متعددی را در الجزایر اجرا کرده که در حوزه‌های کشاورزی، بهداشت، آموزش، توانبخشی اجتماعی و حفظ میراث فرهنگی متمرکز بوده‌اند. این پروژه‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ضمن پاسخ به نیازهای محلی، تصویر مثبتی از ترکیه در جامعه الجزایر ایجاد کنند.
پروژه‌های کشاورزی
پروژه‌های کشاورزی TİKA با هدف حمایت از تولید محلی، نقش مهمی در نفوذ نرم ترکیه از طریق ایجاد وابستگی‌های فنی و اقتصادی ایفا می‌کنند. TİKA یک کارگاه آموزشی در مؤسسه تحقیقات کشاورزی صحرای «تیمیمون» تأسیس کرد که به آموزش تولید روغن آرگان و زیتون به کشاورزان می‌پردازد.
این پروژه از کاشت 10,000 درخت زیتون و آرگان حمایت کرده و به بهبود معیشت کشاورزان کمک می‌کند. همچنین TİKA در شهر «بسکره»، مرکز تولید خرمای الجزایر، یک کارگاه آموزشی برای فرآوری محصولات خرما راه‌اندازی کرد. این مرکز به‌عنوان یک پایگاه آموزشی و تحقیقاتی ارزش اقتصادی خرما را افزایش می‌دهد.
این نهاد یک مزرعه تولید قارچ در مرکز آموزش و نوآوری «برج الکیفان» تأسیس کرد که آموزش نحوه پرورش قارچ را به 30 جوان ارائه می‌دهد. همچنین دو کارگاه برای خشک کردن میوه و سبزیجات و تولید فرآورده‌های انگور و انجیر وحشی در «مدئا» راه‌اندازی کرد. این کارگاه‌ها با آموزش کشاورزان، ظرفیت تولید منطقه را افزایش می‌دهند. TİKA یک آزمایشگاه آموزشی برای نصب و بهره‌برداری از پنل‌های خورشیدی در بسکره تأسیس کرد که به افزایش بهره‌وری کشاورزی از طریق انرژی پایدار کمک می‌کند.
پروژه‌های بهداشتی
پروژه‌های بهداشتی TİKA به دلیل تأثیر مستقیم بر سلامت عمومی، ابزاری مؤثر برای ایجاد اعتماد و نفوذ نرم هستند. TİKA کلینیک زنان و زایمان بیمارستان «مطرفه» در تیمیمون را بازسازی و به تجهیزات پزشکی مدرن مجهز کرد. این مرکز که به 20,000 نفر خدمات ارائه می‌دهد، شرایط بهداشتی بهتری برای زایمان فراهم می‌کند.
پروژه‌های آموزشی و توانبخشی اجتماعی
این پروژه‌ها با تمرکز بر گروه‌های آسیب‌پذیر و جوانان به تقویت پیوندهای اجتماعی و فرهنگی با ترکیه کمک می‌کنند. TİKA یک مرکز برای یتیمان، معلولان و کودکان نیازمند در تیمیمون ساخت که خدمات آموزشی و توانبخشی ارائه می‌دهد. این پروژه به‌ویژه به دلیل تمرکز بر کودکانی که از آزمایش‌های هسته‌ای فرانسه آسیب دیده‌اند در منطقه اهمیت دارد.
TİKA همچنین یک کارگاه خیاطی در پایتخت الجزایر برای توانبخشی دختران دارای معلولیت ذهنی راه‌اندازی کرد. این کارگاه به 12 دختر آموزش خیاطی ارائه داد و چرخ‌های خیاطی به آن‌ها اهدا کرد.
پروژه‌های فرهنگی
پروژه‌های فرهنگی TİKA با تأکید بر میراث مشترک به ترویج فرهنگ ترکیه و تقویت روابط تاریخی کمک می‌کنند. TİKA یک کارگاه طراحی و آموزش مسگری در قسطنطنیه تأسیس کرد که به احیای این هنر سنتی و آموزش جوانان می‌پردازد. این پروژه بر پیوندهای تاریخی دوره عثمانی تأکید دارد.
تحلیل و نتیجه‌گیری
فعالیت‌های TİKA در الجزایر اگرچه ظاهراً با هدف توسعه اجتماعی و اقتصادی این کشور انجام می‌شوند، اما به‌وضوح بخشی از استراتژی نفوذ نرم ترکیه هستند. پروژه‌های کشاورزی مانند کارگاه‌های فرآوری خرما و تولید قارچ، با ایجاد وابستگی به فناوری و آموزش‌های ترکیه نفوذ اقتصادی این کشور را در الجزایر تقویت می‌کنند. این اقدامات، ضمن بهبود معیشت محلی، الجزایر را به تجهیزات و دانش فنی ترکیه وابسته‌تر می‌کنند که می‌تواند در بلندمدت تأثیرات ژئوپلیتیکی داشته باشد.
پروژه‌های بهداشتی، مانند بازسازی کلینیک زنان و زایمان، به دلیل تأثیر مستقیم بر سلامت عمومی، ابزار قدرتمندی برای ایجاد اعتماد در افکار عمومی هستند. این اقدامات، به‌ویژه در مناطق محروم مانند تیمیمون، چهره‌ای بشردوستانه از ترکیه ترسیم می‌کنند و حس قدردانی را در جامعه محلی تقویت می‌کنند.
پروژه‌های آموزشی و توانبخشی، مانند مرکز کودکان تیمیمون و کارگاه خیاطی قبه، با تمرکز بر گروه‌های آسیب‌پذیر، پیوندهای عاطفی و اجتماعی با ترکیه را عمیق‌تر می‌کنند. این پروژه‌ها ضمن پاسخ به نیازهای اجتماعی به ترکیه امکان می‌دهند تا در حوزه‌های غیرسیاسی نفوذ کند و تصویر مثبتی در میان اقشار محروم ایجاد کند.
پروژه‌های فرهنگی مانند کارگاه مسگری با تأکید بر میراث مشترک عثمانی به ترویج فرهنگ ترکیه و تقویت هویت تاریخی مشترک کمک می‌کنند. این اقدامات می‌توانند به‌تدریج هویت فرهنگی الجزایر را تحت تأثیر قرار دهند و نفوذ ترکیه را در حوزه فرهنگی گسترش دهند.
از منظر ژئوپلیتیک فعالیت‌های TİKA در الجزایر بخشی از تلاش ترکیه برای تقویت جایگاه خود در شمال آفریقا در برابر رقبایی مانند فرانسه و چین است. الجزایر به دلیل منابع طبیعی و موقعیت استراتژیک، بستری کلیدی برای این نفوذ فراهم می‌کند. با این حال وابستگی‌های فنی و اقتصادی ناشی از این پروژه‌ها می‌تواند استقلال الجزایر را در بلندمدت به چالش بکشد، که نیازمند هوشیاری مقامات الجزایری است.
در نهایت، اگرچه پروژه‌های TİKA بهبودهایی در زیرساخت‌ها و خدمات اجتماعی الجزایر ایجاد کرده‌اند اما اهداف استراتژیک پشت این اقدامات نباید نادیده گرفته شود. آگاهی از ابعاد نفوذ نرم ترکیه و ارزیابی دقیق تأثیرات این پروژه‌ها بر استقلال فرهنگی و اقتصادی الجزایر، برای حفظ توازن در روابط بین این دو کشور ضروری است.
انتهای پیام/