ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
خبرگزاری مهر، گروه سیاست - نفیسه عبدالهی: در حالی که مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا بار دیگر در جریان است، رژیم صهیونیستی با رفتاری آمیخته از اضطراب راهبردی و توهم دیکتهگری، تلاش دارد تا روند دیپلماسی را مختل کند. در این میان، واکنش قاطع سید عباس عراقچی، دیپلمات ارشد ایرانی، حامل پیامی روشن بود: ایران تحت فشار هیچ بازیگر خارجی تصمیم نمیگیرد.
رفتار اخیر رژیم صهیونیستی در قبال مذاکرات ایران و آمریکا، چیزی فراتر از مواضع صرفاً سیاسی یا امنیتی است. این رفتار، نماد یک نگرانی راهبردی و ریشهدار است؛ نگرانی از احیای جایگاه ایران در معادلات منطقهای و بینالمللی و شکلگیری مجدد تعامل تهران - واشنگتن، حتی در قالبی محدود و غیرمستقیم.
برای تلآویو، اصل تهدید نه برنامه هستهای ایران، بلکه بازگشت ایران به گفتگو از موضع قدرت است. رژیم اسرائیل، که امنیت خود را طی دهههای گذشته بر مبنای دشمنسازی و ایرانهراسی تعریف کرده، اکنون به وضوح احساس میکند که زمین بازی در حال تغییر است. از همین رو است که با بهرهگیری از ابزارهایی چون لابیگری در آمریکا، فضاسازی رسانهای، و تهدیدات نظامی نمایشی، تلاش میکند مسیر مذاکره را پرهزینه و نامطمئن جلوه دهد.
در این میان، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، پا را فراتر گذاشته و آشکارا تلاش دارد حتی به رئیسجمهور آمریکا دیکته کند که چه چیزی را میتواند در سیاست خارجی خود بپذیرد و چه چیزی را نپذیرد. این سطح از دخالت، حتی برای بسیاری از تحلیلگران غربی، نوعی عبور از عرف دیپلماتیک تلقی شده است.
دیپلماسی بی نیاز از سازش
اما پاسخ ایران به این فضاسازیها، پاسخی صریح، مستدل و برآمده از اعتماد به نفس ملی است. سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در اظهاراتی شفاف تأکید کرد: «خیالپردازی اسرائیل که تصور میکند میتواند به ایران دیکته کند چه کاری انجام دهد یا ندهد، چنان با واقعیت فاصله دارد که ارزش پاسخگویی ندارد.»
او با اشاره به تلاشهای تلآویو برای تأثیرگذاری بر واشنگتن گفت: «وقاحت نتانیاهو قابل توجه است که میخواهد به رئیسجمهور آمریکا دیکته کند که در دیپلماسی خود با ایران چه کاری میتواند یا نمیتواند انجام دهد.»
عراقچی همچنین به تحریفهای صورتگرفته توسط متحدان صهیونیستی در تیم سابق دولت بایدن اشاره کرد که تلاش میکنند مذاکرات اخیر را بهطور مغرضانه، به عنوان بازگشت به برجام تعبیر کنند. درحالیکه واقعیت، تفاوتهایی اساسی با آن دارد.
او در ادامه افزود: «ایران به اندازه کافی قدرتمند و به توانمندیهای خود مطمئن است که هرگونه تلاش بازیگران خارجیِ بدخواه برای خرابکاری یا دیکته کردن در سیاست خارجیاش را خنثی کند. تنها امیدواریم همتایان آمریکایی ما نیز به همین اندازه استوار باشند.»
نکته مهمتر، نگاه واقعگرایانهای است که عراقچی به خواست عمومی مردم ایران دارد. به گفته او، دیگر بسیاری از ایرانیان قانع نیستند که صرفاً توافقی روی کاغذ کفایت کند؛ آنها بهدنبال منافع ملموس هستند. این واقعیت، حتی اگر به مذاق برخی از مخالفان دیپلماسی خوش نیاید، قابل انکار نیست.
در نهایت، عراقچی هشدار مشخصی را نیز خطاب به بدخواهان ایران مطرح کرد: «نه تنها هیچ گزینه نظامی، که قطعاً هیچ راهحل نظامی وجود ندارد. به هرگونه حمله بلافاصله پاسخ مشابه داده خواهد شد.»
رفتار اسرائیل بازتابی از اضطراب
رفتار اسرائیل در این بزنگاه، بازتابی از اضطرابی است که با توسل به قدرتنمایی صوری و تحریکگری سیاسی سعی در پنهانکردن آن دارد. اما آنچه امروز روشنتر از همیشه است، این است که ایران با تکیه بر اقتدار ملی، مسیر سیاست خارجی خود را تعیین میکند نه با تهدید و نه با تطمیع.
اختلاف پنهان و آشکار واشنگتن و تلآویو بر سر دیپلماسی با ایران
اگرچه رژیم صهیونیستی در ظاهر خود را متحد استراتژیک ایالات متحده معرفی میکند، اما در موضوع ایران، بهویژه در پرونده هستهای، اختلافات عمیق و گاه پرتنشی میان تلآویو و واشنگتن وجود داشته است. این اختلاف در دوران دولت اوباما و امضای برجام بهوضوح آشکار شد، جایی که بنیامین نتانیاهو علناً مقابل دولت آمریکا ایستاد و در کنگره این کشور بر ضد توافق سخنرانی کرد؛ رخدادی بیسابقه که نشانهای از فاصله راهبردی میان دو طرف بود.
اکنون نیز با باز شدن پنجرهای تازه از مذاکرات در قالب گفتگوهای غیر مستقیم، رژیم صهیونیستی بار دیگر تلاش دارد بر سیاست آمریکا تأثیر بگذارد، اما نشانههایی وجود دارد که حاکی از خستگی برخی محافل سیاسی در واشنگتن از سیاستهای یکجانبه و مداخلهگرانه تلآویو است. در درون دولت فعلی آمریکا نیز اختلافنظرهایی درباره نحوه مواجهه با ایران وجود دارد و برخی نهادها از تکرار تجربه پرهزینه خروج از برجام ابراز پشیمانی کردهاند.
از سوی دیگر، مقامات صهیونیستی بهویژه نتانیاهو، با بدگمانی به هرگونه گفتگو به صورت غیرمستقیم مینگرند و این مسئله، شکاف بیشتری میان رویکرد دیپلماسیمحور در بخشهایی از واشنگتن و رویکرد تمامیتخواه و تهدیدمحور تلآویو ایجاد کرده است.
در واقع، اسرائیل از این بیم دارد که حتی توافقی محدود و گامبهگام، آغازگر روندی باشد که به تغییر توازن ژئوپلیتیکی منطقه به نفع ایران منجر شود؛ روندی که ممکن است در نهایت به کاهش نقش اسرائیل در معادلات منطقهای و کاهش اعتبار آن نزد متحدان غربیاش بینجامد.
این شکاف، هرچند ممکن است در سطوح رسمی کمتر بازگو شود، اما در تحلیلهای رسانهای و محافل سیاسی غرب بهروشنی قابل ردیابی است و همین اختلاف، میتواند در آینده مسیر دیپلماسی با ایران را با واقعگرایی بیشتری همراه کند.
اسرائیل از ابتدا دشمن هرگونه توافق میان ایران و آمریکا بود
«حسن بهشتی پور» در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به سنگ اندازی های رژیم صهیونیستی در روند مذاکرات غیر مستقیم میان ایران و آمریکا، اظهار داشت: ایجاد اخلال توسط رژیم صهیونیستی در مسائل مربوط به ایران موضوع جدیدی نیست. رژیم اسرائیل از ابتدا مخالف هر نوع توافقی میان ایران و آمریکا بوده و است. همانگونه که مخالف صد در صد برجام بوده و تلاش میکرد برجام به شکست بینجامد.
وی ادامه داد: در حال حاضر رژیم صهیونیستی به دنبال درگیری با ایران و خواهان نابودی تأسیسات هستهای ایران است که البته خواسته آنها هرگز محقق نخواهد شد.
کارشناس مسائل بینالملل عنوان کرد: موضوع دومی که این رژیم مطرح میکند موضوع جنگ است و به صراحت اعلام میکند که تابع آمریکا نیست و تعبیر «اقمار» را برای خود استفاده میکند. درحالیکه خود نتانیاهو هم میداند بدون حمایت آمریکا نمیتواند به ایران حمله کند. اسرائیل از همه جانبه به لحاظ تسلیحاتی و لجستیکی و امنیتی مورد حمایت آمریکا است.
بهشتی پور با بیان اینکه نتانیاهو میخواهد با جنگ تداوم دولت خود را داشته باشد، تصریح کرد: نتانیاهو به خوبی میداند که با پایان جنگ در غزه و برقراری صلح، دادگاه رسیدگی به جنایات و تخلفات نتانیاهو و دولتش آغاز خواهد شد و مجبور به کنارهگیری خواهد شد.