به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا،، یکی از بیماریهای مزمن و رو به گسترش در جهان، به سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگترین چالشها برای نظامهای سلامت است. این بیماری نه تنها به مشکلات پزشکی و جسمی منجر میشود، بلکه تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی افراد و هزینههای درمانی دارد. طبق آمارهای جهانی، شیوع دیابت در ایران به حدود ۱۴.۲ درصد در میان بزرگسالان رسیده و تخمین زده میشود که تا سال ۲۰۵۰، از هر ۸ بزرگسال در جهان، یکی به دیابت مبتلا خواهد شد. این افزایش ابتلا به دیابت نه تنها به تهدیدی برای سلامت عمومی تبدیل شده، بلکه بهعنوان یک زنگ خطر برای کارآمدی نظامهای سلامت شناخته میشود.
دیابت؛ زنگ خطری برای نظام سلامت
دیابت بیماریای نیست که تنها با مصرف دارو کنترل شود. برای مدیریت موفق این بیماری، نظام سلامت باید از پیشگیری و شناسایی زودهنگام تا درمان مستمر و کنترل عوارض، یک رویکرد هماهنگ و مؤثر داشته باشد. در این راستا، علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در گفتگو با خبرنگار ایرنا، به اهمیت این موضوع اشاره کرد و گفت: "اگر یک نظام سلامت توانسته باشد دیابت را تحت کنترل درآورد، این نشاندهنده کارآمدی آن سیستم در مواجهه با بیماریهای مزمن است."
هزینههای دیابت؛ بار مالی سنگین بر دوش خانوادهها و نظام سلامت
هزینههای دیابت تنها به داروهای انسولین و تجهیزات پایش قند خون محدود نمیشود. این هزینهها، علاوه بر درمانهای مستقیم، شامل هزینههای غیرمستقیم نیز میشوند که ناشی از کاهش بهرهوری نیروی کار، از دست رفتن سالهای عمر مفید، ناتوانیهای زودرس و فشار بر خانوادهها و نظام بیمهای است. به گفته متخصصان، عدم توانایی در کنترل دیابت میتواند به افزایش عوارض، هزینههای درمانی و فشار بیشتر بر منابع نظام سلامت منجر شود.
سنجش قدرت نظام سلامت از طریق کنترل دیابت
در بسیاری از کشورهای جهان، کنترل دیابت بهعنوان معیاری برای سنجش توانمندی نظام سلامت شناخته میشود. موفقیت در مدیریت این بیماری به یک زنجیره هماهنگ از سیاستگذاریهای صحیح، پیشگیری مؤثر، آموزش عمومی، غربالگری فعال، دسترسی به دارو، پیگیری مداوم بیماران و یک سیستم اطلاعاتی سلامت کارآمد نیاز دارد. هرگونه ضعف در این زنجیره میتواند بهطور قابل توجهی بر سلامت عمومی تأثیر منفی بگذارد و هزینههای زیادی را به نظام سلامت تحمیل کند.
نقش دیابت در سلامت روان و کیفیت زندگی بیماران
دیابت نه تنها بر جسم، بلکه بر روان بیمار نیز تأثیر میگذارد. بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت دچار اضطراب و افسردگی میشوند، زیرا این بیماری با تمام ابعاد زندگی آنها درگیر است؛ از تغذیه و ورزش گرفته تا مسافرت و روابط اجتماعی. علیرضا استقامتی، فوق تخصص غدد و رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره دیابت گفت: "دیابت نه تنها به مدیریت بیماری نیاز دارد بلکه باید در سیاستگذاریها و تصمیمگیریهای نظام سلامت قرار گیرد. این بیماری به همه چیز وابسته است، از اقتصاد و سلامت روان تا فرهنگ و جامعه."
اصلاح سبک زندگی؛ راهکار اصلی پیشگیری از دیابت
یکی از مهمترین راهکارها برای مقابله با دیابت، اصلاح سبک زندگی و تغذیه است. بهویژه در ایران، بسیاری از افراد هنوز بهطور مناسب از کالریهای مورد نیاز خود استفاده نمیکنند و دچار اضافه وزن و چاقی میشوند که این عوامل مستعد ابتلا به دیابت هستند. رئیسی در این خصوص گفت: "باید به افراد سالم توصیه کرد که سبک زندگی سالم را در پیش بگیرند و از تغذیه و فعالیتهای فیزیکی مناسب برخوردار باشند."
غربالگری و آموزش؛ کلید کنترل دیابت
یکی از چالشهای مهم در کنترل دیابت، عدم آگاهی کافی از این بیماری است. بسیاری از افراد ممکن است از ابتلای خود به دیابت بیخبر باشند، زیرا این بیماری در مراحل ابتدایی هیچ علامت مشهودی ندارد. بر همین اساس، رئیسی تأکید کرد: "غربالگریهای منظم و هدفمند، بهویژه برای افراد بالای ۳۵ سال، میتواند به شناسایی زودهنگام دیابت کمک کند." همچنین، لازم است برنامههای آموزشی منظم برای بیماران مبتلا به دیابت و حتی عموم مردم اجرا شود تا آگاهی عمومی درباره روشهای پیشگیری و کنترل دیابت افزایش یابد.
انسولین؛ تنها یک بخش از درمان دیابت
دیابت یک بیماری پیچیده است که فقط با دارو قابل کنترل نیست. استقامتی، رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در این خصوص گفت: "درمان دیابت به رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی و خودمراقبتی نیاز دارد. حتی بیمارانی که سالهاست از دیابت رنج میبرند، هنوز در زمینه رژیم غذایی و نحوه مدیریت بیماری خود دچار اشتباهات اساسی هستند."
در نهایت، دیابت بهعنوان یک بحران سلامت جهانی، بهطور مستقیم بر نظامهای سلامت، اقتصاد و کیفیت زندگی افراد تأثیر میگذارد. از این رو، توجه به پیشگیری، درمان، آموزش و غربالگری منظم میتواند در کنترل این بیماری و کاهش هزینههای اجتماعی آن نقش کلیدی ایفا کند. دیابت باید از حاشیه به متن برنامههای پیشگیری و درمانی آورده شود تا بتوان از گسترش آن جلوگیری کرد و کیفیت زندگی مبتلایان را بهبود بخشید.