تشکلهای دانشجویی بازوی دانشگاه هستند/تشکل تصمیمساز است نه تصمیمگیر
اقتصاد ایران: ایسنا/چهارمحال و بختیاری دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه شهرکرد گفت: تشکلها بازوی مهمی در دانشگاه هستند که دانشجو را برای زندگی آینده، حضورش در جامعه و اتفاقاتی که در آینده پیش رو دارد، آماده میکند.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
احمدرضا فضلاللهی دهکردی در گفتوگو با ایسنا ضمن تبریک روز دانشجو، در خصوص نقش تشکلهای دانشگاهی، اظهار کرد: یکی از مهمترین ارکانهای حیاتی یک دانشگاه تشکلهای دانشجویی هستند، آنها میتوانند فضای دانشگاه را پویا و یک رشد فکری، اجتماعی و حتی مهارتی برای دانشجویان ایجاد کنند.
دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه شهرکرد افزود: تشکلها با برگزاری برنامههای علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی میتوانند به افزایش آگاهی و مسئولیتپذیری دانشجویان کمک کنند، این نقش میتواند در جامعه بسیار تاثیرگذار باشد، در حقیقت از یک دانشجو، یک مطالبهگر، یک نماینده و یک مسئول آینده پرورش پیدا میکند.
فضلاللهی با بیان اینکه تشکلهای دانشجویی صدای دانشجویان هستند و حضور دانشجو در این تشکلها باعث زنده نگه داشتن فضای دانشگاه میشود، بیان کرد: یک دانشجو در کنار درس خواندن، انجام کارهای تشکیلاتی علمی، فرهنگی و اجتماعی را میتواند برای ترسیم آینده کشورش انجام دهد.
دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه شهرکرد در خصوص میزان اثرگذاری تشکلها در دانشگاهها، تصریح کرد: میزان آزادی عملی که در دانشگاهها وجود دارد بستگی به برنامهها، فعالیتها و مشارکت دانشجو در دانشگاهها است. در همه دانشگاهها فضای گفتوگو و همکاری بین دانشجو و مسئولان دانشگاه وجود دارد، اما تشکلها در این تصمیمات بسیار اثرگذار هستند. در حقیقت تشکل در دانشگاه یک نوع پرورشدهنده و مکتب انسان سازی است.
وی گفت: در هر دانشگاهی مسائل و مشکلاتی وجود دارد اما در برخی دانشگاهها تشکلهای دانشجویی جلسات مستمر با مسئولان دانشگاه و دانشجو برگزار میکنند، همه مشکلاتی که از نظر رفاهی، فرهنگی، صنفی، دینی و مذهبی وجود دارد بیان و در راستای رفع آنها قدم برداشته میشود، تشکلها از جمله انجمن اسلامی دانشجویان مستقل بسیاری از مشکلاتی که دانشجویان داشته را به همین شکل رفع کرده است.
وی ادامه داد: متاسفانه برخی دانشگاهها هنوز نقش جدی تشکلها را باور نکرده و مفهومی برایشان ندارد ، این مسئله به عدم آگاهی مسئول و کم کاری برخی دانشجویان برمیگردد که نمیدانند با همین تشکلها کارهای بزرگ و هدفمند انجام میشود. هر کجا مسئولان دانشگاهی نگاه تعاملی داشتند مشکلات دانشجویان سریعتر و بهتر حل شد.
فضلاللهی در خصوص نقش و اختیارات یک تشکل دانشجویی، بیان کرد: تشکلها اختیاراتی دارند و میتوانند کارهایی انجام دهند از جمله جمع آوری و مستندسازی مشکلات دانشجویی، ارائه رسمی درخواستها به مدیران و معاونان، حضور در شوراهای مختلف، طرح مطالبات، نظارت و پیگیری بر اجرای مصوبات، برگزاری نشستهای پرسش و پاسخ با مسئولان دانشگاه و غیر دانشگاه.
وی یکی از چالشهای موجود را محدودیت منابع مالی و امکانات دانست و گفت: در بیشتر دانشگاهها محدودیت منابع مالی و امکانات وجود دارد که سد راه فعالیت تشکلها و انجمنها میشود، از طرفی برخورد سلیقهای بعضی مدیران با یک سری از مسائل دانشگاهی که با برنامههای مربوط به تشکلها صورت میگیرد و منجر به کمرنگ شدن مشارکت دانشجو یا حذف برخی فعالیتهای دانشجو میشود.
دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه شهرکرد با اشاره به مساله سوءظن نسبت به برخی فعالیتهای تشکیلاتی در دانشگاه، بیان کرد: همه تشکلها با مدیریت دانشجو پیش میرود و هیچ سازمانی دخل و تصرفی در آن ندارد.
وی در خصوص سیاستزدگی در دانشگاهها، افزود: در مجموع دانشگاههای ما دچار سیاست زدگی شدهاند و برخی فعالیتها و تصمیمات یک مسئول دانشگاهی براساس سیاست و جناحبازی بوده که انجام میشود، لذا دانشگاه باید محل رشد فکری و تحلیلی باشد نه اینکه میدان دست رقابتهای سیاسی بیرون از دانشگاه باشد، دانشجو باید یک مرجع سیاسی در دانشگاه باشد نه پیرو، اینکه سیاست درستی که در دانشگاه پیاده میشود را دانشجو انجام دهد.
دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه شهرکرد تقویت فعالیتهای گفت و گو محور، نقدها و مطالبهگریها به جای رفتارهای هیجانی، فراهم کردن فضای عادلانه در سطح دانشگاه برای دانشجو و تشکل، جدا کردن مدیریتها در دانشگاه از گرایشهای سیاسی (برگزاری دورههایی برای مدیران دانشگاهها به منظور انتقال علم)، تقویت فرهنگ مشارکت و مسئولیت پذیری دانشجو را از جمله موارد مدنظر برای رفع سیاست زدگیها در دانشگاه بیان کرد.
دانشگاه باید سیاسی باشد، اما سیاستزده نشود
محمد صالح قنبرزاده، دبیر تشکل جامعه اسلامی دانشگاه شهرکرد با اشاره به نقش تشکلهای دانشجویی در دانشگاه، بیان کرد: تشکلهای دانشجویی بهعنوان بخشی زنده و مؤثر از بدنه دانشگاه، نقشی فراتر از فعالیتهای صنفی یا مناسبتمحور دارند. تشکلها در واقع رگهای حیات فکری و اجتماعی دانشگاهاند؛ جایی که دغدغهمندی، مسئولیتپذیری و مطالبهگری دانشجویان جهتمند میشود.
وی با بیان اینکه تشکلهای دانشجویی سه کارویژه اصلی دارند، گفت: تولید فکر و ارتقای بصیرت دانشجویی یکی از کارویژههاست، دانشگاه فقط محل آموزش نیست؛ محل تربیت نسلی است که باید توان تحلیل، نقد و تصمیمسازی داشته باشد و به وقایعی که اطراف خودش اتفاق میافتد حساس باشد. تشکلها با نشستها، کرسیها و برنامههای فکری، این ظرفیت را در بدنه دانشجویی تقویت میکنند.
وی مطالبهگری و پیگیری مسائل دانشگاه را از دیگر کارویژهها دانست و توضیح داد: تشکلها پل بین دانشجویان و مدیریت هستند. پیگیری مشکلات آموزشی، فرهنگی، رفاهی و حتی نقد سیاستهای دانشگاه، زمانی اثرگذار است که منسجم، منطقی و تشکیلاتی انجام شود. از دیگر موارد تقویت هویت و نشاط اجتماعی در دانشگاه است، فعالیتهای فرهنگی، اردویی، جهادی و مناسکی تشکلها، فضای دانشگاه را از رکود خارج کرده و روحیه مسئولیت و کار جمعی را در دانشجویان تقویت میکند.
قنبرزاده تاکید کرد: بدون تشکلهای دانشجویی، دانشگاه به کلاس بزرگی تبدیل میشود که در آن رباتهای انساننما تحصیل میکنند و خبری از تربیت اجتماعی، مسئولیتپذیری و مشارکت فعال دانشجو نیست.
دبیر تشکل جامعه اسلامی دانشگاه شهرکرد در خصوص میزان اثرگذاری تشکلهای دانشجویی در دانشگاه، توضیح داد: اثرگذاری تشکلهای دانشجویی را نمیتوان صرفاً با تعداد برنامهها یا مخاطبان سنجید. اثرگذاری واقعی زمانی شکل میگیرد که تشکل بتواند در فضای فکری، فرهنگی و تصمیمسازی دانشگاه نقشآفرینی کند. امروز تشکلها جهت فکری دانشگاه را تحتتأثیر قرار میدهند. وقتی یک تشکل جریانسازی فکری انجام میدهد، موضوعات مهم را به دغدغه عمومی تبدیل میکند و حتی در نگاه اساتید و مدیران دانشگاه اثر میگذارد.
وی ادامه داد: بسیاری از تصمیمات آموزشی، رفاهی و فرهنگی، زمانی تغییر میکند که تشکلها آن را بهدرستی مطالبه و پیگیری کنند. تجربه نشان داده حضور فعال تشکلها در شوراها، جلسات و مکاتبات رسمی، مسیر تصمیمات دانشگاه را واقعیتر و دانشجومحورتر میکند.
قنبرزاده گفت: یکی از مهمترین اثرات تشکلها این است که دانشگاه را از سکون بیرون میآورند. برنامهها، کرسیها، فعالیتهای جهادی و رویدادهای فرهنگی، فضای اجتماعی دانشگاه را پویا و زنده نگه میدارد. لذا اثرگذاری تشکلهای دانشجویی زمانی آشکار میشود که دانشگاه را از یک محیط صرفاً آموزشی، به محیطی زنده، مطالبهگر، پرسشگر و مشارکتمحور تبدیل کنند.
وی با اشاره به اینکه تشکلها پل ارتباطی میان مسئولان و دانشجویان هستند، اما میزان توجه به این ظرفیت، همیشه در یک سطح نیست، تصریح کرد: واقعیت این است که هر زمان مدیریت دانشگاه به نقش تشکلها باور داشته باشد، کیفیت حل مسائل دانشجویی چند برابر میشود. تجربه ما نشان میدهد وقتی مسئولان دانشگاه تشکلها را شریک تصمیمسازی بدانند، بسیاری از مشکلات آموزشی، رفاهی، خوابگاهی و فرهنگی با سرعت بیشتری حل میشود. چون صدای دانشجو مستقیم و بدون واسطه منتقل میشود.
قنبرزاده بیان کرد: در مواردی هم نگاه حداقلی یا تشریفاتی به تشکلها وجود دارد، در این حالت، جلسات بیشتر حالت گزارشمحور پیدا میکند تا حل مسئله، و طبیعتاً بخشی از مطالبات معطل میماند. آن بخش از مشکلات که ماهیت اجرایی یا اداری دارد، معمولاً با پیگیری تشکلها قابل حل است، اما مشکلات ساختاری و بودجهای نیازمند اراده مدیریتی و همراهی سطوح بالاتر دانشگاه است.
دبیر تشکل جامعه اسلامی دانشگاه شهرکرد افزود: هر کجا ارتباط واقعی و دوطرفه شکل گرفته، بخش قابل توجهی از مشکلات دانشجویان حل شده؛ و هرجا این ارتباط کمرنگ بوده، دانشجو احساس بیتفاوتی و بیصدایی کرده است. ما همواره تأکید کردهایم که تشکلها آمدهاند کمک کنند، تسهیل کنند و صدای دانشجو باشند؛ اگر این ظرفیت جدی گرفته شود، دانشگاه هم پویاتر میشود و هم رضایت دانشجویی بالا میرود.
وی در ادامه گفت: تشکلهای دانشجویی برخلاف جایگاهی که در ذهن عموم وجود دارد، اختیار اجرایی مستقیم ندارند؛ اما نقششان در شناخت، پیگیری و تبدیل مطالبه به تصمیم بسیار جدی و اثرگذار است. اختیارات ما را میتوان در چند محور تعریف کرد، از جمله رصد و احصای دقیق مشکلات دانشجویان( تشکلها خط مقدم مواجهه با مسائل آموزشی، رفاهی، فرهنگی، صنفی و خوابگاهی هستند و میتوانند تصویر واقعی و بدون سانسور از وضعیت دانشجو ارائه دهند)، طرح مطالبه در جلسات رسمی و مجاری قانونی(حضور در شوراهای دانشگاه، کمیتهها و مکاتبات اداری باعث میشود صدای دانشجو به جایگاه تصمیمسازی برسد و نادیده گرفته نشود)، پیگیری مستمر تا حصول نتیجه (تشکلها با سماجت منطقی و پیگیری مداوم، از گم شدن مطالبات در بروکراسی جلوگیری میکنند و روند حل مشکلات را تسریع میکنند).
قنبرزاده بیان کرد: موانع و مشکلات پیشروی تشکلها نیز قابلتوجه است. تشکل تصمیمساز است، نه تصمیمگیر؛ بنابراین بسیاری از مشکلات نیازمند اراده مدیریتیاند، نه صرفاً مطالبهگری. بروکراسی و طولانی بودن روندهای اداری برخی مطالبات ساده، به دلیل فرآیندهای پیچیده در دانشگاه ماهها زمان میبرد و انرژی تشکل را تحلیل میبرد. نگاه غیرمشارکتی برخی مسئولان از دیگر موانع است، یعنی اگر مدیریت دانشگاه به نقش تشکل باور نداشته باشد، فعالیت تشکل از یک نقش مؤثر به یک نقش تشریفاتی تقلیل پیدا میکند.
وی ادامه داد: از طرفی کمبود امکانات و فشارهای آموزشی بر دانشجویان یکی دیگر از موانع پیشروست، تشکلها با نیروی دانشجویی اداره میشوند؛ محدودیت زمان، امکانات و منابع انسانی گاهی سرعت کار را کاهش میدهد. همچنین کمبود بودجه فعالیتهای دانشجویی از دیگر مسائل است، تخصیص بودجه به تشکلها بعضاً ناکافی، نامنظم یا با تأخیر انجام میشود. این موضوع مستقیماً روی کیفیت برنامهها و توان تشکل در پاسخ به نیازهای دانشجویی اثر میگذارد.
دبیر تشکل جامعه اسلامی دانشگاه شهرکرد با تاکید بر اینکه بسیاری از طرحها و برنامههای دانشجویی به دلیل تأخیر در تأمین مالی یا روندهای پیچیده اداری، یا اجرا نمیشوند یا با کیفیت حداقلی اجرا میشوند، گفت: وقتی اختیار مالی در دست تشکل نیست و بودجهها در لایههای مدیریتی کنترل میشود، استقلال عملی تشکل کاهش پیدا میکند و دست تشکل برای اجرای برنامههای دانشجویی تنگ میشود.
قنبرزاده در پاسخ به این سوال که آیا دانشگاههای ما دچار سیاستزدگی شدهاند، توضیح داد: واقعیت این است که سیاستزدگی با کنش سیاسی دانشجو تفاوت اساسی دارد. دانشگاه ذاتاً باید محل فکر، نقد، تحلیل و مطالبهگری سیاسی باشد؛ اما زمانی مشکل ایجاد میشود که فضای دانشگاه از تعامل فکری فاصله بگیرد و به سمت جریانبندیهای پرتنش، حاشیهسازی و رفتارهای هیجانی برود. آنچه امروز در برخی دانشگاهها مشاهده میشود این است که بعضی مسائل کلان سیاسی کشور، بیواسطه و بدون تحلیل کارشناسی وارد دانشگاه میشو و فضای علمی و آموزشی را تحتتأثیر قرار میدهد. گاه جریانهای خارج از دانشگاه تلاش میکنند میدان دانشگاه را به نفع خود هدایت کنند که این مسئله سلامت فعالیتهای تشکلها را تهدید میکند. در برخی دورهها، مدیریت دانشگاهها نیز بهجای ایجاد فضای آزاداندیشی، دچار اعمال سلیقه سیاسی میشوند و همین موضوع حساسیتها را بیشتر میکند.
وی خاطرنشان کرد: اینکه چه باید کرد، باید گفت بازگشت به سیاستورزی دانشجویی به جای سیاستزدگی، یعنی نگاه علمی، تحلیلی و مسئولانه به مسائل؛ نه رفتار هیجانی و جناحی، تقویت کرسیهای آزاداندیشی و گفتوگوهای رو در رو، وقتی دانشجویان بتوانند آزادانه و منطقی بحث کنند، انرژی سیاسی در مسیر سالم تخلیه میشود و فضا متعادل میماند. از طرفی مدیریت دانشگاه هم نقش داور داشته باشد، نه بازیگر، اگر مدیریت در جایگاه بیطرف و تسهیلگر باشد، التهابها به حداقل میرسد. تقویت فعالیت تشکلهای قانونی و مسئولیتپذیر.
قنبرزاده بیان کرد: تشکلها بهترین ابزار برای جهتدهی صحیح به مشارکت سیاسی دانشجو هستند. هرجا تشکلها قوی و فعالاند، سیاستزدگی کم میشود و سیاستورزی افزایش مییابد. از طرفی مرزبندی شفاف با جریانهای بیرونی که دنبال سوءاستفاده هستند، یعنی دانشگاه باید استقلال خود را حفظ کند و اجازه ندهد فضای دانشجویی به صحنه رقابتهای بیرونی تبدیل شود.
دبیر جامعه اسلامی دانشگاه شهرکرد تاکید کرد: دانشگاه باید سیاسی باشد، اما سیاستزده نشود. راه اصلاح نیز نه حذف فعالیت سیاسی، بلکه تعمیق فعالیت سیاسی سالم، علمی و دانشجویی است. تشکلها، از جمله جامعه اسلامی، در این مسیر نقش اساسی دارند از جمله ایجاد آرامش، تحلیل، گفتوگو و جلوگیری از تبدیل دانشگاه به میدان تنش سیاسی.
انتهای پیام