ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

پارسا پازوکی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تغییرات فعالیت‌ها و دغدغه‌های دانشجویان طی چند دهه اخیر، اظهار کرد: اگر تحولات چند دهه اخیر را در یک خط سیر ببینیم، آنچه تغییر کرده فقط «موضوعات دغدغه» نیست، بلکه صورت‌بندی وجودی دانشجو و شیوه حضور او در دانشگاه و جامعه هم تغییر کرده است. در دوران گذشته، افق دانشجویی عمدتاً در چارچوب‌های کلان، ایدئولوژیک و پروژه‌های بزرگ‌مقیاس شکل می‌گرفت. اما به تدریج با پیچیده‌تر شدن جامعه، توسعه نامتوازن، گسترش نابرابری‌ها و تجربه زیسته متفاوت نسل‌های جدید، دانشجو از کنشگر کلان به کنشگر زیست‌جهانی تبدیل شد.

وی با بیان اینکه دانشجو امروز بیش از آنکه درگیر پروژه‌های بزرگ باشد، با مسائل واقعی زندگی درگیر است، اضافه کرد: از جمله این مسائل کیفیت زیست، عدالت اجتماعی، آینده شغلی، تعلق‌، کرامت، دگرپذیری و امید است. ریشه این تغییر را باید در یک نقص ساختاری جست‌وجو کرد. نظام آموزشی ما سال‌هاست با زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی تاریخی خود بیگانه شده است. این بیگانگی موجب شده دانشگاه سوژه‌ای تربیت کند که با «مسئله واقعی جامعه» پیوند عمیق ندارد و اغلب در افق‌های انتزاعی و بیرون‌زده پرورده می‌شود.

عضو شورای مرکزی حزب مجمع ایثارگران خراسان رضوی ادامه داد: امروزه ما با دانشجویی مواجهیم که از یکسو به شدت مسئله‌مند و مسئله‌جو است و از سوی دیگر، به سبب شکاف مدرسه–جامعه و دانشگاه–جامعه، در یافتن میدان‌های معتبر کنش دچار سرگردانی است. این همان چیزی است که ادبیات جدید از آن با عنوان «مرگ مدرسه» یاد می‌کند؛ یعنی فروپاشی پیوند میان آموزش رسمی و دنیای واقعی.

پازوکی با اشاره به نسبت حاکمیت با دانشجو و جوان تصریح کرد: در دهه‌های نخست، رابطه حاکمیت با نسل جوان، رابطه‌ای هدایت‌محور و از بالا به پایین بود؛ الگویی که مبتنی بر تصور «سوژه مطیع» شکل گرفته بود. اما با تغییرات ساختار جمعیتی، ظهور رسانه‌های جدید، شبکه‌های اجتماعی و تغییر سبک‌های زندگی، جوان امروز دیگر در چارچوب‌های یک‌سویه قابل تعریف نیست.

وی با بیان اینکه امروز جوان نه فقط حامل مطالبات، بلکه تولیدکننده معنا، سبک زندگی و امر اجتماعی است، بیان کرد: از همین رو، ارتباط یک‌سویه دیگر کفایت نمی‌کند. کاهش قدرت نمادین نهادهای رسمی و افزایش قدرت نمادین نسل‌های جدید سبب شده رابطه از شکل پدرسالارانه به سمت تعامل مبتنی بر پذیرش تکثر و گفت‌وگوی واقعی حرکت کند. اما این گذار هنوز کامل نشده؛ در بسیاری مواقع «تصویری» از جوان مورد خطاب قرار می‌گیرد، نه جوان واقعی با تجربه زیسته متنوع.

این فعال‌ سیاسی اصلاح‌طلب خاطرنشان کرد: در واقع مسئله امروز، بازتولید مدل‌های قدیمی حکمرانی در جامعه‌ای است که از نظر اجتماعی و فرهنگی دگرگون شده است. این همان «توسعه در تاریکی» است؛ توسعه‌ای بدون شناخت دقیق از جامعه‌ که باعث ایجاد ناهماهنگی میان ساختارهای رسمی و زندگی نسل‌های جدید می‌شود.

پازوکی با اشاره به تشکیل شورای مشاورین نسل Z در شورای اطلاع‌رسانی دولت، اظهار کرد: این اقدام در سطح نمادین نشانه یک تغییر در رویکرد است؛ یعنی پذیرش اینکه بدون مشارکت مستقیم نسل‌های جدید، حکمرانی امکان‌پذیر نیست. اما مسئله اصلی اینجاست که آیا این مشارکت «واقعی» است یا «نمایشی».

وی افزود: برای آنکه این شورا مؤثر باشد، چند شرط لازم است؛ ابتدا پیوند با واقعیت اجتماعی. اگر شورا نماینده تجربه زیسته، رنج‌ها، مطالبات و پیچیدگی‌های واقعی نسل جدید نباشد، در بهترین حالت به یک سطح مشورتی تشریفاتی تبدیل می‌شود. دوم، عبور از مدل‌های قدیمی مواجهه با جوان؛ یعنی جوان فقط شنیده نشود، بلکه در تصمیم‌سازی شریک باشد. مشارکت زمانی واقعی است که جایگاهی در فرایند سیاست‌گذاری داشته باشد، نه صرفاً در گفت‌وگوی نمادین.

عضو شورای مرکزی حزب مجمع ایثارگران خراسان رضوی ادامه داد: مورد سوم، پذیرش تکثر است. نسل جدید یکپارچه نیست. ترکیب شورا باید بازتاب‌دهنده تنوع اجتماعی، فرهنگی و فضایی باشد؛ از مرکز تا پیرامون، از دانشگاه‌های بزرگ تا مناطق کمتر برخوردار. چهارم، بازسازی رابطه اعتماد است، شکاف میان نظام آموزشی، نهادهای رسمی و تجربه زیسته نسل جدید عمیق است. هر اقدامی برای شنیدن صدا بدون تلاش واقعی برای اصلاح ساختارها، نمی‌تواند اعتمادساز باشد.

پازوکی با بیان اینکه اگر این شرایط رعایت شود، چنین شوراهایی می‌توانند گامی مهم در برگرداندن اثربخشی فعالیت مدنی جوانان در جامعه باشند، اظهار کرد: در غیر این صورت، فاصله میان تصور رسمی از جوان و واقعیت اجتماعی او بیشتر خواهد شد.

وی تاکید کرد: تشکیل شوراهای نسل جدید اقدام مثبتی است، اما اثرگذاری آن مشروط به چند چیز است؛ بازنمایی واقعی تجربه جوانان، مشارکت حقیقی در تصمیم‌سازی، پذیرش تکثر و تلاش برای بازسازی اعتماد.

انتهای پیام