ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از الجزیره، استان حضرموت ۳۶ درصد از کل مساحت یمن و ۷۰ درصد از منابع نفتی این کشور را در خود جای داده است. این استان از نظر جغرافیایی با مأرب، شبوه و المهره هم مرز است و از مرزهای بین‌المللی با پادشاهی عمان و عربستان سعودی برخوردار است و به بحر العرب و آب‌های آزاد نیز مشرف است. این پتانسیل‌های طبیعی، جغرافیایی و انرژی، حضرموت را به کانون رقابت‌های بین‌المللی بویژه بین عناصر متجاوز به یمن شامل عربستان سعودی و امارات متحده عربی تبدیل کرده و در پس آنها آمریکا و انگلیس نیز به منابع طبیعی این استان چشم دوخته اند.

در همین رابطه تنش‌های امنیتی و نظامی در ثروتمندترین استان یمن، در بحبوحه درگیری ابزارهای جنگ نیابتی عربستان و امارات در یمن که از ۱۰ روز پیش آغاز شده، همچنان رو به افزایش است. تنش‌های امنیتی و نظامی در استان حضرموت در شرق یمن، که بزرگ‌ترین و غنی‌ترین استان یمن از نظر منابع نفتی به شمار می‌رود، همچنان رو به افزایش است.

شورای انتقالی جنوب که در سال ۲۰۱۷ توسط امارات تشکیل شد و خواستار جدایی جنوب یمن از شمال آن است، یکی از طرفین این درگیری‌ها است. این شورا به دنبال ایجاد «کشور مستقل جنوب» و بازگرداندن اوضاع به قبل از اتحاد یمن در سال ۱۹۹۰ بین دو بخش سابق شمال و جنوب است.

در طرف مقابل، «ائتلاف قبایل حضرموت» قرار دارد که در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد و شامل شخصیت‌های برجسته قبیله‌ای، اجتماعی، دانشگاهی و مذهبی تحت نفوذ عربستان سعودی است. این ائتلاف دارای نیروهای حفاظت از حضرموت است و به دنبال خودمختاری استان برای حفظ حاکمیت و ثروت‌های آن است.

بین طرف اول و دوم، گروه سومی نیز وجود دارد که شامل نیروهای دو منطقه نظامی اول و دوم است. این نیروها وابسته به دولت مزدور عدن هستند. حضور این جریان‌های سه‌گانه وضعیت امنیتی در حضرموت را پیچیده‌تر می‌کند.

از چند روز پیش درگیری‌های قابل توجهی در حضرموت شکل گرفته است. این درگیری‌ها پس از اعزام نیروهای تقویتی نظامی توسط شورای انتقالی جنوب، به سمت حضرموت تشدید شده است. فرماندهی این گروه‌ها را سرتیپ صالح علی بن الشیخ ابوبکر معروف به «ابوعلی الحضرمی» بر عهده دارند.

عمرو بن حبریش، رئیس ائتلاف قبایل حضرموت با اشاره به تجاوز شورای انتقالی جنوب، ورود نیروها از خارج از استان به حضرموت را محکوم کرد. در حال حاضر نیروهای وابسته به امارات از طریق نیروهای «شورای انتقالی جنوب» وابسته به خود به سمت مواضع تحت کنترل «ائتلاف قبایل حضرموت» تحت حمایت عربستان سعودی در استان نفتی حضرموت پیشروی می‌کنند.

منابع محلی در استان حضرموت اعلام کردند که تعداد زیادی از نیروهای شورای انتقالی به سمت حومه شهر سیئون، پایتخت وادی حضرموت، و شهر تریم در مجاورت آن پیشروی کرده‌اند. تعدادی از عناصر تیپ‌های پشتیبانی و حمایتی وابسته به شورای انتقالی نیز توانستند از سمتی دیگری به منطقه «وادی ساه» در وادی حضرموت مسلط شوند. در همین راستا منابع میدانی در حضرموت اعلام کردند که تعدادی از عناصر تیپ‌های «نیروهای دفاع شبوه» وابسته به امارات در محور دوعن پیشروی کردند.

روزنامه الاخبار لبنان با اشاره به جریان‌های نظامی فعال در عرصه امنیتی این استان، این جریان‌ها را در ۴ محور خلاصه می‌کند.

آمریکا: محور اول که تهدیدی برای امنیت و ثبات یمن به شمار می‌رود، حضور نظامی آمریکا در فرودگاه الریان و سایر مکان‌های استراتژیک استان، و رفت و آمد مقامات نظامی، سیاسی و دیپلماتیک آمریکایی به حضرموت است که یکی از مهمترین و خطرناک‌ترین تهدیدات در این منطقه است.

امارات: امارات برای گسترش نفوذ خود شورای انتقالی جنوب را ایجاد کرده تا این منطقه را به لحاظ نظامی، سیاسی و جمعیتی تحت کنترل خود بگیرد و جاه‌طلبی‌ها، طمع‌ورزی‌ها و برنامه‌های خود را برای کنترل بنادر، فرودگاه‌ها و جزایر استراتژیک در استان‌های جنوبی و شرقی یمن به اجرا بگذارد.

عربستان سعودی: تهدید عربستان به تصرف حضرموت و الحاق آن یا حداقل تأسیس فدرال حضرموت، با تسلط شخصیت‌های وهابی‌گرا از میان شخصیت‌ها و بازرگانان اهل حضرموت که تابعیت عربستان سعودی را دارند، برای خدمت به اهداف و منافع ریاض یک تهدید خطرناک است.

انصار الله: چهارمین نیرویی که در روند تحولات امنیتی تأثیر گذار است، انصار الله یمن است. انصار الله به دنبال حضور نیروها و شخصیت‌های ملی در حضرموت برای گسترش حاکمیت دولت به عنوان بخشی اصیل از جغرافیای یمن است.

با نگاهی واقع‌بینانه به وضعیت میدانی، بعید است عربستان سعودی و نمایندگان آن در حضرموت با آمریکا درگیر شوند. لذا ریاض علاوه بر جنگ با صنعا که در حالت آتش بس قرار دارد، در حال حاضر امارات و مزدوران آن در جنوب را تهدید واقعی برای منافع و طمع‌ورزی‌های خود می‌داند.

اختلاف و رقابت عربستان سعودی و امارات بر سر تقسیم کیک یمن بر ناظران صحنه سیاسی یمن پوشیده نیست. تنها یک ماه پس از برگزاری آنچه که «نشست مشورتی» در عدن نامیده شد، «شورای ملی حضرموت» با مهندسی آشکار عربستان سعودی اعلام موجودیت کرد. درست است که این شورا در لباس ملی‌گرایی پنهان شده است، اما در ترکیب و اهداف، و از نظر زمان‌بندی، در خدمت طمع‌ورزی‌های ژئوپلیتیکی عربستان سعودی است و برای تثبیت حضور و سلطه خود و گسترش نفوذ خود بر بزرگترین و ثروتمندترین استان یمن از نظر منابع نفتی و معدنی تلاش می‌کند. ریاض علاوه بر اینها به دنبال کشیدن خط لوله رویایی خود از عربستان سعودی به بحرالعرب و دور زدن تنگه هرمز است.

تلاش‌های عربستان سعودی و امارات از طریق تلاش برای جداسازی حضرموت یا تحمیل واقعیتی جدید در آن، با صحبت‌های آنها درباره صلح و مذاکراتشان با صنعا همخوانی ندارد، زیرا این اقدامات تجزیه‌طلبانه وحدت یمن و آینده سیاسی آن را تهدید می‌کند. صنعا نمی‌تواند این واقعیت را بپذیرد که عربستان سعودی، امارات، آمریکا و انگلیس به دنبال سیطره بر استان‌های نفتی یمن باشند.