ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

آیین بزرگداشت استاد جلال‌الدین تاج اصفهانی امروز پنجشنبه ۱۳ آذر در آرامگاه این هنرمند برجسته در تخت فولاد اصفهان برگزار شد و جمعی از دوستداران موسیقی سنتی و شاگردان او با حضور در این مراسم، یاد و مقام آواز ایرانی را گرامی داشتند. 

سرهنگ اشجع، خلبان بازنشسته و از دوستان نزدیک این استاد فقید در سخنان خود ضمن یادآوری خصایل اخلاقی و فضایل رفتاری استاد تاج، به خاطراتی از دوران آشنایی خود با ایشان پرداخت و اظهار کرد: من که اصفهانی نبودم و اهل اردبیل بودم، سال ۵۳ به اصفهان آمدم و در ابتدای ورودم هیچ‌کس را نمی‌شناختم، اما پس از مدتی که در محله خیابان اردیبهشت خانه‌ای اجاره کردم، متوجه شدم که خانه‌ام دیواربه‌دیوار خانه استاد تاج اصفهانی است. روزی به مناسبت اسباب‌کشی، ایشان با سینی چای، پولکی و میوه به منزل ما آمدند و با تواضع فراوان از من پذیرایی کردند. این برخورد ساده و دلنشین باعث شد که خیلی زود شیفته ایشان شوم و دوستی‌ام با استاد تاج ادامه پیدا کند.

وی افزود: این آشنایی منجر به ارتباط با بزرگان علم، ادب و هنر شد و به برکت این ارتباطات، مسیر زندگی‌ام تغییر کرد. من هر چه دارم، از برکت وجودی استاد تاج است. ایشان نه‌تنها در دوران حیات خود بلکه پس از درگذشتشان نیز باعث برکت و تحول در زندگی من و بسیاری از دیگران شدند.

این خلبان بازنشسته در بخشی دیگر از سخنان خود به جایگاه موسیقی در فرهنگ ایرانی اشاره و بیان کرد: موسیقی ایرانی، باوجود قدمت و غنای خود، همواره هنر مقدس و مظلوم کشور ما بوده است. درحالی‌که موسیقی غربی در دو گام ماژور و مینور خلاصه می‌شود، موسیقی ایران پنج گام، پنج آواز و هفت‌دستگاه دارد. این گنجینه عظیم هنری، به‌ارث‌رسیده از نیاکان ما، همچنان در اوج خود باقی‌مانده است.

سرهنگ اشجع با اشاره به روزهای پایانی حیات استاد تاج نیز بیان کرد: زمانی که او آخرین آواز خود را می‌خواند، همه چیز به‌گونه‌ای بود که گویی استاد در حال خداحافظی با دنیا است 

 وی درباره پخش آخرین صدای استاد تاج قبل از فوتش توضیح داد: این آواز، آخرین آواز استاد تاج بود که برای اولین‌بار در جمعی چنین پخش می‌شود.

این خلبان بازنشسته در این باره به یادآوری خاطره‌ای از آخرین روزهای زندگی استاد تاج پرداخت و افزود: استاد تاج مانند شمعی بود که وقتی فوت شد و نه‌تنها شهر اصفهان‌، بلکه کل ایران را عزادار ساخت.

سرهنگ اشجع سپس به خاطره‌ای از محفلی در تهران اشاره کرد و گفت: یک روز با واسطه‌ای به محفلی در تهران دعوت شدم. وقتی استاد تاج وارد محفل شد، جمال وفایی که در صحنه بود، وقتی استاد را دید، گفت: من می‌خوانم، ایرج می‌خواند، گلپا می‌خواند، اما خواننده‌ای است که خواندنش با همه ما فرق می‌کند و در قله‌ای ایستاده است که دست هیچ بنی‌بشری به آن نمی‌رسد. او کسی نیست جز استاد تاج اصفهانی.

وی ادامه داد: واقعاً سبک خواندن استاد تاج با همه خوانندگان دیگر فرق می‌کرد. مانند شعر سعدی که به‌ظاهر ساده و راحت است، اما اگر کسی بخواهد دقیقاً مثل او بخواند، نمی‌تواند. به حقیقت پی بردم که استاد تاج در شناخت شعر و توانایی اجرای آن در اوج قرار داشت. او نه‌تنها شعر را به‌خوبی می‌شناخت، بلکه احساس شاعر را نیز به شنونده منتقل می‌کرد.

این سرهنگ خلبان در ادامه افزود: هنگامی که استاد تاج شعری را می‌خواند، احساسات شاعر را با صدای خود به‌گونه‌ای بیان می‌کرد که حتی اگر کلمات شعر را هم نمی‌دانستید، معنی آن به‌راحتی به دل شما می‌نشست. این ویژگی منحصربه‌فردی بود که آواز استاد تاج را از دیگر خوانندگان متمایز می‌کرد.

محمد موقتیان، حقوق‌دان و استاد دانشگاه تهران نیز در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه هنر زاده انسان است، اظهار کرد: هنر معیار درک فضیلت‌ها و زبان انسان‌های فرهیخته است. هنر زبان عقلانیت و تجلی ذات انسان است. هنر می‌تواند غم و رنج را از دل بزداید و از رموز طبیعت است. ما که زاده طبیعت هستیم، معنای انسانیت خود را هنگامی درک می‌کنیم که باهنر آمیخته شویم و هنر را بفهمیم و به دیگران بفهمانیم.

وی افزود: اگر باور کنیم که هنر معیار شخصیت انسان است و از زبان فرهیخته انسان‌های دانا بر می‌آید، در این صورت بادقت به حالات و رفتارهای روان شاد استاد تاج اصفهانی، به‌خوبی درک می‌کنیم که او در تجلی هنر و ویژگی‌های انسانی در اوج قرار داشت. من بر آن نیستم که در شخصیت هنری و آواز ایشان سخنی بگویم، بلکه هدف من این است که نشان دهم که شایستگی‌های انسانی، اخلاقی و هنری ایشان چگونه در ضمیر یک هنرمند متجلی می‌شود.

این استاد حقوق‌دان به تأثیر استاد تاج بر فرهنگ ایران اشاره کرد و ادامه داد: اگر ما استادانی مانند تاج اصفهانی را نداشتیم، امروز ایران آن‌طور که در وضعیت کنونی‌اش است، نمی‌شد. ایران زنده است به حضور بزرگانی چون تاج، شهناز، شجریان و کسایی که نامشان در تاریخ فرهنگ و هنر این سرزمین به یادگار خواهد ماند. این افراد مانند عرفای ما در این قرن اخیر بوده‌اند که مفاهیم عالی انسانیت را در ما سرشتند. در غیر این صورت، اخلاق و فرهنگ از میان ما رخت بر می‌بست.

راستین معتبرزاده، شاعر و ادیب برجسته نیز در وصف استاد تاج شعری خواند که با احساس و احترام به مقام هنری این استاد بزرگ سروده شده بود. این شعر در اولین سالگرد درگذشت استاد تاج اصفهانی توسط او سروده شده و بازتابی از درد و اندوه فقدان این هنرمند بزرگ است.

وی به این نکته اشاره کرد و افزود: در اولین سال درگذشت استاد تاج، استاد منوچهر قدسی نازنین، جزوه‌ای تهیه کرده‌اند که در آن بسیاری از دوستان و شاگردان استاد تاج یادداشتی نوشته و شعری به یاد او سروده‌اند.

این شاعر بیان کرد: این جزوه گران‌بها حاوی خاطرات و شعرهای عزیزانی است که در کنار استاد تاج بوده‌اند و به گواهی این آثار، ویژگی‌های خاص و شایستگی‌های این استاد عزیز در تمام حوزه‌های هنری و انسانی به‌وضوح نمایان است.

معتبرزاده شعری از خود را در وصف استاد تاج خواند که در آن به غم و اندوه فقدان این استاد و جایگاه بلند هنری او اشاره شده بود و توضیح داد: از ظرافت‌های استاد منوچهر قدسی انتخاب شعری است از سنایی قرن ششم در سوگ تاج‌الدین ابوبکر از فرماندهان خوارزمشاهیان و انگار سنایی این شعر را در سوگ استاد تاج اصفهانی در آن قرن گفته است.

وی با خواندن این شعر و بیان خاطرات خود بر اهمیت حفظ و گرامیداشت یاد و نام استاد تاج تأکید کرد و گفت: این جزوه و این اشعار گویای ارزش‌های انسانی و هنری استاد تاج هستند که باید همیشه در دل ما جاودان باقی بماند.

علی‌اصغر شاهزیدی، استاد پیشکسوت موسیقی نیز با بیان خاطره‌ای از مرحوم استاد تاج، به نکات ظریفی در مورد ویژگی‌های انسانی و خیرخواهانه ایشان اشاره و اظهار کرد: ویژگی‌ها و رفتارهای انسانی استاد تاج او را از دیگران متمایز می‌کرد. ایشان نه‌تنها در دنیای هنر، بلکه در زندگی روزمره نیز به اخلاق و انسانیت ارج می‌نهادند.

حسن اکلیلی، هنرمند و بازیگر تئاتر و سینما نیز با حضور در این محفل به ایراد سخنانی پرداخت و خاطراتی شنیدنی و تأثیرگذار از استاد تاج اصفهانی را برای حاضران بازگو کرد که با استقبال و توجه ویژه حاضران همراه شد.

به گزارش ایسنا، در این مراسم و برای اولین‌بار آواز آخر استاد تاج برای حاضران پخش شد و تمام دوستداران استاد را به درک و حس عمیق فروبرد، همچنین راستین معتبرزاده در وصف استاد تاج شعری خواند که بااحساس و احترام به مقام هنری این استاد بزرگ سروده شده بود. این شعر در اولین سالگرد درگذشت استاد تاج اصفهانی توسط او سروده شده و بازتابی از درد و اندوه فقدان این هنرمند بزرگ است. جمعی از شاگردان برجسته استاد تاج اصفهانی از جمله استاد سعیدی، استاد حمیدی و استاد طباطبایی‌نیا به اجرای قطعاتی در دستگاه اصفهان پرداختند و فضای مجلس را سرشار از یاد و حال‌وهوای استاد تاج کردند.

انتهای پیام